Είναι σύνηθες ενα άτομο να επιθυμεί να καταναλώσει μια πίτσα αργά τη νύχτα. Είτε έχοντας γυρίσει απο τη δουλειά, είτε την έξοδο, το πρόβλημα του πεινασμένου και κουρασμένου ατόμου είναι να ικανοποιήσει το αίσθημα της πείνας με ένα πιάτο, όχι μόνο χορταστικό αλλά και ψυχολογικά καθησυχαστικό. Φυσικά, κανένα πρόβλημα δεν παραμένει για πάντα άλυτο. Η λύση στο πρόβλημα της επιθυμίας να φάμε μια πίτσα, όταν δεν έχουμε λεφτά για να την παραγγείλουμε ή να την αγοράσουμε, ή και όταν δεν μπορούμε να βρούμε πιτσαρία να λειτουργεί μετά τις τρείς το πρωί, είναι η ακόλουθη συνταγή.
Υλικά
- 4-5 αυγά. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όσα θέλουμε, ανάλογα με την πείνα μας.
- 2 ώριμες ντομάτες. Αν είναι χειμώνας, δυο ή τρείς κουταλιές σούπας πελτέ ή συμπυκνωμένο προϊόν ντομάτας.
- 1 κρεμμύδι. Επίσης, 1 κομματάκι σκόρδο, αν θέλουμε.
- 1 πράσινη πιπεριά, αν έχουμε. Μπορούμε να βάλουμε και 1 καυτερή πιπεριά για πιο δυνατό αποτέλεσμα.
- 200 γρ σκληρό τυρί φέτα, ή αν θέλουμε την ψυχολογική ικανοποίηση του τυριού που λιώνει χρησιμοποιούμε γκούντα, τα ίδια γρ.
- Πιπέρι, ρίγανη, πάπρικα, μπούκοβο, ή ό,τι άλλο μπαχαρικό μας αρέσει.
Εκτέλεση
- Λαδώνουμε καλά ενα τηγάνι και το αφήνουμε να κάψει. Όσο κάνει τη δουλειά του, εμείς κόβουμε το κρεμμύδι και τη ντομάτα σε κυβάκια.
- Ρίχνουμε πρώτα το κρεμμύδι στο καυτό λάδι και όταν πάρει λίγο χρώμα, τη ντομάτα.
- Όταν αρχίζει να στύβει η ντομάτα, δηλαδή να εξατμίζονται τα υγρά, ρίχνουμε τα υπόλοιπα να μαγειρευτούν στο ζουμί.
- Ρίχνουμε τα καρυκεύματα (όχι αλάτι – απο αυτο έχει το τυρί).
- Χτυπάμε τα αυγά σε ένα μπολ και τα ρίχνουμε στο τηγάνι, τα ανακατεύουμε με τα υπόλοιπα.
- Ρίχνουμε το τυρί και περιμένουμε να λιώσει.
- Βγάζουμε όποιο ξερό ψωμί έχουμε στο βάθος της ψωμιέρας και το τοποθετούμε σε πιάτο. Αν θέλουμε ξεροψήνουμε μερικές φέτες στο φούρνο ή την τοστιέρα.
- Ρίχνουμε το περιεχόμενο του τηγανιού πάνω στο ξερό ψωμί.
Απλό, κλασσικό, θεϊκό
Η τελετουργία αυτή ονομάζεται καγιανάς σε ένα πλήθος περιοχών της Ελλάδας και αποτελεί μια μεγάλη παρακαταθήκη από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, και πιο συγκεκριμένα από την Τουρκία. Η λέξη καγιανάς ή καϊκανάς είναι τουρκικής προέλευσης και, ως συνταγή, είναι καταγεγραμμένη στο χειρόγραφο του Muhammed bin Mahmud Sirvani (1375-1450), οπως μας διαβεβαιώνει η Μ. Στοΐλη [1] Η συνταγή αναφέρεται οτι στην αρχή της εμφάνισής της είχε μόνο αυγά και αλεύρι, ενώ οι προσθήκες της ντομάτας έγιναν αργότερα.
Στην Ελλάδα υπήρχαν ομελέτες από πολύ παλιά, τα λεγόμενα “σφουγγάτα”, που τα γνωρίζουν καλά στα νησιά του Αιγαίου, και έμοιαζαν με αυτό που σήμερα σε πολλά μενού των καφέ-ρεστοράν αναφέρεται ως “ισπανική ομελέτα”.
Η Ελληνική κουζίνα υιοθέτησε άμεσα τον καγιανά. Η γρήγορη διάδοσή της συνταγής την έχει κάνει δημοφιλή σπεσιαλιτέ σε πολλά μέρη της χώρας. Κάθε τόπος έχει τη δική του παραλλαγή της συνταγής ανάλογα με τα παραγόμενα προϊόντα, με πιπεριές, τοπικά τυριά (φέτα, σφέλλα – ένα κατσικίσιο τυρί, σκληρά η μαλακά τυριά) ή και κρέας,
Η παραλλαγή της πολίτικης κουζίνας, που λέγεται “μενεμένι”, απαιτεί οπωσδήποτε καυτερή πιπεριά. Αντίθετα, στα Επτάνησα, όπου την αποκαλούν στραπατσάδα επιτρέπουν τη χρήση και άλλων λαχανικών μέσα στο μίγμα. Οι Κρητικοί και Πελοπονήσιοι προτιμούν να προσθέτουν κρέας, οπως το απάκι ή διάφορα λουκάνικα, ή παστό χοιρινό.
Οι Άραβες έχουν την αντίστοιχη συνταγή που λέγεται “shaksuka”, και η βασική διαφορά τους με την συνταγή του καγιανά είναι η προσθήκη γιαουρτιού και πικάντικης σάλτσας harissa, δηλαδή μια σάλτσα με κόκκινη καυτερή πιπεριά και μπαχαρικά, που τη βρίσκουμε σε μαγαζιά με προϊόντα Ανατολής ή της Β. Αφρικής, και χρησιμοποιείται συχνά σε χώρες όπως η Τυνησία και η Αίγυπτος. Αν επιλέξουμε αυτή την παραλλαγή, είναι σοφό να αποφύγουμε όλα τα άλλα μπαχαρικά και κυρίως το πιπέρι, γιατί η σάλτσα harissa είναι πολύ καυτερή. Επίσης, το γιαούρτι είναι απαραίτητο για να μετριάζει το καύσος.
Οι Μεξικανοί έχουν τη δική τους παραλλαγή που λέγεται “huevos rancheros”, όπου προσθέτουν φασόλια και με βάση, αντί για ψωμί, την τορτίγια απο καλαμπόκι. Η παραλλαγή αυτή είναι ιδανική και για brunch ή μεσημεριανό στο γραφείο.
Ο καγιανάς μαγειρεύεται πιο εύκολα το καλοκαίρι, διότι τότε έχουμε φρέσκια ντομάτα. Αποτελεί εκπληκτικό φαγητό για μοίρασμα με την παρέα ή το άλλο μας μισό, καθώς προσφέρεται για ωραία βουτήματα του ψωμιού μας στην σάλτσα, και μια σπιτική λύση αντί για πίτσα.
Συνοδεύεται τέλεια με τσίπουρο ή ρακή.
Πηγές
[1] “Κλασικές συνταγές βήμα βήμα”, Στοΐλη Μελίσσα, Τσολακέλλη Ειρήνη (Συλλογικό έργο), 2012, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, απόσπασμα οπως αναρτήθηκε στο https://anemourion.blogspot.com/ [πρόσβαση στις 24.11.2020]
https://www.tanea.gr/2019/07/05/recipes/avga-kagiana-i-strapatsada/
https://www.mygreekdish.com/recipe/greek-fresh-tomato-and-feta-egg-scramble-kagiana-or-strapatsada/
https://www.recetasderechupete.com/huevos-rancheros-receta-mexicana/21117/
