Χιόνι, χαρά και παιχνίδι για μικρούς αλλά δημιουργώντας προβλήματα για όλους τους υπόλοιπους. Μετρώντας σχεδόν μια εβδομάδα μετά την πολική επιδρομή της «Μήδειας» στη χώρα. Ας κάνουμε μια μικρή ανασκόπηση. Χιόνι υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα ή έχει ξεκινήσει τους τελευταίους αιώνες;
Πώς πήρε το όνομά του;
Στην ελληνική μυθολογία συναντάμε αρκετούς μύθους σχετικά με το χιόνι. Από τους πιο γνωστούς είναι ο μύθος όπου το χιόνι την προσωποποιείται σε γυναικεία μορφή. Στα αρχαία ελληνικά, η Χιών(νέα ελληνικά χιόνι) είναι η θυγατέρα του ποτάμιου θεού Νείλου και της Ωκεανίδας Καλλιρρόης. Η Χιόνη τριγυρνούσε στους αγρούς και, κάποτε, κακοποιήθηκε από έναν γεωργό. Για το λόγο αυτό, η Χιόνη ζήτησε από τον θεό Δία να την μεταμορφώσει, σε νεφέλη χιονιού, η οποία, πέφτοντας, καταστρέφει τα σπαρτά των γεωργών.
Είχαμε χιονοπτώσεις στην Αρχαία Ελλάδα;
Όταν αναφερόμαστε στην Αρχαία Ελλάδα, η πρώτη εικόνα που μας έρχεται στο μυαλό είναι τοπία λουσμένα στον ήλιο και στο φως. Όλα τα γεγονότα εκτυλίσσονται πάντα με καλοκαιρία και ποτέ με χιόνι. Ασφαλώς δεν είχε πάντα ήλιο. Έβρεχε και φύσαγε, ο κόσμος κρύωνε και, φυσικά, υπήρχε χιόνι το χειμώνα.
Εκμεταλλευόμενοι το χιόνι
Η αγάπη των αρχαίων Ελλήνων για το κρασί είναι γνωστή σε όλους μας, όπως, επίσης, η αγάπη τους για το κρύο κρασί. Πως, όμως, μπορούσαν να το πετύχουν αυτό χωρίς ψυγεία; Εδώ έρχεται το χιόνι και η εκμετάλλευσή του.
Για το αραίωμα του κρασιού χρησιμοποιούσαν νερό που φρόντιζαν να προέρχεται από «σκιαράν παγάν» (πηγή), από «κρήνην αέναον και απόρρυτον» ή από «ψυχρόν φρέαρ». Έτσι, μαζί με τη μείξη του κρασιού τους, οι αρχαίοι πετύχαιναν, συγχρόνως, και την ψύξη του. Χρησιμοποιούσαν, για αυτό λόγο επίσης, και νερό που προερχόταν από λιώσιμο χιονιού, το οποίο, ως γνωστόν, το συντηρούσαν, ακόμη, και το καλοκαίρι και το εμπορεύονταν. Ωστόσο, είχαν εφεύρει και ιδιαίτερους τρόπους ψύξης του κρασιού.
Γύρω στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. επινόησαν ένα αγγείο ειδικής κατασκευής που επέτρεπε την ψύξη του οίνου και τη διατήρησή του σε ψυχρή κατάσταση, όσο αυτός βρισκόταν αποθηκεμένος σε μεγάλα στενόστομα αγγεία, στους αμφορείς, προτού μεταφερθεί στους κρατήρες. Πιο συγκεκριμένα, κατασκεύασαν έναν ειδικό τύπο αμφορέα με κύριο γνώρισμα τα διπλά του τοιχώματα. Με τη βοήθεια των εσωτερικών τοιχωμάτων δημιουργούταν ο, κατ’ εξοχήν, χώρος του αγγείου, μέσα στον οποίο έχυναν, από το στόμιό του, το κρασί. Ο χώρος που σχηματιζόταν από τα εξωτερικά τοιχώματα και παρέβαλλε τον εσωτερικό γέμιζε με τη βοήθεια μιας παροχής που βρισκόταν στο πάνω μέρος με ψυχρό νερό ή χιόνι. Έτσι πετύχαιναν τη μόνιμη ψύξη του κρασιού, αφού εύκολα μπορούσαν να ανανεώνουν το ψυκτικό μέσο, όταν αυτό έλιωνε και ζεσταινόταν, με φρέσκο. Διά μέσου μιας οπής, που βρισκόταν στο κάτω μέρος του αγγείου, απομάκρυναν το ζεστό νερό και στη συνέχεια, σφραγίζοντας την, έριχναν στον εξωτερικό χώρο του φρέσκο χιόνι ή κρύο νερό. Τέτοια αγγεία, γνωστά στους αρχαιολόγους ως αμφορείς – ψυκτήρες, κατασκευάζονταν στο δεύτερο μισό του 6ου αι. π.Χ. στην Αθήνα.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Emmy Patsi-Garin: Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969, σελ. 705
Το ένδυμα στην Αρχαία Ελλάδα, ανακτήθηκε από https://maxmag.gr/politismos/istoria/endyma/ (Τελευταία πρόσβαση 28/2/2021)
Λίγα λόγια για την χρήση του χιονιού στην Αρχαία Ελλάδα, ανακτήθηκε από http://anaskafi.blogspot.com/2010/12/blog-post_6515.html (Τελευταία πρόσβαση 28/2/2021)
