Τα όνειρα αποτελούν κοινό χαρακτηριστικό σε όλους τους πολιτισμούς. Άνθρωποι από διάφορες χώρες του κόσμου αναζητούν τα όνειρα που βλέπουν και τι συμβολίζουν αυτά στη ζωή τους. Θέματα όπως η φύση, τα ζώα, τα συναισθήματα, μέρη του σώματος, τα χρήματα και ο θάνατος αποτελούν κάποια από τα πιο διαδεδομένα μοτίβα ονείρων. Θα δούμε τα πιο συνηθισμένα όνειρα ανά χώρα και πως αυτά ερμηνεύονται από τις ανθρωπολογικές και ψυχολογικές μελέτες.
Τα όνειρα σε κάθε ήπειρο
Ευρώπη
Η πτώση των δοντιών είναι ένα κοινό όνειρο σε πολλές χώρες (όπως η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Σουηδία και η Νορβηγία). Στη συνέχεια έρχονται να προστεθούν τα φίδια σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Αυστρία, η Φινλανδία, η Ρωσία, η Σερβία, η Βουλγαρία και η Κροατία ενώ και η εγκυμοσύνη φαίνεται να αποτελεί συχνό όνειρο στη Γερμανία, την Ελβετία, την Ιταλία και τη Γεωργία.
Αφρική
Στην Αφρική (με εξαίρεση τα φίδια που κυριαρχούν στην Ακτή Ελεφαντοστού, την Μπουρκίνα Φάσο, το Καμερούν κλπ.) βλέπουμε μια διαφοροποίηση στην θεματική. Στην Αλγερία, τη Γκαμπόν και τη Δημοκρατία του Κονγκό επικρατεί ο γάμος, ο θάνατος και οι νεκροί στη Νιγηρία και το Μάλι ενώ άλλα συνηθισμένα όνειρα-σε μικρότερη συχνότητα- είναι το σεξ στην Γκάνα και τη Νιγηρία, τα παπούτσια στην Αιθιοπία, το αίμα στο Πράσινο Ακρωτήριο και οι πρώην σχέσεις στο Τόγκο και τη Μαδαγασκάρη.
Αμερική
Η πτώση των δοντιών είναι το κυρίαρχο όνειρο στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ψείρες στη Γουατεμάλα, το Ελ Σαλβαδόρ και τη Νικαράγουα, η πρώην σχέση στην Αϊτή και ο θάνατος στην Κόστα Ρίκα. Στη Νότια Αμερική κυριαρχούν τα φίδια στη Βραζιλία, την Παραγουάη, τον Ισημερινό και την Ουρουγουάη, τα βρέφη στη Βολιβία, τη Γουιάνα και το Σουρινάμ, οι ψείρες στη Βενεζουέλα και την Κολομβία, οι αράχνες στην Αργεντινή, οι αρουραίοι στο Περού και τα ποντίκια στη Χιλή.
Ασία και Ωκεανία
Τα όνειρα με φίδια είναι διαδεδομένα σε χώρες, όπως η Μογγολία, η Ινδία, η Μιανμάρ, η Ταϊλάνδη, η Μαλαισία, η Σιγκαπούρη, το Λάος, το Βιετνάμ, οι Φιλιππίνες και το Μπρουνέι. Ακολουθούν θεματικές όπως η πτώση των δοντιών στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τις Μαλδίβες, η εγκυμοσύνη στην Ινδονησία, η πρώην σχέση στην Ιαπωνία, η πτώση στο νερό στη Νότια Κορέα, ο κροκόδειλος στην Καμπότζη, το περιστέρι στα νησιά Φίτζι, ο θάνατος στη Σρι Λάνκα και το ουράνιο τόξο στο Μπουτάν. Στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία κυριαρχούν τα όνειρα με θέμα τα φίδια στην Τουρκία, το Ισραήλ, το Αφγανιστάν, το Ιράν και το Καζακστάν, την εγκυμοσύνη στον Λίβανο και το Κουβέιτ, ο γάμος στο Ιράκ, τη Σαουδική Αραβία και το Μπαχρέιν. Άλλα αξιοσημείωτα όνειρα περιλαμβάνουν το κόψιμο των μαλλιών στην Παλαιστίνη και την Ιορδανία, το ψάρι στο Κιργιστάν, την πτώση δοντιών στο Τατζικιστάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη θάλασσα στο Κατάρ.
Τα όνειρα στην Ελλάδα
Ήδη από την αρχαιότητα τα όνειρα έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στη ζωή των Ελλήνων. Τα όνειρα είχαν ασκήσει επιρροή σε πολιτικές και ιστορικές αποφάσεις καθώς δίνονταν ιδιαίτερη σημασία στην ερμηνεία τους (ενώ πολλές φορές είχαν τη μορφή της προφητείας και της επικοινωνίας με τους θεούς). Ο Όμηρος ερμήνευε τα όνειρα και τα διέκρινε σε αληθινά και ψευδή ενώ συνάμα κυριαρχούσε η θεματική της εξαπάτησης και της βοήθειας από τους θεούς οι οποίοι έστελναν ψεύτικα όνειρα ή αληθινά όνειρα με σκοπό να μπερδέψουν ή να βοηθήσουν αντίστοιχα τους θνητούς.
Οι φιλόσοφοι κρατούσαν άλλη στάση απέναντι στα όνειρα πιο αγνωστικιστική. Ο Αριστοτέλης στο έργο του Περί ονείρων, εξήγησε ότι, κατά τη διάρκεια του ύπνου, όταν τα μάτια είναι κλειστά και δεν μπορούν να δουν, υπάρχει απουσία εξωτερικής αισθητηριακής διέγερσης και τίποτα δεν γίνεται αντιληπτό από αυτόν που κοιμάται, εννοώντας έτσι πως πολλές φορές τα όνειρα αποτελούν ψευδαισθήσεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα τα όνειρα ήταν ένας τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των θεών και των ανθρώπων ενώ ταυτόχρονα πίστευε πως πολλές φορές αυτά οφείλονταν σε φυσικές αιτίες όπως οι λειτουργίες του σώματος.
Ερμηνείες
Η πτώση των δοντιών, τα φίδια, η εγκυμοσύνη, ο γάμος και οι πρώην σχέσεις αποτελούν τα πιο συνηθισμένα όνειρα παγκοσμίως και κατά καιρούς έχουν ερμηνευτεί από ανθρώπους που ειδικεύονται στην ανάλυση των ονείρων. Η πτώση των δοντιών συμβολίζει την έλλειψη αυτοπεποίθησης ή αμηχανία, τα φίδια τον φόβο αλλά και την προειδοποίηση, η εγκυμοσύνη την γέννηση μιας ιδέας ή ενός στόχου, ο γάμος τη δέσμευση, την αγωνία ή τη μετάβαση ενώ οι πρώην σχέσεις συμβολίζουν την προειδοποίηση για κοινά μοτίβα και συναισθήματα που βιώθηκαν κατά τη διάρκεια της προηγούμενης σχέσης σε σύγκριση με την παρούσα σχέση του ατόμου.
Τα όνειρα μπορούν να ερμηνευτούν μέσω διαφορετικών προσεγγίσεων (όπως τα αρχέτυπα του Jung, ιστορικές και εθνογραφικές προσεγγίσεις κλπ.) καθώς και καθημερινών βιωμάτων και της κουλτούρας του ατόμου. Για παράδειγμα τα όνειρα με φίδια ή γενικότερα με άγρια ζώα παρατηρούνται σε χώρες που έχουν άγρια ζώα και ο θάνατος σε χώρες που μπορεί να βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση.
Πηγές:
Melissaris A. (2003) “Dreams and self-knowledge.”Academia. Ανακτήθηκε από: www.academia.edu (Τελευταία πρόσβαση στις 23/11/2025)
Norman M. (2025) “What Did the Ancient Greeks Think About Dreams?” Greek Reporter. Ανακτήθηκε από: www.greekreporter.com (Τελευταία πρόσβαση στις 23/11/2025)
Brilliant maps (2024) “The Most Common Dreams By Country.” Ανακτήθηκε από: www.brilliantmaps.com (Τελευταία πρόσβαση στις 23/11/2025)
