Ο όρος χαρισματικότητα ήταν συνδεδεμένος με τον δείκτη νοημοσύνης. Tο κριτήριο που χαρακτήριζε ως χαρισματικό ένα παιδί ήταν το νοητικό δυναμικό του, που μερικές φορές βρίσκεται καλά κρυμμένο και δεν αντιστοιχεί στις επιδόσεις του.
Η εκπαίδευση ωστόσο σήμερα για τους χαρισματικούς μαθητές δεν αποτελεί προτεραιότητα για την ελληνική πολιτεία. Δεν δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα παιδιά αυτά και σε συνδυασμό με την έλλειψη πόρων καθώς και το θέμα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών η εκπαίδευση τους περνάει σε δεύτερη μοίρα. Ας δούμε όμως παρακάτω πως οι εκπαιδευτικοί μπορούν αναγνωρίσουν ένα χαρισματικό μαθητή.
Ενδεικτικά μερικά από τα γενικά χαρακτηριστικά ενός χαρισματικού μαθητή είναι η ταχύτητα που μαθαίνει, η περιέργεια του για γνώση, ο τρόπος με τον οποίο το παιδί συμπεριφέρεται στη τάξη, η προσοχή του στις λεπτομέρειες και η πλαστικότητα των κινήσεων του. Ένας συνδυασμός γνωρισμάτων που χαρακτηρίζει ένα ικανό παιδί είναι η περιέργεια, η φαντασία, η επιμονή καθώς επίσης και η δημιουργική του σκέψη. Αναλυτικότερα, από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ξεχωρίζουν: η πνευματική καλλιέργεια, η επιμονή, οι πρωτοβουλίες και η πρωτοτυπία καθώς επίσης η ανεξαρτησία και η τάση για ηγετικούς ρόλους. Σε επίπεδο δεξιοτήτων αναφέρονται το εφευρετικό γράψιμο, το ευρύ λεξιλόγιο, η παρατηρητικότητα, το γρήγορο διάβασμα και η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.
Τελικά, οι δύο βασικοί τρόποι αναγνώρισης των χαρισματικών παιδιών είναι α) η «εκπαιδευτική εκτίμηση» που γίνεται από τους δασκάλους και β) η «αντικειμενική εκτίμηση» που γίνεται με τον έλεγχο των αποτελεσμάτων από δοκιμασίες και τεστ. Ωστόσο, παράγοντες που δυσκολεύουν τους εκπαιδευτικούς να εντοπίσουν τους χαρισματικούς μαθητές μέσα στη τάξη είναι το μέγεθος της τάξης και ο φόρτος της διοικητικής και γραφειοκρατικής εργασίας.
Το καθήκον στην εκπαίδευση των χαρισματικών μαθητών δεν είναι απλά ο εκπαιδευτικός να προσθέσει περισσότερο διάβασμα αλλά να βοηθήσει το παιδί να βρει το νόημα της ζωής του. Ο στόχος αυτός προϋποθέτει εκπαίδευση υψηλής ποιότητας και όχι μόνο ποσότητας, εκπαίδευση που θα επεκτείνεται στο βάθος και στο πλάτος της γνώσης. Χρειάζονται λοιπόν, μελετημένες παρεμβάσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα και το περιβάλλον των παιδιών. Οι παρεμβάσεις σχεδιάζονται με γνώμονα όχι μόνο τις ανάγκες των χαρισματικών μαθητών αλλά και τις συνθήκες του περιβάλλοντος σε συνάρτηση με τις συλλογικές ανάγκες και τα δικαιώματα του ευρύτερου αντίστοιχου πληθυσμού.
Στα χαρισματικά παιδιά είναι αναγκαίο να καλλιεργείται το αίσθημα της ασφάλειας για να συμμετέχουν και να ενεργοποιούνται μέσα στην ομάδα και όχι μόνο ατομικά. Επίσης, πρέπει να καλλιεργείται ο αυτοέλεγχος για προσπάθεια με μέτρο γιατί αλλιώς υπάρχει κίνδυνος για υπερβολικές απαιτήσεις και αυτοαπομόνωση που πηγάζει από το αίσθημα της ανωτερότητας. Έτσι, ο εκπαιδευτικός πρέπει να παροτρύνει σε μεγάλο βαθμό τους χαρισματικούς μαθητές να είναι συνεπείς στην ολοκλήρωση των σχολικών τους εργασιών.
Η εκπαίδευση εμπεριέχει την ανθρώπινη σχέση γιατί στην παιδευτική διαδικασία εμπλέκονται τα αισθήματα του δασκάλου και του μαθητή. Όσο περισσότερο γνωρίζει ο εκπαιδευτικός το χαρισματικό μαθητή τόσο η σχέση θα είναι πιο επιτυχής. Ο μαθητής αντιλαμβάνεται τη διάθεση και την ικανότητα επικοινωνίας του δασκάλου και αυτό είναι ένα στοιχείο που κατευθύνει τη συμπεριφορά του. Ο δάσκαλος πρέπει να οικοδομήσει από μέρους του μία σχέση που να στηρίζεται στο πνεύμα συνεργασίας και της συλλογικής ευθύνης έχοντας υπόψη του ότι θα συναντήσει σοβαρές δυσκολίες στην ομαδοποίηση των παιδιών με διαφορετικές ικανότητες.
Τα προγράμματα και οι εκπαιδευτικοί στόχοι υλοποιούνται μέσα από διάφορους τύπους σχολείων σε τρεις χρονικές περιόδους την προσχολική και πρώτη σχολική, την δεύτερη σχολική και ακολούθως τη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σε κάθε φάση το σχολικό πρόγραμμα στηρίζεται σε προγραμματισμένους στόχους. Ένας από αυτούς τους στόχους είναι η προετοιμασία του μαθητή για την επόμενη βαθμίδα. Έτσι, θεωρείται ότι τα εκπαιδευτικά προγράμματα που καταρτίζονται για τους χαρισματικούς μαθητές πρέπει να στοχεύουν στην πνευματική ενασχόληση με την ποιότητα και όχι με την ποσότητα της εργασίας, στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και τον προσανατολισμό των ενδιαφερόντων και τέλος, στην ενδυνάμωση της έννοιας του πρωτότυπου και της φαντασίας.
Όσον αφορά την αναγνώριση των παιδιών αυτών γίνεται κυρίως, με τη βοήθεια των δασκάλων και τη χρήση ειδικών δοκιμασιών. Εκείνοι από μέρους τους, οφείλουν να παρέχουν εκείνες τις εκπαιδευτικές προκλήσεις που θα τους βοηθήσουν να εξάγουν συμπεράσματα και να αναγνωρίσουν ικανότητες. Αυτό προϋποθέτει συνεχή επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού, έγκαιρο και έγκυρο εντοπισμό και διάγνωση των χαρισματικών μαθητών, ύπαρξη κατάλληλου νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου ώστε να εφαρμόζεται ένα διαφοροποιημένο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών προσαρμοσμένο στις ανάγκες αυτών των μαθητών.
Το σχολείο συμπερασματικά, οφείλει να στηρίξει τους μαθητές αυτούς μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες με τη χρήση νέων τεχνολογιών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που τα χαρακτηρίζει ο εμπλουτισμός και η επιτάχυνση.
