Το παρόν άρθρο, με τίτλο Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και καταθλιπτικά συμπτώματα στην εφηβεία, θα παρουσιάσει τα ευρήματα μίας πρόσφατης έρευνας η οποία διερεύνησε εάν μπορεί η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να προβλέψει τα καταθλιπτικά συμπτώματα στην πρώιμη εφηβεία.
Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μεταξύ των εφήβων έχει αυξηθεί απότομα τα τελευταία χρόνια, εγείροντας ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπό της στην ψυχική τους υγεία. Το 2021, το 42% των εφήβων ανάφερε επίμονα συναισθήματα θλίψης ή απελπισίας, αύξηση 50% από το 2011.
Η έρευνα
Ο Nataga και οι συνεργάτες του (2025) αξιολόγησαν τις διαχρονικές συσχετίσεις μεταξύ της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (χρόνος που αφιερώνεται σε αυτά) και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων για μια τριετή περίοδο παρακολούθησης από το τέλος της παιδικής ηλικίας έως την πρώιμη εφηβεία.
Οι συνμεταβλητές που εξετάστηκαν περιελάμβαναν:
- το φύλο
- τη φυλή και την εθνικότητα
- το εισόδημα του νοικοκυριού &
- το μορφωτικό επίπεδο των γονέων, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Ευρήματα
Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να προηγηθεί της χειροτέρευσης των συμπτωμάτων της ψυχικής υγείας
- Σε αυτή τη μελέτη, αναλύθηκαν τα δεδομένα 11,876 παιδιών και εφήβων, με μέση ηλικία [τυπική απόκλιση] τα 9,9 έτη [0,6], εκ των οποίων οι 6,196 (52,2% του δείγματος) ήταν άρρενες.
- Οι ερευνητές βρήκαν ότι ο μεγαλύτερος χρόνος χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε ατομικό επίπεδο κατά την πρώιμη εφηβεία συσχετίστηκε με αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης 1 χρόνο αργότερα.
Είναι σημαντικό ότι το αντίστροφο δεν ίσχυε. Τα αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης δεν προέβλεψαν τη μεγαλύτερη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τον επόμενο χρόνο, υποδεικνύοντας μια μονόδρομη σχέση στην οποία ο περισσότερος χρόνος στο διαδίκτυο φαίνεται να προηγείται της επιδείνωσης της ψυχικής υγείας.
- Οι διαφορές μεταξύ των ατόμων στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δε συσχετίστηκαν με τα καταθλιπτικά συμπτώματα αφού οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τους δημογραφικούς και οικογενειακούς παράγοντες (το φύλο, τη φυλή και την εθνικότητα, το εισόδημα του νοικοκυριού και το μορφωτικό επίπεδο των γονέων).
Συμπεράσματα
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο περισσότερος χρόνος που αφιερώνεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά την πρώιμη εφηβεία μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των συμπτωμάτων κατάθλιψης με την πάροδο του χρόνου.
Σε αντίθεση με τις ανησυχίες ότι οι νέοι με συμπτώματα κατάθλιψης μπορεί να στρέφονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως έναν μηχανισμό αντιμετώπισης της κατάθλιψης, η παρούσα έρευνα δε βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η προϋπάρχουσα κατάθλιψη οδήγησε σε μεγαλύτερη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Ούτε οι διαφορές μεταξύ των ατόμων στον μέσο χρόνο που αφιερώνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προέβλεψαν τα συμπτώματα κατάθλιψης όταν ελήφθησαν υπόψη οι οικογενειακοί και δημογραφικοί παράγοντες.
Ο μεγαλύτερος χρόνος χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, πέρα από τον τυπικό χρόνο ενός ατόμου, προέβλεψε την επιδείνωση της διάθεσής του τον επόμενο χρόνο.
Βιβλιογραφία
Nagata, J. M., Otmar, C. D., Shim, J., Balasubramanian, P., Cheng, C. M., Li, E. J., κ.ά. (2025). Social Media Use and Depressive Symptoms During Early Adolescence. JAMA Network Open, 8(5), e2511704. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2025.11704
