Στην εφηβεία, η ανάπτυξη της σεξουαλικότητας εσωκλείει άγχος κι εσωτερικές συγκρούσεις, καθώς οφείλει να εναρμονιστεί και με άλλες πλευρές της ‘ αίσθησης του εαυτού’. Η βοήθεια που δίνουν οι γονείς, οι συγγενείς, οι καθηγητές και οι ψυχολόγοι είναι μικρή και συχνά, πλαισιώνεται από αντιφάσεις και υποκρισία.
Σήμερα, οι ρόλοι των φύλων έχουν αλλάξει και το γεγονός αυτό δυσκολεύει ή μπερδεύει, ακόμη περισσότερο, τη σχέση των εφήβων με το σεξ. Κι αν το σκεφτείτε βαθύτερα, θα παραδεχθείτε ότι υπάρχει ένα περίεργο κράμα ελευθερίας και σεμνοτυφίας ταυτόχρονα, που κάνει τα πράγματα, ακόμη, πιο περίπλοκα.
Τα κορίτσια
Σε ότι αφορά τα κορίτσια, σε αυτήν την ηλικία παρατηρούμε κυρίως, μια ζωηρή επιδίωξη επιβεβαίωσης, αναγνώρισης και αυτοεκτίμησης. Πιο συγκεκριμένα, ψάχνουν την αγάπη, την αποδοχή και την τρυφερότητα. Σε άλλες περιπτώσεις το σεξ αποτελεί για αυτά μια έκφραση διαφωνίας, σύγκρουσης κι επανάστασης στα πλαίσια του σχολικού περίγυρου και της οικογένειας.
Βέβαια, υπάρχουν και κορίτσια που απλώς αναζητούν μια εκτόνωση και οι σεξουαλικές παρορμήσεις είναι μια φυσιολογική αντίδραση, την οποία διευκολύνει μια πιο ‘απελευθερωμένη’ ανατροφή. Δεν λείπουν, όμως, και οι νεαρές που επιλέγουν να αρνηθούν ή να περιορίσουν, προσωρινά, τις εφηβικές τους σεξουαλικές παρορμήσεις, ως έναν πιο ‘άνετο τρόπο προσαρμογής’ σε αυτήν την ευαίσθητη ηλικιακή μετάβαση.
Τα συγκεκριμένα κορίτσια, μάλλον, θέτουν ως προτεραιότητα την ανάπτυξη άλλων πλευρών της προσωπικότητας τους, όπως την απόδοση στα μαθήματα, ως προστάδιο της επαγγελματικής τους ανάπτυξης και σταδιοδρομίας. Κοινώς, επιθυμούν να σκιαγραφήσουν την εφηβική τους ταυτότητα με σχολικά και πιο πνευματώδη επιτεύγματα.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι το ΄πάγωμα΄ της σεξουαλικής δραστηριότητας σε ορισμένες έφηβες μπορεί να προέρχεται από ένα σύμπλεγμα ενοχών και ντροπής που είναι συνυφασμένα με την έντονη ‘ αίσθηση της έκθεσης’ που έχουν αναπτύξει λόγω φύλου, στερεοτύπων και ‘αυστηρής’ ανατροφής.
Τα αγόρια
Σίγουρα λόγω οργανικών και ορμονικών παραγόντων οι σεξουαλικές τους παρορμήσεις είναι πιο έντονες, αλλά και πιο συγκεκριμένες χωρίς να συνδέονται, απαραίτητα, με άλλες ψυχολογικές ανάγκες, όπως συμβαίνει με τα κορίτσια. Πράγματι, νιώθουν πιο απελευθερωμένοι. Εξάλλου, η σεξουαλική δραστηριότητα για εκείνους συνδέεται περισσότερο με την ‘τιμή’ και αποτελεί ‘must’ για την ανάπτυξη της προσωπικότητας τους. Συχνά, νιώθουν πως πρέπει να υιοθετήσουν το ρόλο του κυνηγού, διαφορετικά μπορεί και να παρεξηγηθούν.
Στο σημείο αυτό, αξίζει να κάνουμε μια στάση και να αναλογιστούμε ότι ένας έφηβος σίγουρα θέλει μέσα του τρυφερότητα και αναγνώριση, όμως ‘παγώνει’ αυτές τις ανάγκες για αργότερα, καθώς το ορμονικό του σύστημα δίνει εντολή για σεξουαλική εξερεύνηση κι επιβεβαίωση του ανδρισμού του. Αλήθεια, τι ρόλο παίζουν τα στερεότυπα και η ανατροφή στην ανάπτυξη της σεξουαλικής του ταυτότητας;
Αν οι ρόλοι και οι πεποιθήσεις λειτουργούσαν αντιστρόφως, θα υπήρχε διαφορά στις ορμονικές παρορμήσεις; Άλλωστε, όλα δεν ξεκινούν από τον εγκέφαλο και τα μηνύματα που αναπαράγει; Μήπως τελικά τα αγόρια πιέζονται περισσότερο από τα κορίτσια κι έρχονται αντιμέτωποι με ισχυρότερες εσωτερικές συγκρούσεις για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο ‘αρρενωπό μοντέλο’ της καθημερινότητας;
Σεξουαλική εκπαίδευση
Ακόμα και το ‘φυσιολογικό’ χρειάζεται τις βάσεις μιας υπεύθυνης πληροφόρησης. Συμφωνούν όλοι με αυτό; Δυστυχώς, όχι. Στις δυτικές κοινωνίες, οι οποίες θεωρούνται πιο ‘ανεπτυγμένες’ από τις ανατολικές, υπάρχουν ενήλικες που είναι καθολικά αντίθετοι σε οποιοδήποτε πρόγραμμα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. ‘Είναι επικίνδυνα πρόωρη για τους εφήβους’, ‘ Εξάπτει τη σεξουαλική τους φαντασία… ’, ‘ Εντυπωσιάζει και μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση…’, ‘Πρέπει να γίνεται μόνο από τους γονείς στο σπίτι!’, ‘ Δε μαθαίνουν τίποτα ’… είναι μερικά από τα επιχειρήματα τους.
Σε μια έρευνα που διεξήχθη στις ΗΠΑ ρώτησαν έφηβους από όλη τη χώρα αν οι γονείς τους μιλάνε ‘ ελεύθερα’ για το σεξ , την αντισύλληψη και τα αφροδίσια νοσήματα. Πάνω από το 70% των εφήβων απάντησαν ‘όχι’. Τα παιδιά πρόσθεσαν ότι χρειάζονται τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στο σχολείο και δεν θεωρούν ότι αυτό θα τους οδηγήσει σε περισσότερους πειραματισμούς. Και είχαν δίκιο. Περισσότερες ‘παρθένες’ είχαν διαπαιδαγώγηση, ενώ οι ‘ μη παρθένες’ όχι…
Συμπεράσματα
Ορμώμενη από την έκλυση ηθών που παρατηρείται στη χώρα μας και την έξαρση των σεξουαλικών εγκλημάτων τα τελευταία χρόνια, θέλω να επιστήσω την προσοχή σας στο εξής: To ζητούμενο δεν είναι ‘ακριβώς’ η πληροφόρηση, το ζητούμενο είναι πώς οι νέοι θα τοποθετήσουν το σεξ μέσα στο πλαίσιο των αξιών τους! Και πώς θα δημιουργήσουν ικανοποιητικές κι εποικοδομητικές σχέσεις με το αντίθετο φύλο.
Όλοι οι έφηβοι, αγόρια και κορίτσια – παρόλες τις διαφορές – θέλουν να μάθουν, στην κυριολεξία, τα πάντα γύρω από το σεξ, την αντισύλληψη, τη σύλληψη, την εγκυμοσύνη, το γάμο και τις σχέσεις. Πού είναι το κακό να συμπεριληφθεί στην επίσημη διαπαιδαγώγηση τους, όπου μέσα από αυτήν την προσέγγιση οι ενήλικες θα τους εμφυσήσουν το σεβασμό για την σεξουαλική πράξη και το άλλο φύλο.
Οι ειδικοί καθηγητές, ακόμα και οι ψυχολόγοι μπορούν να θέσουν τις βάσεις για υγιείς σεξουαλικές σχέσεις με έμφαση στο συναίσθημα και την τρυφερότητα. Το σεξ δεν είναι ντροπή, αλλά δεν είναι και το αντάλλαγμα για ένα ποτό, για ένα delivery ή μια ‘ταρίφα’. Δεν είναι το βίντεο που πρέπει να ανεβάσεις για πλάκα ή εκφοβισμό, δεν είναι εκβιασμός, δεν είναι προϊόν προς πώληση και σίγουρα όχι, η απόλυτη έκφραση της βίας, της κακοποίησης και του εξευτελισμού.
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση πρέπει να μπει στα σχολεία σε συνδυασμό με μαθήματα ισότητας φύλων και να αντιμετωπιστεί πολύ σοβαρά. Είναι πασιφανές, πλέον, ότι είναι επιτακτική η ανάγκη. Δεν μας λείπουν η χημεία, η φυσική και τα μαθηματικά. Η παιδεία μας λείπει!
Πηγή: Η Εφηβική Ηλικία / Μια Καταπιεσμένη Γενιά, John P. Conger, εκδ. ΑΘ. Ψυχογιός
