Ο Έζρα Πάουντ ήταν Αμερικανός ποιητής του εικοστού αιώνα. Μοιράζεται μαζί με τον Τ.Σ. Έλιοτ τον τίτλο του πιο σημαντικού ποιητή του αγγλοαμερικανικού μοντερνισμού. Υπήρξ βασικός εκπρόσωπος του ρεύματος του Εικονισμού στην ποίηση αλλά και της Ιδεογραμμικής μεθόδου. Προσωπικότητα αντιφατική και ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη, αφού ασπάστηκε την φασιστική ιδεολογία και τον αντισημιτισμό. Ένας ποιητής ωστόσο που καθόρισε την τέχνη της εποχής του και επηρέασε σύγχρονους και ομότεχνους.
Η έντονη ζωή του
Ο Έζρα Πάουντ γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1885 στο Αϊντάχο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ήταν το μοναχοπαίδι του Χόμερ Λούμις Πάουντ, από το Ουισκόνσιν και της Ιζαμπέλ Γουέστον, από τη Νέα Υόρκη. Ο πατέρας του εργαζόταν ως ομοσπονδιακός υπάλληλος και οι προγονοί του ήταν μετανάστες από την Αγγλία. Όταν ο ποιητής ήταν δεκαοχτώ μηνών, η μητέρα του τον πήρε και πήγε να ζήσει στη Νέα Υόρκη. Σε λίγο τους ακολούθησε κι ο πατέρας. Στα δεκαπέντε του χρόνια ο Έζρα Πάουντ κατατάχθηκε στη Στρατιωτική Ακαδημία του Τσέτελχαμ αλλά σύντομα την εγκατέλειψε. Αργότερα σπούδασε συγκριτική Λογοτεχνία και ξένες γλώσσες στα πανεπιστήμια της Πενσυλβάνια και της Νέας Υόρκης. Θα εργαστεί για μικρό χρονικό διάστημα σε κολλέγιο της Ιντιάνα και θα φύγει κατόπιν για την Ευρώπη. Αρχικά θα βρεθεί στη Βενετία και στη συνέχεια στο Λονδίνο, όπου κάνει παρέα με ανθρώπους της αγγλικής διανόησης της εποχής.
Η προσωπική του ζωή είναι επίσης έντονη. Το 1914 παντρεύεται την Ντόροθι Σαίξπηρ, ενώ πριν ήταν ερωτευμένος και έκανε δύο φορές πρόταση γάμου στην ποιήτρια Χίλντα Ντουλιτλ. Τελικά έμειναν δυο φίλοι. Με την Ντόροθι απέκτησε τον γιο του Ομάρ Σαίξπηρ Πάουντ αλλά σύντομα τους εγκατέλειψε και τους δύο για να ζήσει με τον μεγάλο του έρωτα και παράλληλη σχέση του βιολίστρια, Όλγα Ράντζ. Καρπός αυτού του μεγάλου έρωτα υπήρξε η κόρη του Μαίρη Πάουντ. Στα τελευταία του έργα εκφράζει την αγάπη και τον θαυμασμό του για την μεγάλη του αγάπη, την Όλγα Ράντζ, με την οποία έμεινε ως το τέλος της ζωής του.
«Παράδεισο ήθελα να γράψω.
Μην κουνήσεις,
άσε τον άνεμο να μιλάει
Αυτό είναι παράδεισος.Advertising
Είθε να συγχωρέσουν οι θεοί
ό,τι έκανα.
Είθε να προσπαθήσουν να συγχωρέσουν εκείνοι π’ αγαπώ
ό,τι έκανα».
Η ποίηση του Έζρα Πάουντ
Η ποίηση του Έζρα Πάουντ επηρεάστηκε αρχικά από τους Άγγλους ποιητές του 19ου αιώνα. Οι Προραφαηλίτες ποιητές, η μεσαιωνική λογοτεχνία κι ο ευρωπαϊκός μυστικισμός ενέπνευσαν τον ποιητή στα πρώτα του βήματα. Αργότερα βέβαια στο Λονδίνο, οι νέες συνθήκες και η συναναστροφή με τους συγχρόνους του ποιητές και καλλιτέχνες, όπως ο Φ.Μ. Φόρντ, ο Τ.Ε. Χιούλμ κι ο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, τον οδηγούν στην απλοποίηση και τον εκμοντερνισμό της ποίησής του. Με τον Ουίλιαμ Γέιτς, τον οποίο θεωρούσε τον μεγαλύτερο ποιητή των ημερών του, έζησε μαζί στο Σάσεξ της Αγγλίας. Οι δύο τους μελετούσαν ιαπωνικό θέατρο και ποίηση, αναπτύσσοντας έτσι την Ιδεογραμμική μέθοδο. Πρόκειται για μια συνύπαρξη λέξεων – εννοιών και εικόνων-ιδεογραμμάτων.
Λίγο πριν ο Έζρα Πάουντ θα εμπνευστεί και θα στηρίξει τα κινήματα του Εικονισμού (ιμαζισμού) και του Βορτικισμού. Πρόκειται για δύο μοντέρνα κινήματα, όπου στο πρώτο η εικόνα θεωρείται η βασική ποιητική μονάδα και η γενεσιουργός δύναμη του ποιήματος, και στο δεύτερο υπάρχουν τα πρώτα στοιχεία της αφηρημένης τέχνης. Το 1920 ο ποιητής θα φύγει για το Παρίσι. Εκεί, θα έρθει σε επαφή με όλο τον λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κύκλο της μοντέρνας Τέχνης και θα επηρεάσει το έργο του. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Πάουντ θα αφήσει κι αυτή την ευρωπαϊκή πόλη και θα εγκατασταθεί για πάντα στην Ιταλία.
Η Ιταλία, ο Φασισμός και ο Άξονας
Στην Ιταλία ο Έζρα Πάουντ αναδεικνύεται σε υποστηρικτή του Μουσολίνι και προπαγανδιστή του Άξονα. Στην ποίησή του εμφανίζονται έντονα τα στοιχεία του αντισημιτισμού και του φασισμού. Γράφει άρθρα στις εφημερίδες, κάνει εκπομπές στο ραδιόφωνο, δίνει διαλέξεις και συζητήσεις. Μιλά πάντα υπέρ του εθνικισμού και κατά των Εβραίων. Είναι εχθρός του Ρούσβελτ και των συμμαχικών δυνάμεων και θεωρεί χρηματοδότες του πολέμου τους εβραίους τοκογλύφους και τις τράπεζές τους.
Όταν, το 1945, οι σύμμαχοι απελευθέρωσαν την Ιταλία, ο Πάουντ συνελήφθη, φυλακίσθηκε και οδηγήθηκε σε κελί απομόνωσης, όπου έπαθε νευρικό κλονισμό. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Ουάσιγκτον και οδηγήθηκε σε δίκη για προδοσία. Όμως, λόγω των ψυχικών ασθενειών, δεν δικάστηκε αλλά οδηγήθηκε σε ψυχιατρική κλινική. Εκεί, θα μείνει έγκλειστος ως το 1958 με σοβαρή φρενοβλάβεια. Η ποιητική του παραγωγή υπήρξε μεγάλη και σημαντική τα χρόνια του εγκλεισμού του. Το 1958 αποφυλακίστηκε και επέστρεψε στη Βενετία, όπου έμεινε ως το τέλος της ζωής του, τον Νοέμβριο του 1972.
«Όταν προσεκτικά εξετάζω τις περίεργες συνήθειες
των σκύλων
κατ’ ανάγκη συμπεραίνω
πως ο άνθρωπος είναι ζώο ανώτερο.Σαν εξετάζω τις περίεργες συνήθειες του ανθρώπου
ομολογώ, φίλε μου, πως τα χάνω».
Τα έργα του και η δυναμική του παρουσία
Το σημαντικότερο έργο του είναι το επικό «Κάντος» («Τα άσματα»). Πρόκειται για ένα έπος που γράφεται συνεχώς στη διάρκεια της ζωής του, από το 1917 ως το 1968, κι έμεινε ανολοκλήρωτο. Θα έλεγε κανείς πως πρόκειται για την ζωή του ποιητικά γραμμένη, μέσα από τα ιστορικά και καλλιτεχνικά γεγονότα, όπως ο ίδιος τα βιώνει και τα κάνει εικόνες. Ο Πάουντ γράφει συνολικά από το 1908 ως το 1968. Άλλα διάσημα έργα του είναι «Σε έναν σταθμό του Μετρό», «Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ», «Ripostes» κ.α.
Ο Έζρα Πάουντ υπήρξε αναμφίβολα μια αμφιλεγόμενη παρουσία στην ποίηση και την τέχνη. Η πολιτική του έκφραση και η συμπόρευση του με τον φασισμό σκιάζει σοβαρά την ποιητική του προσωπικότητα. Δίχως άλλο όμως ήταν μια καταλυτική δύναμη στην πορεία της ποιητικής δημιουργίας της εποχής του αλλά και των επόμενων ετών. Εμπνέεται κινήματα και ρεύματα, καθορίζει μεθόδους και τεχνικές γραφής. Είναι πολυγραφότατος και έχει προσφέρει στο κοινό σπουδαία ποιήματα. Φώτισε και συνέβαλε στη διαμόρφωση του έργου συγχρόνων του μεγάλων συγγραφέων όπως ο Τ.Σ. Έλιοτ, ο Τζέιμς Τζόϋς, ο Ρόμπερτ Φροστ και ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ.
Μιλούσε εννιά ξένες γλώσσες, ανάμεσά τους τα αρχαία ελληνικά και λατινικά. Ήταν λάτρης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Μετέφρασε Σοφοκλή αλλά και κινεζική ποίηση. Ο Γ. Σεφέρης θαύμαζε τον ποιητή και μετέφρασε έργα του στα ελληνικά. Ως πρόσωπο κατηγορήθηκε και χλευάστηκε λόγω των ακραίων θέσεων του. Με την στάση του απέναντι στην ανθρωπότητα δημιούργησε θέμα σύνδεσης ηθικής και τέχνης και θυελλώδης αντιδράσεις. Ως ποιητής είναι σίγουρα μια μεγάλη πηγή γοητείας, σπουδαίας έκφρασης και καθοριστικής ποιητικής οδού.
Ακολουθεί βίντεο με τον Έζρα Πάουντ να απαγγέλει απόσπασμα από το Cantos XLV :
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο:
- Έζρα Πάουντ. Ανάκτηση από : timesnews.gr (Τελευταία Σύνδεση 29/10/2021)
- Ανατέμνοντας τον Έζρα Πάουντ. Ανάκτηση από: kathimerini.gr (Τελευταία Σύνδεση 29/10/2021)
- Έζρα Πάουντ. Ανάκτηση από : wikipedia.gr (Τελευταία Σύνδεση 29/10/2021)
