Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (εφεξής ΔΕΠΥ) είναι μια συχνή νευροαναπτυξιακή διαταραχή που περιγράφεται στα διαγνωστικά συστήματα ταξινόμησης (ICD-10 και DSM-5).

Η ΔΕΠΥ χαρακτηρίζεται από δυσκολίες σε δύο τομείς: την έλλειψη προσοχής και την υπερκινητικότητα-παρορμητικότητα.

Κορίτσια και γυναίκες με ΔΕΠΥ

Μελέτες υποδηλώνουν ότι τα κορίτσια και οι γυναίκες με ΔΕΠΥ παρουσιάζουν διαφορές στο προφίλ των συμπτωμάτων, της συννοσηρότητας και της σχετικής λειτουργικότητας σε σύγκριση με τους άρρενες με ΔΕΠΥ.

Η έρευνα

Ευρήματα

• Επιτεύχθηκε συναίνεση που προσέφερε πρακτικές οδηγίες για την υποστήριξη των επαγγελματιών υγείας και ψυχικής υγείας που εργάζονται με γυναίκες με ΔΕΠΥ.
• Εντοπίστηκαν οι πιθανές προκλήσεις της εργασίας με αυτήν την ομάδα ατόμων, καθώς επίσης τα συγκεκριμένα εμπόδια που μπορεί να εμποδίσουν κατά την αναγνώριση.

• Αυτά περιελάμβαναν:
  • τις διαφορές στα συμπτώματα
  • τις προκαταλήψεις λόγω φύλου
  • τις συννοσηρότητες, &
  • τις αντισταθμιστικές στρατηγικές οι οποίες μπορεί να καλύψουν ή να επισκιάσουν τα υποκείμενα συμπτώματα της ΔΕΠΥ.

• Επιπλέον, οι ερευνητές προσδιόρισαν τις ευρύτερες ανάγκες αυτών των ατόμων και εξέτασαν πώς η διασύνδεση πολλαπλών φορέων μπορεί να παρέχει την υποστήριξη για την κάλυψη αυτών.

Συμπτώματα της ΔΕΠΥ στα κορίτσια και τις γυναίκες

• Οι γυναίκες παρουσιάζουν συμπτώματα τόσο απροσεξίας όσο και υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας.
• Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να είναι ηπιότερη στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, ιδιαίτερα για τα συμπτώματα υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας.
• Η απροσεξία σε κορίτσια και γυναίκες με ΔΕΠΥ μπορεί να εκδηλωθεί ως εύκολη διάσπαση της προσοχής, αποδιοργάνωση, υπερφόρτωση και έλλειψη προσπάθειας ή κινήτρου.
• Τα συμπτώματα είναι διάχυτα παρά παροδικά ή κυμαινόμενα.
• Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ μπορεί να γίνουν πιο εμφανή αργότερα στις γυναίκες, συχνά κατά τη διάρκεια των περιόδων κοινωνικής ή εκπαιδευτικής μετάβασης.
• Οι ενήλικες γυναίκες μπορεί να αναπτύξουν επίγνωση των δυσκολιών τους, οδηγώντας τες στην αυτοπροσέλευση στις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες.
• Τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν από τις ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου, της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης.
• Οι προκαταλήψεις λόγω του φύλου των εκπαιδευτικών και των γονέων φαίνεται να επηρεάζουν την πιθανότητα παραπομπής.
• Τα λιγότερο εμφανή συμπτώματα της ΔΕΠΥ είναι λιγότερο πιθανό να οδηγήσουν σε παραπομπή, πράγμα που σημαίνει ότι τα κορίτσια με απροσεξία (απρόσεκτος τύπος) παραβλέπονται συχνότερα.

Συννοσηρότητα

• Σε κορίτσια και γυναίκες με ΔΕΠΥ, οι συχνές συννοσηρότητες είναι πιο εσωτερικευμένες.
• Ενώ οι εξωτερικευμένες συμπεριφορές και καταστάσεις μπορεί να εμφανιστούν σε γυναίκες με ΔΕΠΥ, αυτές είναι λιγότερο συχνές από ό,τι σε άνδρες με ΔΕΠΥ.
• Οι γυναίκες μπορεί να υποφέρουν από πιο γενικευμένα προβλήματα των διανοητικών λειτουργιών.
• Ο κίνδυνος διαταραχών χρήσης ουσιών είναι αυξημένος τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες με ΔΕΠΥ.

Τα εσωτερικευμένα συμπτώματα τα οποία είναι δευτερογενή ή συνοδά της ΔΕΠΥ μπορεί να ερμηνευθούν λανθασμένα ως πρωτοπαθή. Η πεσμένη διάθεση, η συναισθηματική αστάθεια ή το άγχος μπορεί να είναι ιδιαίτερα συχνά σε γυναίκες με ΔΕΠΥ.

Το βασικό μήνυμα είναι να μην υποτιμάται η ΔΕΠΥ στις γυναίκες επειδή δεν εμφανίζουν τα προβλήματα συμπεριφοράς που συνήθως σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ στους άνδρες.

Advertising

Advertisements

Συναφή χαρακτηριστικά και ευαλωτότητες

• Οι δυσκολίες με τη συναισθηματική αστάθεια και τη συναισθηματική δυσλειτουργία μπορεί να είναι πιο σοβαρές ή συχνές σε κορίτσια και γυναίκες με ΔΕΠΥ.
• Τα κοινωνικά προβλήματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα.
• Τα κορίτσια με ΔΕΠΥ είναι ευάλωτα στον εκφοβισμό, συμπεριλαμβανομένου του σωματικού και κοινωνικο-σχεσιακού εκφοβισμού και του διαδικτυακού εκφοβισμού.
• Οι γυναίκες με ΔΕΠΥ τείνουν να γίνονται σεξουαλικά ενεργές νωρίτερα από τους συνομηλίκους τους και έχουν αυξημένο αριθμό σεξουαλικών συντρόφων. Τα ποσοστά μόλυνσης από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και τα ποσοστά εφηβικών, πρώιμων και μη προγραμματισμένων κυήσεων είναι αυξημένα.
• Η αντικοινωνική συμπεριφορά μπορεί επίσης να υπάρχει σε γυναίκες με ΔΕΠΥ. Το ποσοστό της ΔΕΠΥ μεταξύ των κρατουμένων είναι παρόμοιο για τους άνδρες και τις γυναίκες παραβάτες.
• Αυξημένη σχολική εγκατάλειψη και ακαδημαϊκή υποεπίδοση.
• Μειωμένη αυτοεκτίμηση και αυτοαντίληψη, &
• Αυξημένο ποσοστό ατυχημάτων.

Αντισταθμιστικές συμπεριφορές

• Οι αντισταθμιστικές συμπεριφορές μπορεί να συγκαλύπτουν τη συμπεριφορά και να καθυστερούν τον χρόνο παραπομπής.
• Δυσλειτουργικές στρατηγικές, όπως η κατανάλωση αλκοόλ ή το κάπνισμα κάνναβης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της συναισθηματικής αναταραχής, της κοινωνικής απομόνωσης και της απόρριψης.
• Μερικά κορίτσια μπορεί να επιδιώξουν να χτίσουν την κοινωνική τους υποστήριξη μέσω των δραστηριοτήτων υψηλού κινδύνου (π.χ., ένταξη σε μία συμμορία, ασυδοσία, εγκληματικές δραστηριότητες).

Συμπεράσματα

• Αυτή η πρακτική προσέγγιση, βασισμένη στη συναίνεση των ειδικών, θα συμβάλει στην αποτελεσματική αναγνώριση, θεραπεία και υποστήριξη των κοριτσιών και των γυναικών με ΔΕΠΥ.

• Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι είναι σημαντικό να απομακρυνθούμε από την επικρατούσα άποψη ότι η ΔΕΠΥ είναι μια διαταραχή της συμπεριφοράς και να λάβουμε υπόψη την πιο ανεπαίσθητη ή/και εσωτερικευμένη παρουσίαση η οποία είναι συχνή στις γυναίκες.

• Οι ερευνητές επισημαίνουν επίσης ότι είναι απαραίτητο να υιοθετήσουμε ένα μοντέλο φροντίδας που διαρκεί όλη τη ζωή για να υποστηρίξουμε τις σύνθετες μεταβάσεις που βιώνουν οι γυναίκες, οι οποίες συμβαίνουν παράλληλα με την αλλαγή στην κλινική εικόνα και τις κοινωνικές συνθήκες.
• Η θεραπεία με φαρμακολογικές και ψυχολογικές παρεμβάσεις αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο, οδηγώντας σε αυξημένη παραγωγικότητα και, το πιο σημαντικό, σε βελτιωμένα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα για τα κορίτσια και τις γυναίκες με ΔΕΠΥ.