Η επονομαζόμενη βιταμίνη Β17, αποτελεί μία μη αναγνωρισμένη από την επιστημονική κοινότητα βιταμίνη. Αναφέρεται βιβλιογραφικά ως αμυγδαλίνη ή λετρίνη και είναι μία κυανογόνος γλυκοσίδη, που εντοπίζεται στους πυρήνες των περισσότερων φρούτων του γένους Prunus (όπως είναι τα βερίκοκα, τα κεράσια, τα μήλα, τα μανταρίνια, τα δαμάσκηνα, τα αχλάδια και τα αμύγδαλα). Η φερόμενη ως βιταμίνη έχει πάρει, λανθασμένα, υπερβολική προβολή ιδίως κατά τις περασμένες δεκαετίες για τη κρίσιμη συμβολή της στην αντιμετώπιση του καρκίνου μέσω αναστολής της ανάπτυξης αντικαρκινικών κυττάρων. Απώτερος σκοπός σαφώς της επονομασίας της ως «βιταμίνη» και της υπερπροβολής της ήταν η προσδοκία ορισμένων συμφερόντων για τη δημιουργία της αναγκαιότητας επιπλέον χορήγησης στο κοινό, απουσία βέβαια επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Έχει όμως ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό;
Σε εργαστηριακό επίπεδο έχει γίνει επισταμένη έρευνα διαχρονικά για την διαπίστωση τυχόν αντιοξειδωτικών και αντικαρκινικών ιδιοτήτων της αμυγδαλίνης. Ορισμένες εξ’ αυτών των μελετών σε κυτταρικές σειρές αναφέρονται στην παρατήρηση ευεργετικής επίδρασης στον οργανισμό καρκινοπαθών μέσω αναστολής καρκινικών κυττάρων. Επιπλέον, έχουν καταγραφεί σε κάποιες άλλες μελέτες αρκετές αντιφλεγμονώδεις και ανοσορυθμιστικές δράσεις. Ακόμη η παρουσία της αμυγδαλίνης στους πυρήνες φρούτων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον χαρακτηρισμό τους ως λειτουργικά τρόφιμα. Βέβαια, καθώς τα περισσότερα από τα προαναφερθέντα δεδομένα προέρχονται από in vitro ή in vivo μελέτες σε ζώα απαιτείται ακόμη αρκετός ερευνητικός χρόνος για τη διαλεύκανση όλων των θετικών επιδράσεων στον άνθρωπο.
Και τι γίνεται με τις αρνητικές επιπτώσεις της;
Ο κυριότερος λόγος ανησυχίας κατά τη κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν αμυγδαλίνη έγκειται στην απελευθέρωση υδροκυανίου (HCN) που προκαλείται έπειτα από την υδρόλυση της αμυγδαλίνης από τις εντερικές β-γλυκοσιδάσες και το εντερικό μικροβίωμα. Το υδροκυάνιο είναι μία ιδιαιτέρως τοξική ουσία για τον οργανισμό. Πιο συγκεκριμένα έχει συσχετιστεί με τη δυνατότητα πρόκλησης οξείας δηλητηρίασης και την εκδήλωση ζάλης, δύσπνοιας, υπότασης και σε βαριές περιπτώσεις τη θανατηφόρα έκβαση. Στη βιβλιογραφία έχουν επισημανθεί αρκετές περιπτώσεις δηλητηρίασης έπειτα από κατανάλωση πυρήνων βερίκοκου. Τόσο η EFSA (European Food Safety Authority) όσο και ο FDA (Food and Drug Administration) τονίζουν τόσο τον κίνδυνο για υπέρβαση τον ορίων πρόσληψης υδροκυανίου μέσω της πρόσληψης αμυγδαλίνης όσο και την έλλειψη επαρκών δεδομένων για τη χρήση της ως θεραπευτικό παράγοντα κατά του καρκίνου.
Καταλήγοντας,
η αμυγδαλίνη αν και αρχικά προβλήθηκε ως μία μη προβεβλημένη βιταμίνη στην οποία οφείλουμε να δώσουμε προσοχή, εν τέλει φαίνεται πως είναι μία ουσία με αν μη τι άλλο αμφιλεγόμενες δράσεις. Εκ πρώτης όψεως αρκετές εργαστηριακές μελέτες καταγράφουν θετικές επιδράσεις της στον οργανισμό. Βέβαια υπάρχουν και τεκμηριωμένες έρευνες που επιμένουν στον κίνδυνο δηλητηρίασης που ενέχει η υπερβολική κατανάλωσή της αλλά και άλλες που αμφισβητούν εμπράκτως τις θετικές επιδράσεις της. Συνεπώς είναι προτιμότερο η αμυγδαλίνη να αντιμετωπίζεται ως ουσία με ενδεχόμενες θετικές επιδράσεις και σαφή τοξικολογική δράση σε περίπτωση υπερκατανάλωσης παρά ως βιταμίνη, τουλάχιστον προς το παρόν.
Βιβλιογραφία
- Amygdalin: A Review on Its Characteristics, Antioxidant and Anticancer Properties — Barakat H. (2022).PMC
- Amygdalin: Toxicity, Anticancer Activity and Analytical Methods — Jaszczak-Wilke et al. (2021). (Raman, HPLC).PMC
- A clinical trial of amygdalin (Laetrile) in the treatment of patients with human cancer — Moertel et al. (NEJM, 1982). PubMed
- Amygdalin: A pharmacological and toxicological review — He XY et al. (2020). ScienceDirect
