Ψάχνετε για κάποιον που αντιπροσωπεύει τη μετάβαση από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό;
Τον βρήκατε και αυτός είναι ο Samuel Beckett. Μπορεί να ήταν φίλος του James Joyce (ο οποίος ήταν ένας από τους επικεφαλής του μοντερνισμού), αλλά από το 1945 και μετά, ο Beckett άρχισε να εστιάζει ολοένα και περισσότερο στις αποτυχίες του μοντερνισμού, της τέχνης και της γλώσσας ως είδος έκφρασης.
Ένα από τα κύρια φιλοσοφικά ερωτήματα του Beckett: σε έναν κόσμο χωρίς νόημα, πώς μπορεί ένας συγγραφέας να εκφράζεται χρησιμοποιώντας λέξεις;
Ναι, αυτό είναι ένα βαθύ θέμα, αλλά το έργο του Beckett δεν αποτελείται μόνο από σπουδαιοφανή δοκίμια που απευθύνονται στην ταξιαρχία. Αντ’ αυτού, παρήγαγε μερικά από τα πιο εικονικά δράματα του 20ού αιώνα.
Ο Beckett είναι άναρχος, αινιγματικός και παράδοξος σε όλα τα επίπεδα του έργου του. Την παραληρηματική του γλώσσα πλαισιώνουν οι δυνατές, μεταφυσικές εικόνες, μια πρωτοφανής χρονική αυθαιρεσία, οι κατακερματισμένοι χαρακτήρες και η πλοκή που περισσότερο θυμίζει αίνιγμα. Παρόλο που η λογική δε λείπει από το έργο του Μπέκετ, ο Μάρτιν Έσσλιν θα το αποκαλέσει «Θέατρο του Παραλόγου», εξηγώντας: «κάθε απόπειρα να καταλήξει κανείς σε μια ξεκάθαρη και σίγουρη ερμηνεία θα ήταν τόσο παράλογη, όσο και το να προσπαθήσει να ανακαλύψει και να καθορίσει που ακριβώς αρχίζει και που ακριβώς τελειώνει το περίγραμμα ενός κιάρο–σκούρο σ’ έναν πίνακα του Ρέμπραντ, ξύνοντας τη μπογιά».
Ας πάρουμε αυτό: σε ένα δοκίμιο του 1993 για τον «θάνατο του μεταμοντερνισμού», ο Raymond Federman υποστήριξε ότι ο μεταμοντερνισμός είχε πεθάνει με τον Beckett το 1989. Υψηλός έπαινος ή όχι;
Μαζί με αυτά τα δράματα, άφησε και αμέτρητα αποφθέγματα και γνωμικά για να διαβάζουμε εμείς και να δοξάζουμε τη “παράλογη” λογική του. Ακολουθούν 6 από αυτά.
“Δεν μπορώ να συνεχίσω. Θα συνεχίσω.”
“Τίποτα δεν συμβαίνει, κανένας δεν έρχεται, κανένας δεν πηγαίνει, είναι τρομερό.”
(από το θεατρικό «Περιμένοντας τον Γκοντό»)
“Κάθε λέξη είναι ένας άχρηστος λεκές στη σιωπή και στο τίποτα.”
“Είσαι στη Γη. Δεν υπάρχει θεραπεία γι’ αυτό.”
“Μη με αγγίζεις! Μη με ρωτάς! Μη μου μιλάς! Μείνε μαζί μου.”
(από το θεατρικό «Περιμένοντας τον Γκοντό»)
“Πάντα προσπάθεια. Πάντα αποτυχία. Δεν πειράζει. Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα.”
