Build advanced payment workflows with the Fusebox Elavon Portal and leverage Elavon’s enterprise infrastructure for global payment operations.

Ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά και βλέμμα: Υπάρχει σχέση;

Ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά και βλέμμα: Υπάρχει σχέση;

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά και βλέμμα: Υπάρχει σχέση; θα παρουσιάσει τα ερευνητικά ευρήματα μίας πρόσφατης έρευνας που διερεύνησε εάν συσχετίζονται τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά με το βλέμμα.

Η ψυχοπάθεια έχει οριστεί ως μια διαταραχή προσωπικότητας στην οποία το άτομο εμφανίζει εμφανή αντικοινωνική συμπεριφορά καθώς και μια σειρά από αποκλίνοντα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως:
  • έλλειψη ενσυναίσθησης
  • έλλειψη τύψεων
  • έλλειψη ευαισθησίας
  • ρηχό συναίσθημα
  • χαμηλή ανοχή στην απογοήτευση
  • επιθετικότητα &
  • χειραγώγηση των άλλων (Viding, 2004).

Τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά έχουν συνδεθεί με αλλοιωμένη επεξεργασία των συναισθηματικών εκφράσεων των άλλων και με μειωμένη προσοχή στα μάτια. Παρά τη σημασία του βλέμματος για την κοινωνική λειτουργία, λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει τις σχέσεις μεταξύ των ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών και του βλέμματος και εάν η συναισθηματική έκφραση του προσώπου επηρεάζει αυτές τις σχέσεις, λαμβάνοντας μικτά αποτελέσματα.

Το φαινόμενο της υπόδειξης βλέμματος (gaze cueing effect) χαρακτηρίζεται από ταχύτερο προσανατολισμό της προσοχής σε έναν στόχο που κοιτάζει σε σύγκριση με έναν στόχο που δεν κοιτάζει. Αυτό το εύρημα συχνά ενισχύεται όταν το βλέμμα του προσώπου φέρει μια συναισθηματική έκφραση, αν και αυτό το εύρημα διαμορφώνεται από διάφορους παράγοντες.

Η έρευνα

O Garofalo και οι συνεργάτες του (2024) αξιολόγησαν τις συσχετίσεις μεταξύ των ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών και του βλέμματος για τις συναισθηματικές και ουδέτερες εκφράσεις.

Δείγμα

Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν 65 άνδρες (με μέση ηλικία τα 27,3 έτη) οι οποίοι ολοκλήρωσαν δύο ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς της ψυχοπάθειας και εργαστηριακά πήραν μέρος στην πειραματική διαδικασία των ερευνητών για να αξιολογήσουν το βλέμμα τους για τα συναισθηματικά πρόσωπα έναντι των ουδέτερων προσώπων.

Αποτελέσματα

Δε βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις των συναισθηματικών (έναντι των ουδέτερων) εκφράσεων ή των χαρακτηριστικών της ψυχοπάθειας είτε με την υπόδειξη βλέμματος είτε με την υπόδειξη βέλους. 

Πηγή εικόνας: Παράδειγμα υπόδειξης βλέμματος και υπόδειξης βέλους

Συμπεράσματα

Για να συμβάλει στη νέα γνώση της κοινωνικο-συναισθηματικής λειτουργίας των ατόμων με ψυχοπάθεια, η παρούσα μελέτη στόχευε να εξετάσει τη συσχέτιση των ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών με το βλέμμα, εάν αυτές οι επιδράσεις ποικίλλουν ανάλογα με το συναισθηματικό περιεχόμενο ενός υποδείγματος και εάν οι επιδράσεις επεκτάθηκαν και σε μη κοινωνικούς τύπους ενδείξεων (δηλ. τα βέλη). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, συνολικά, οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν τις υποδείξεις βλέμματος από κοινωνικά ερεθίσματα για να προσδιορίσουν την τοποθεσία ενός στόχου.

Το σημαντικό είναι ότι τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά δε συνδέθηκαν με το φαινόμενο της υπόδειξης του βλέμματος και δε διέφεραν με βάση το συναισθηματικό έναντι του ουδέτερου της έκφρασης του προσώπου που έδειχνε μία υπόδειξη βλέμματος.

Παρομοίως, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαδραστικές επιδράσεις των ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών στις υποδείξεις με βέλη (μη κοινωνικοί τύποι υποδείξεων).

Βιβλιογραφία

Garofalo, C., Jones, A., Nentjes, L., & Gillespie, S. M. (2024). Psychopathy and gaze cueing. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry83, 101936. https://doi.org/10.1016/j.jbtep.2023.101936

Viding, E. (2004). Annotation: Understanding the development of psychopathy. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(8), 1329–1337. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2004.00323.x

Σπούδασα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2008) και ολοκλήρωσα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Ανάπτυξη του Παιδιού στο Τμήμα Ψυχολογίας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (2012). Το 2014, ξεκίνησα διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Τον Δεκέμβριο του 2018, υπερασπίστηκα επιτυχώς τη διατριβή μου με τίτλο (στην ελληνική γλώσσα): Η διερεύνηση της οργάνωσης του λεξιλογίου σε παιδιά που μιλούν Ελληνικά με δυσκολίες στη γλώσσα και τον αλφαβητισμό. Η διδακτορική διατριβή μπορεί να βρεθεί εδώ: https://discovery-pp.ucl.ac.uk/id/eprint/10077333/

Περισσότερα από τη στήλη: Ψυχολογία

Ψυχολογία

Άγχος αποχωρισμού και μοναξιά: η απώλεια που απομονώνει

Ας ερμηνεύσουμε το εξής σενάριο: «Μόλις έχεις χωρίσει από τον/την σύντροφο σου. Όσο και αν…

Ψυχολογία

Πένθος: Η θεραπευτική δύναμη της μνήμης

  Η σχέση μας με το πένθος Το πένθος είναι μία εμπειρία καθολική. Αναδύεται κάθε…

Ψυχολογία

Η ψυχολογία της αλλαγής: η μάχη του “θέλω” με το “φοβάμαι”

Υπάρχουν στιγμές που στεκόμαστε στο κατώφλι μιας νέας ζωής και, παρόλο που η πόρτα ανοίγει…

Ψυχολογία

Ντοπαμίνη και Ντοπαμινεργικό Σύστημα: Από την ευχαρίστηση στην εξάρτηση

  Τι είναι η ντοπαμίνη; Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής, δηλαδή μία χημική ουσία η…

Ψυχολογία

Η ψυχολογία της ανθεκτικότητας μετά από απώλεια: Πώς ξαναβρίσκουμε νόημα

Η απώλεια είναι μια εμπειρία που κανείς δεν μπορεί να αποφύγει. Όλοι, κάποια στιγμή, θα…

Ψυχολογία

Ο χρόνος μέσα μας: οι ψυχολογικές διαστάσεις του χρόνου

Κάποιο πρωινό του Σεπτέμβρη ίσως ξύπνησες και ένιωσες πως ολόκληρο το καλοκαίρι το κατάπιε μια…

Ψυχολογία

Ξερόλας 2.0: Η γενιά που ξέρει τα πάντα…(ή νομίζει ότι ξέρει)

Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας. Κάθε απάντηση είναι ένα «γκουγκλάρισμα» μακριά, κάθε άποψη έχει χιλιάδες…