Το παρόν άρθρο, με τίτλο Ανεπάρκεια βιταμίνης D στα νεογνά: Σχέση με ΔΕΠΥ, ΔΑΦ και σχιζοφρένεια, θα παρουσιάσει τα ευρήματα μίας πρόσφατης μελέτης κοόρτης στη Δανία η οποία εξέτασε εάν η ανεπάρκεια της βιταμίνης D στα νεογνά συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο δύο νευροαναπτυξιακών διαταραχών, της ΔΕΠΥ και της ΔΑΦ, και ψυχιατρικών διαταραχών (μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, διπολική διαταραχή, σχιζοφρένεια και νευρική ανορεξία).
Τα νεογέννητα μωρά με ανεπάρκεια βιταμίνης D έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν αργότερα ψυχικές διαταραχές όπως η ΔΕΠΥ, η σχιζοφρένεια και ο αυτισμός, σύμφωνα με μια σημαντική μελέτη στην οποία συμμετείχε το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ.
Στη μεγαλύτερη πληθυσμιακή μελέτη αυτού του είδους, οι ερευνητές εξέτασαν τα επίπεδα της βιταμίνης D σε 71,793 άτομα, πολλά από τα οποία είχαν διαγνωστεί με κάποια ψυχική διαταραχή κατά την παιδική ηλικία και την πρώιμη ενήλικη ζωή.
Η έρευνα
Η Horsdal και οι συνεργάτες της (2025) εξέτασαν τη συσχέτιση μεταξύ δύο βιοδεικτών βιταμίνης D και του κινδύνου έξι διαταραχών. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα δείγμα βασισμένο στον πληθυσμό, βασισμένο σε περιστατικά, όλων των ατόμων που γεννήθηκαν στη Δανία μεταξύ του 1981 και του 2005.
Χρησιμοποιώντας τα μητρώα υγείας της Δανίας, οι ερευνητές εντόπισαν άτομα που διαγνώστηκαν με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, διπολική διαταραχή, σχιζοφρένεια, ΔΕΠΥ, ΔΑΦ και νευρική ανορεξία με βάση τα κριτήρια ICD-10.
Με βάση τις αποξηραμένες κηλίδες αίματος των νεογνών, οι ερευνητές μέτρησαν τις συγκεντρώσεις της 25-υδροξυβιταμίνη βιταμίνης D και της πρωτεΐνη δέσμευσης της βιταμίνης D.
Αποτελέσματα
Το δείγμα αποτελούνταν από 88,764 νεογνά, εκ των οποίων:
- με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, τα 24,240 άτομα
- με διπολική διαταραχή, τα 1,928 άτομα
- με σχιζοφρένεια, τα 3,540 άτομα
- με ΔΕΠΥ, τα 18,726 άτομα
- με ΔΑΦ, τα 16,146 άτομα
- με νευρική ανορεξία, τα 3,643 άτομα, &
- η τυχαία επιλεγμένη υποομάδα των 30,000 ατόμων.
Κύρια ευρήματα
- Οι ερευνητές μέτρησαν την 25-υδροξυβιταμίνη της βιταμίνης D ή την πρωτεΐνη δέσμευσης της βιταμίνης D σε 71,793 άτομα (38,118 [53,1%] ήταν άρρενες).
- Διαπιστώθηκαν σημαντικές αντίστροφες σχέσεις μεταξύ της 25-υδροξυβιταμίνης της βιταμίνης D και της σχιζοφρένειας (HR 0·82, 95% CI 0·78–0·86), της ΔΑΦ (HR 0·93, 95% CI 0·90–0·96) και της ΔΕΠΥ (HR 0·89, 95% CI 0·86–0·92). Δηλαδή, όσο χαμηλότερα ήταν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης της βιταμίνης D των νεογνών τόσο αυξημένος ήταν ο κίνδυνος εκδήλωσης σχιζοφρένειας, ΔΑΦ ή ΔΕΠΥ.
- Διαπιστώθηκε σημαντική αντίστροφη σχέση μεταξύ της πρωτεΐνη δέσμευσης της βιταμίνης D και της σχιζοφρένειας (HR 0·84, 95% CI 0·80–0·88). Δηλαδή, όσο χαμηλότερα ήταν τα επίπεδα της πρωτεΐνης δέσμευσης της βιταμίνης D των νεογνών τόσο αυξημένος ήταν ο κίνδυνος εκδήλωσης σχιζοφρένειας.
- Με βάση τις βαθμολογίες πολυγονιδιακού κινδύνου, οι υψηλότερες συγκεντρώσειςτης 25-υδροξυβιταμίνη της D (προσαρμοσμένες για την πρωτεΐνη δέσμευσης της βιταμίνης D) συσχετίστηκαν σημαντικά με μειωμένο κίνδυνο τόσο της ΔΑΦ όσο και της σχιζοφρένειας.
- Αναλύσεις που βασίστηκαν στην Μεντελιανή τυχαιοποίηση παρείχαν υποστήριξη για μια αιτιώδη συσχέτιση μεταξύ τόσο των χαμηλότερων συγκεντρώσεων 25-υδροξυβιταμίνη βιταμίνης D και της πρωτεΐνη δέσμευσης της βιταμίνης D και ενός αυξημένου κινδύνου εμφάνισης ΔΕΠΥ.
Ερμηνεία ευρημάτων
Η μελέτη υποστηρίζει την υπόθεση ότι η βελτιστοποίηση των επιπέδων της βιταμίνης D στα νεογνά μπορεί να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης μιας σειράς νευροαναπτυξιακών διαταραχών.
Βιβλιογραφία
Horsdal, H. T., Albiñana, C., Zhu, Z., Boelt, S. G., Borbye-Lorenzen, N., Cohen, A. S., κ.ά. (2025). Convergent evidence linking neonatal vitamin D status and risk of neurodevelopmental disorders: a Danish case-cohort study. The lancet. Psychiatry, 12(6), 410–420. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(25)00099-9
