Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις διόπτρα το βιβλίο Ταξίδι στην Αφρικανική Σαβάνα των Μάνια Ζηρίδη και Τζωρτζίνα Σπύρη με κεντρικό θέμα την αγάπη και την προστασία του περιβάλλοντος. Το βιβλίο αποτελεί μια εξαιρετική αφορμή για συζήτησεις που αφορούν τα περιβαντολογικά προβλήματα και την αντιμετώπισή τους.
Η ηρωίδα του βιβλίου, η Τζούμπα είναι ένα τραυματισμένο θηλυκό τσιτάχ, που αναγκάζεται να αναζητήσει ένα νέο μέρος για να ζήσει, καθώς η σαβάνα, το σπίτι της, απειλείται από την κλιματική αλλαγή. Στο δρόμο γνωρίζει έναν βουφάγο, ένα ρινόκερο και ένα κοπάδι ελεφάντων, που γίνονται σύμμαχοι στις προκλήσεις του ταξιδιού.
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στη συνεργασία, την εμπιστοσύνη και τη φιλία που δημιουργείται μέσα από την περιπέτεια και τις προκλήσεις της ζωής. Μια επίκαιρη ιστορία, η οποία δημιουργήθηκε από τη συνεργασία της Περιβαλλοντολόγου κυρίας Τζωρτζίνας Σπύρη και της Ψυχολόγου, κυρίας Μάνιας Ζηρίδη, μια ιστορία που μας μιλά με ειλικρίνεια για τις αλλαγές που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα ζώα στην άγρια φύση.
Σήμερα στο MAXMAG φιλοξενούμε την κυρία Μάνια Ζηρίδη και την κυρία Τζωρτζίνα Σπύρη και συζητάμε μαζί τους, για το βιβλίο τους και για τον ρόλο του γονιού στη βελτίωση της σχέσης του παιδιού με το περιβάλλον.
Κυρία Μάνια Ζηρίδη και κυρία Τζωρτζίνα Σπύρη, σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας στο Maxmag.
Ταξίδι στην Αφρικανική Σαβάνα. Δύο συγγραφείς, ένα βιβλίο, ποιος ο ρόλος της καθεμίας; Θα θέλατε να μας μιλήσετε για εσάς, ώστε να σας γνωρίσουμε καλύτερα;
Μ: Ως ψυχολόγος εκπαίδευσης, έχω μεγάλη εμπειρία στη διδασκαλία συναισθηματικής νοημοσύνης, δεξιοτήτων ζωής και στόχων βιώσιμης ανάπτυξης σε παιδιά ηλικίας 2-18 και σε γονείς. Όραμά μου είναι να ευαισθητοποιούνται μικροί και μεγάλοι και να ενεργοποιούνται, ώστε να υπάρχει θετική αλλαγή.
T: Το βιβλίο αυτό πηγάζει από την αγάπη μου για τη φύση και από το γεγονός ότι η αφήγηση μιας ιστορίας μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών. Άρχισα να εργάζομαι ως περιβαλλοντολόγος στην Αγγλία το 1997, αφού πήρα το πτυχίο, και κατέχω διδακτορικό. Εργάστηκα στον ακαδημαϊκό τομέα στην Αμερική και σε ερευνητικά κέντρα στην Ευρώπη, αλλά τα τελευταία 15 χρόνια έχω εστιάσει στην ευαισθητοποίηση του κοινού μέσω μάθησης, λόγω της επείγουσας ανάγκης για φιλοπεριβαλλοντικές αλλαγές.
Το βιβλίο θίγει σημαντικά περιβαλλοντολογικά προβλήματα. Πιστεύετε ότι ένα παιδί προσχολικής ηλικίας πρέπει να γνωρίζει αυτά τα προβλήματα;
Μ: Φυσικά και ναι. Η εμπειρία μου λέει ότι, όσων χρονών και αν είναι ένα παιδί, ποτέ δεν είναι πολύ μικρό για να βοηθήσει στην επίλυση ενός προβλήματος. Όσο νωρίτερα ξεκινά η ευαισθητοποίηση, τόσο νωρίτερα τα παιδιά γίνονται καταλύτες αλλαγής και έχουν ενεργό ρόλο αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για να βοηθήσουν στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής και κρίσης.
T: Η κάθε ηλικία έχει και τα μαθησιακά χαρακτηριστικά της. Για παράδειγμα, τα παιδιά έως 3 ετών είναι στη φάση της εξερεύνησης του εαυτού τους και του περιβάλλοντος, αλλά έχουν έντονα την ανάγκη συναισθηματικής ασφάλειας. Δεν μιλάμε στα παιδιά προσχολικής ηλικίας για «προβλήματα». Όμως η σύνδεση με τη φύση, η αγάπη για τα ζώα και οι δράσεις για να γίνουμε μέρος της λύσης όποιων προκλήσεων αντιμετωπίζουμε σίγουρα πρέπει να είναι κύριο μέρος της μάθησής τους.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται το βιβλίο σας;
Μ: Από 2-100 χρονών, αρκεί το κείμενο να προσαρμόζεται στο μικρό μας αναγνώστη από αυτόν που το διαβάζει! Και φυσικά οι δραστηριότητες συναισθηματικής νοημοσύνης στο τέλος είναι καλύτερα να γίνονται από παιδιά 3 ετών και πάνω με καθοδήγηση από κάποιον ενήλικα.
T: Πράγματι, πολλοί γονείς μάς έχουν πει ότι έχουν ενημερωθεί μέσω του βιβλίου μας και ότι το έχουν απολαύσει! Επίσης, ακούμε συνέχεια ότι τα παιδιά το επιλέγουν ξανά και ξανά και ότι είναι από τα αγαπημένα τους.
Εκτός από το περιβαλλοντολογικό πρόβλημα, στο βιβλίο κάνετε αναφορά στον έρωτα και στη συντροφικότητα. Ποια πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η αντίδραση του γονιού όταν το παιδί του του μιλάει για την «πρώτη του αγάπη»; Είτε αυτή είναι στο νηπιαγωγείο είτε στο λύκειο.
Μ: Να ακούει ενεργητικά, με κατανόηση και ενσυναίσθηση, χωρίς επικριτική διάθεση, χωρίς να επεμβαίνει και χωρίς να παραθέτει τις δικές του ιστορίες, εκτός αν αυτό του ζητηθεί.
T: Δεν νομίζω ότι κάνουμε αναφορά στον έρωτα, καθώς ο έρωτας με την έννοια του ρομαντισμού όταν μιλάμε για την άγρια φύση παραπέμπει στον ανθρωπομορφισμό. Όμως, σε ότι αφορά τα παιδιά μας, σίγουρα συμφωνώ με τη Μάνια. Ως γονέας, νιώθω ενθουσιασμό όταν το παιδί μου εξωτερικεύει τα συναισθήματά του, όταν μπορεί να τα εκφράσει και έχει το θάρρος να τα μοιραστεί μαζί μου. Πιστεύω ότι είναι ένδειξη αναγνώρισης και διαχείρισης των συναισθημάτων, που είναι πολύ σημαντικές ικανότητες!
Γιατί ένας γονιός να επιλέξει το συγκεκριμένο βιβλίο;
Μ: Γιατί συνδυάζει όλα τα επίκαιρα θέματα, όπως κλιματική κρίση, διαχείριση συναισθημάτων και καλλιέργεια αξιών, με πολύ επιστημονικό και τρυφερό τρόπο.
Τ: Επειδή είναι ένα βιβλίο που μας παρασύρει σε ένα εκπληκτικό ταξίδι σε ένα από τα πιο όμορφα μέρη του φυσικού μας κόσμου. Παρουσιάζει με ευαισθησία τα θέματα της απώλειας της βιοποικιλότητας και της διαχείρισης των συναισθημάτων όπως ο φόβος, ενώ δείχνει ότι η θετική και ενεργή στάση και η συνεργασία είναι μονόδρομος προς ένα καλύτερο μέλλον.
Στο βιβλίο τονίζεται η συνειδητότητα. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε τι είναι και τι μπορεί να προσφέρει στο παιδί;
Μ: Όπως θα δείτε και στις ασκήσεις στο τέλος του βιβλίου, η συνειδητότητα μας βοηθά να μπούμε στον ρόλο του παρατηρητή (της φύσης, των γεγονότων, των συναισθημάτων μας) και μας διδάσκει πώς να ηρεμούμε εύκολα και να παρατηρούμε περισσότερο αντί να αντιδρούμε.
Τ: Συμπληρώνω ότι η συνειδητότητα και ο ρόλος του παρατηρητή μάς βοηθάει να συνδεθούμε με τη φύση, με τους συνανθρώπους μας και τον εαυτό μας. Μας δίνει τα εφόδια και τις γνώσεις για μια καλύτερη συμβίωση και μας μαθαίνει πώς να συνεργαζόμαστε, με τους άλλους και με τη φύση.
Παρατηρούμε ότι στο βιβλίο δίνονται δύο εκδοχές για το τέλος. Για ποιον λόγο γίνεται αυτό;
Μ: Για να γίνει πιο διαδραστικό, για να δώσει «φωνή» στον αναγνώστη και πιο ενεργό ρόλο, καθώς και για να βοηθήσει τον αναγνώστη να εξοικειωθεί με διάφορες απειλές που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.
T: Ναι!
Ως γονείς πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας ώστε να αγαπήσει το περιβάλλον και να το σέβεται;
Μ: Δίνοντάς του χρόνο να περιεργαστεί και να παρατηρεί τη φύση, με συχνές επισκέψεις στη φύση, καλλιεργώντας τον δικό μας κήπο, μειώνοντας τη χρήση πλαστικού, βγαίνοντας για βόλτες στη φύση, με το χαλαρώνουμε αγκαλιά ξαπλωμένοι στο χορτάρι κοιτάζοντας τα φύλλα των δέντρων και, το κυριότερο, καλλιεργώντας καλοσύνη και σεβασμό για όλα τα είδη, καθώς και υπευθυνότητα.
T: Ο ρόλος του γονέα ή ενός άλλου μέντορα είναι καθοριστικός για να αγαπήσουν τα παιδιά τη φύση. Δηλαδή ο γονέας ή κάποιο άλλο αγαπητό πρόσωπο, που περνάει χρόνο μαζί με τα παιδιά στη φύση δείχνοντάς τους τον πλούτο της, με θαυμασμό και σεβασμό προς αυτή, είναι ό,τι καλύτερο. Πρέπει να τους προτρέπει σε ευχάριστες δραστηριότητες που καλλιεργούν την υπευθυνότητα και να τους δίνει χρόνο και να ακούει προσεκτικά την εξιστόρηση των εμπειριών τους. Η επαφή με τη φύση στην παιδική ηλικία συνδέεται άμεσα με τις φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις που αναλαμβάνουμε ως ενήλικες, επομένως είναι πολύ σημαντικός παράγοντας στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών κρίσεων όπως η κλιματική αλλαγή.
Εάν κάποιος επιθυμεί να επικοινωνήσει μαζί σας που μπορεί να σας βρει;
maniaspentzou@gmail.com
gspyres@hotmail.com
