Πολλές φορές έχουμε βρεθεί μπροστά στο δίλημμα της επιλογής βιβλίου για ανάγνωση, κυρίως την περίοδο του καλοκαιριού. Η πρώτη σκέψη μας είναι να συμβουλευτούμε στήλες περιοδικών ή ποικίλους διαδικτυακούς ιστότοπους. Οι προτάσεις είναι πολλές και η τελική επιλογή ιδιαίτερα δύσκολη. Όμως, στη συγκεκριμένη διαδικασία ένα λογοτεχνικό είδος αδικείται, το παιδικό-νεανικό μυθιστόρημα. Μπορεί τα βιβλία να έχουν συγκεκριμένα γνωρίσματα για να ανταποκρίνονται στην ψυχοσύνθεση και τις αναζητήσεις των παιδιών αλλά όπως ξέρουμε οι μικροί μας φίλοι είναι αυστηροί κριτές και το επίπεδο γραφής-πλοκής και έμπνευσης, προκειμένου να ικανοποιηθούν, βρίσκεται σε πολλές περιπτώσεις σε υψηλό επίπεδο.Έχουμε διαπιστώσει ότι η απλότητα και η επινοητικότητα που διακρίνουμε σε ένα παιδικό διήγημα είναι πολύ ανώτερη από την αντίστοιχη ενός μυθιστορήματος που απευθύνεται σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Μιλώντας λοιπόν για παιδικό μυθιστόρημα και διήγημα δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε το όνομα του Ευγένιου Τριβιζά, του πιο γνωστού Έλληνα συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας. Το έργο του απαριθμεί πάνω από 100 βιβλία για παιδιά, ενώ έχει ασχοληθεί και με τη δημιουργία θεατρικών έργων όπως και λιμπρέτων για όπερα. Η επαγγελματική του ταυτότητα τον κατατάσσει στον χώρο της νομικής και συγκεκριμένα στον τομέα της εγκληματολογίας, αφού είναι διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Reading και αναπτύσσει έντονη ακαδημαϊκή δραστηριότητα στον τομέα της εγκληματολογίας. Όμως η μεγάλη του αγάπη, το παιδικό παραμύθι ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει. Όλοι μας γνωρίζουμε τη Φρουτοπία, Τα μαγικά μαξιλάρια, Το όνειρο του σκιάχτρου, Τη Φρικαντέλα και ένα πλήθος από άλλες ιστορίες που έχουν συντροφέψει πολλά παιδιά στα πρώτα τους αναγνωστικά βήματα.Ένα από τα πιο επίκαιρα μυθιστορήματα του Τριβιζά, που θεωρώ απαραίτητο για κάθε παιδική βιβλιοθήκη είναι η Τελευταία μαύρη γάτα. Οι λόγοι είναι πολλοί και ποικίλοι και αποδεικνύουν τη διαχρονικότητα του συγκεκριμένου έργου.
H υπόθεση θυμίζει λίγο φιλμ νουαρ, λίγο δυστοπική ταινία φαντασίας, λίγο περιπέτεια, λίγο θρίλερ και με διακριτικό και εύστοχο τρόπο μιλάει για τις αξίες της ισότητας, της αρμονικής συνύπαρξης και ειρήνης μεταξύ των ανθρώπων. Το φλέγον ζήτημα του ρατσισμού (δεν είναι τυχαίο το χρώμα της γάτας) θίγεται καθ’όλη τη διάρκεια της ιστορίας. Οι άνθρωποι αποφασίζουν να θανατώσουν όλες τις μαύρες γάτες αρχικά γιατί θεωρούν ότι αυτές φταίνε για όλα τα δεινά της ανθρωπότητας. Μετά από συμβούλιο όλων των γατών, οι μαύρες γάτες εγκαταλείπονται στο έλεος των ανθρώπων, αφού όλες οι άλλες γάτες δεν της βοηθούν. Η συνέχεια, όμως, είναι δυσάρεστη για όλα τα αιλουροειδή, αφού οι άνθρωποι σκοτώνουν όλες τις γάτες ανεξαρτήτου χρώματος. Η σωτηρία έρχεται απρόσμενα από μία συμμαχία γατών και ποντικών που ενώνονται εναντίον των ανθρώπων. Οι ποντικοί απελευθερώνουν όλες τις γάτες και επαναστατούν εναντίον των ανθρώπων. Το τέλος παρουσιάζει μία κοινωνία σε αρμονία με τα ζώα να συμβιώνουν με τους ανθρώπους, λύνοντας τις διαφορές τους με ειρηνικό τρόπο. Είναι ξεκάθαρα τα μηνύματα που διοχετεύονται στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τη γραφή της Τελευταίας μαύρης γάτας: η αποδοχή της διαφορετικότητας, η ελευθερία λόγου και το όραμα για μία ιδανική κοινωνία είναι διαχρονικές αξίες, που πάντα θα αποτελούν πάγια αιτήματα για όλους μας. Ο παιδαγωγικός χαρακτήρας του έργου του Τριβιζά καθιστά τα κείμενα του πολύτιμα εργαλεία στη διαδικασία της εκπαίδευσης. Η διαθεματικότητα που τα χαρακτηρίζει αποτελεί σημαντικό στοιχείο για κάθε μη επιτηδευμένη διδασκαλία. Παράλληλα ο ευφάνταστος και ευρηματικός λόγος του διάσημου παραμυθά μαγεύει τα παιδιά και τα ταξιδεύει επιδρώντας ψυχικά αλλά και γνωστικά στην διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πολλά έργα του έχουν διασκευαστεί από θιάσους για παραστάσεις παιδικού θεάτρου.
Καταλήγοντας, διαπιστώνουμε ότι η έξυπνη πλοκή και η γνώση της ιδιοσυγκρασίας των μικρών ηλικιών εντοπίζεται σε όλα τα κείμενα του Τριβιζά και είναι χαρακτηριστικό της γραφής του. Ας διαβάσουμε, λοιπόν, κι εμείς τα παραμύθια του για να γνωρίσουμε καλύτερα τον μαγικό κόσμο των παιδιών και να ακούσουμε τι έχουν να μας πουν. Η τελευταία μαύρη γάτα είναι η αισιόδοξη ματιά του κάθε παιδιού για μία κοινωνία που διαγράφεται δυσοίωνη. Δεν χάνουμε κάτι να κοιτάξουμε για λίγο κι εμείς με την ματιά των παιδιών. Μακάρι να βρει ο καθένας μας τη δική του μαύρη γάτα…
