Προσεγγίζοντας μια άλλη όψη για την σημασία της ανάγνωσης για τα παιδιά ή ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες της ανάγνωσης εξωσχολικών βιβλίων για τα παιδιά;
Οι ευεργετικές ιδιότητες τις ανάγνωσης βιβλίων είναι ποικίλες. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε την προσοχή μας στα παιδιά και στο γιατί πρέπει να ωθούμε τα παιδιά από μικρή ηλικία στη φιλαναγνωσία. Καθοριστικό ρόλο έχει η ηλικία του παιδιού και η προτίμηση βιβλίων σύμφωνα με τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και την ηλικιακή κατηγορία των παιδιών. Κάνοντας τις σωστές επιλογές μπορούμε να εξοπλίσουμε τους μικρούς αναγνώστες με πολλές αρετές, χρήσιμες για την ζωή, τη ανάπτυξη και την μάθησή τους.
Πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα βιβλίο προς όφελος των παιδιών; Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς με τα βιβλία που θα ωφελήσει το παιδί και γιατί; Ποια είναι τα κύρια θετικά χαρακτηριστικά που προκύπτουν μέσα από την ανάγνωση σε μικρές ηλικίες; Ποια είναι τα οφέλη της ανάγνωσης ανά την ηλικία;
Ορθογραφία και ανάγνωση
Τα παιδικά βιβλία αποτελούν πηγή μάθησης. Οι συγγραφείς επιλέγουν να χρησιμοποιούν πλούσιο λεξιλόγιο, νέες λέξεις, να εξάγουν νοήματα που ενισχύουν την φαντασία, πρωτότυπες προτάσεις. Έτσι, από την ηλικία του δημοτικού και έπειτα που το παιδί αρχίζει να γράφει και να μαθαίνει ορθογραφία, ο γονέας μπορεί να εισάγει την μελέτη στο σπίτι μέσα από αγαπημένα βιβλία. Μια δημιουργική άσκηση που θα βοηθήσει το παιδί να βελτιώσει την ορθογραφία του είναι η παρατήρηση νέων λέξεων και η μετέπειτα μελέτη τους. Το ίδιο το παιδί εντοπίζει τις άγνωστες για αυτό λέξεις και αναλύει την ορθογραφία τους. Έτσι αυξάνεται η αυτεπίγνωσή του για τις υπάρχουσες γνώσεις του και καλλιεργείτε η επιθυμία του να αναπτύξει το λεξιλόγιό του με νέες λέξεις. Ο γονέας μπορεί να βοηθήσει το παιδί διαβάζοντάς του κείμενα και προτάσεις από το βιβλίο όπου μετά μαζί – γονέας και παιδί- θα διορθώνουν μαζί.
Είναι θεμιτό το παιδί να έχει διαβάσει μια – δύο φορές το βιβλίο, να του αρέσει και να μην ασκηθεί πίεση. Δεν θέλουμε να συνδυάσει την ανάγνωση με πιεστικές συνθήκες μάθησης και να εγκαταλείψει το εξωσχολικό διάβασμα. Ακόμα και εάν δεν δοκιμάσετε την εκφώνηση προτάσεων, το παιδί θα επωφεληθεί μόνο από την ανάγνωση βιβλίων στο θέμα της ορθογραφίας. Όσο περισσότερο διαβάζει τόσο περισσότερο θα έρχεται σε επαφή με νέες εκπλήξεις – λέξεις, θα τις παρατηρεί και θα τις αποθηκεύει στο μυαλό του.
Εμπλουτισμός λεξιλογίου
Παρόμοια με την ορθογραφία, το παιδί θα εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του μέσω της ανάγνωσης βιβλίων. Είναι θεμιτό να του δημιουργούνται ερωτήματα για τη σημασία των λέξεων ή να ψάχνει μόνο του το νόημα από τα συμφραζόμενα της πρότασης. Εάν θέλετε να ενισχυθεί και να γίνει πλήρης κατάκτηση της νέας λέξης που έμαθε, μπορείτε να το βοηθήσετε να φτιάξει νέες προτάσεις με τη νέα λέξη ή να αντικαταστήσει την λέξη του βιβλίου με κάποια συνώνυμη. Τα παιδιά εξοικειώνονται ταυτόχρονα και με νέα γραμματικά φαινόμενα. Έτσι, το παιδί αρχίζει να εκφράζεται σαφέστερα τόσο στον προφορικό όσο και τον γραπτό λόγο.
Ενίσχυση των επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων
Άμεσο απότοκο της ανάγνωσης είναι η ενίσχυση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων του παιδιού και η δυνατότητα ξεκάθαρης έκφρασης των συναισθημάτων ή και των σκέψεων τους. Μέσα από την ανάγνωση δεν εμπλουτίζουν απλά το λεξιλόγιό τους αλλά αποκτούν και πρότυπα ομιλίας ανάλογα με τον ήρωα. Μαθαίνουν να εκφράζουν την σκέψη τους, χωρίς να κρύβονται ή να φοβούνται. Τοποθετούνται ορθά απέναντι σε έναν προβληματισμό ή ένα απροσδόκητο γεγονός και γίνονται πλήρως αντιληπτά. Σκεφτείτε ένα παιδί που νιώθει φόβο στο σκοτάδι. Μπορεί να φοβάται να αποκαλύψει τον μικρό του φόβο ή να μην μπορεί να εκφράσει ακριβώς αυτό που νιώθει. Έχοντας όμως αναγνώσει την ιστορία ενός πρωταγωνιστή με αντίστοιχο φόβο θα νιώσει θάρρος και θα αναζητήσει τις κατάλληλες λέξεις για τα συναισθήματά του.
Αύξηση αυτοπεποίθησης και επίγνωσης του ίδιου τους του εαυτού
Αλληλεξαρτώμενη από την ενίσχυση των δεξιοτήτων επικοινωνίας είναι και η αύξηση της αυτοπεποίθησής τους. Μέσα από μια ποικιλία ηρώων, θα βρει ένα πρότυπο για αυτό, ένα ήρωα που τον καταλαβαίνει και περνάει τα ίδια με αυτόν. Θα νιώσει ικανός να ξεπεράσει κάθε δυσκολία σαν το πρότυπό του. Αντίστοιχα θα μπορέσει να καταλάβει τι του συμβαίνει – τι αισθάνεται ή πως πράττει – έχοντας την δύναμη να μιλήσει ξεκάθαρα για αυτό και να αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του.
Τροφή για σκέψη ή μια καλή αφορμή για συζήτηση
Τα βιβλία και οι ιστορίες του θα βοηθήσουν το παιδί να συζητήσει για ποικίλα θέματα. Η ανάγνωση ενισχύει τον καλπασμό της φαντασίας αλλά και τον προβληματισμό σχετικά με θέματα κλειδιά για κάθε ηλικία. Επίσης, το παιδί μπορεί να νιώσει πιο άνετα να συζητήσει για το πρόβλημα του πρωταγωνιστή παρά για το δικό του. Είναι μια καλή αφορμή να κρυφτεί πίσω από την μάσκα του ήρωα του βιβλίου και να ρωτήσει για θέματα που τον απασχολούν, όπως για παράδειγμα το bulling, το σεξ, τις σχέσεις, τον φόβο, την μοναξιά, την ομοφυλοφιλία.
