Ο Henry Alexander Murray (1893-1988) ήταν ένας Αμερικανός ψυχολόγος, καθηγητής του Harvard για πάνω από 30 χρόνια. Ήταν επίσης ιδρυτής της Ψυχαναλυτικής Κοινότητας της Βοστόνης και μέσα στα πλαίσιά της ανέπτυξε τη θεωρία που θα μας απασχολήσει. Η θεωρία αυτή σχετίζεται με την προσωπικότητα και βασίζεται στις ανάγκες του ατόμου. Η ιδέα του Murray αναπτύχθηκε περαιτέρω από τον Abraham Maslow στην ιεράρχηση του περί ανθρώπινων αναγκών.
Η συγκεκριμένη θεωρία προσωπικότητας δημιουργήθηκε βάσει των κινήτρων, των πιέσεων και των αναγκών. Ο Henry Murray περιέγραψε τις ανάγκες ως ”τη δυνατότητα/ετοιμότητα να ανταποκριθούμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο υπό συγκεκριμένες συνθήκες’‘. Όπως οι μεγάλοι διανοητές της Ψυχολογίας, Carl Jung και Sigmund Freud, ο Murray υποστήριζε πως η ανθρώπινη προσωπικότητα μπορεί να κατανοηθεί καλύτερα μέσα από τη μελέτη του ασυνείδητου.
Η θεωρία των αναγκών
Οι θεωρίες της προσωπικότητας που βασίζονται στις ανάγκες και τα κίνητρα υποδηλώνουν ότι οι προσωπικότητές μας είναι μια αντανάκλαση των συμπεριφορών που ελέγχονται από τις ανάγκες. Ενώ λοιπόν, ορισμένες ανάγκες είναι προσωρινές και μεταβαλλόμενες, άλλες ανάγκες είναι πιο βαθιά ριζωμένες μέσα μας. Σύμφωνα με τον Murray, αυτές οι ψυχογενείς ανάγκες λειτουργούν κυρίως στο ασυνείδητο επίπεδο, αλλά παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μας.
Διαχωρισμός των αναγκών
Ο Αμερικανός ψυχολόγος κατηγοριοποίησε τις ανάγκες σε δύο κατηγορίες, οι οποίες έχουν ως εξής:
- Πρωταρχικές ανάγκες: Πρόκειται για βασικές ανάγκες που σχετίζονται με την επιβίωση του ατόμου. Εδώ συγκαταλέγεται η ανάγκη για οξυγόνο, φαγητό, νερό κ.α.
- Δευτερεύουσες ανάγκες: Η κατηγορία αυτή σχετίζεται με τον ψυχολογικό παράγοντα. Αποτελούν εξέλιξη των πρωταρχικών αναγκών. Στις δευτερεύουσες ανάγκες εμπίπτει η ανάγκη για εξέλιξη, ανεξαρτησία επιτυχία κλπ. Μπορεί οι συγκεκριμένες ανάγκες να μην είναι θεμελιώδεις για την ανθρώπινη επιβίωση, ωστόσο, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για την ψυχολογική ευημερία του ατόμου. Ο Murray τιτλοδότησε τις ανάγκες αυτές ως ψυχογενείς.
Η λίστα των ψυχογενών αναγκών
Ο Murray με τους συνεργάτες του κατέγραψε 27, στο σύνολο τους, ψυχογενείς ανάγκες. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, όλοι οι άνθρωποι έχουν αυτές τις ανάγκες. Ο καθένας, όμως, τείνει να κατέχει ένα συγκεκριμένο ποσοστό από κάθε ανάγκη. Τα ξεχωριστά αυτά επίπεδα του κάθε ατόμου διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στην διάπλαση της προσωπικότητας. Παρακάτω θα εξεταστούν εν μέρει κάποιες από τις ανάγκες που ονομάτισε ο Murray.
Ανάγκες Φιλοδοξίας
Έχουν να κάνουν με την ανάγκη μας να επιτυγχάνουμε με αυτά που καταπιανόμαστε και να αναγνωρίζεται ο κόπος μας. H ανάγκη για επιτεύγματα εκφράζεται συνήθως με την υλοποίηση των στόχων μας και την υπέρβαση των εμποδίων που συναντάμε στην πορεία μας. Η ανάγκη της αναγνώρισης, από την άλλη, ικανοποιείται όταν αποκτούμε ένα κοινωνικό status και όταν προβάλλουμε τα επιτεύγματά μας. Μερικές φορές, οι ανάγκες φιλοδοξίας περιλαμβάνουν ακόμη την επιθυμία μας να συγκλονίσουμε τους άλλους ανθρώπους μέσω της έκθεσης όσων έχουμε καταφέρει.
Υλιστικές ανάγκες
Οι υλιστικές ανάγκες επικεντρώνονται στους όρους απόκτηση, κατασκευή και διατήρηση. Περιλαμβάνουν συχνά την απόκτηση αντικειμένων, κυρίως υλικών αντικειμένων, που μας κεντρίζουν το ενδιαφέρον και τα επιθυμούμε. Σε άλλες περιπτώσεις, οι ανάγκες αυτές μας ωθούν να δημιουργήσουμε νέα πράγματα. Η διαδικασία της απόκτησης και η κατασκευή αντικειμένων αποτελούν σημαντικό μέρος των υλιστικών αναγκών. Παράλληλα όμως, η διατήρηση των αντικειμένων και η οργάνωσή τους κρίνεται επίσης σημαντική.
Δυναμικές ανάγκες
Οι ανάγκες δύναμης τείνουν να επικεντρώνονται στην προσωπική μας ανεξαρτησία, καθώς και στην ανάγκη μας να ελέγχουμε τους άλλους. Ο Murray πίστευε ότι η αυτονομία αποτελεί μια ισχυρή ανάγκη που περιλαμβάνει την επιθυμία για ανεξαρτησία και αντίσταση. Άλλες βασικές ανάγκες αυτής της κατηγορίας που εντόπισε περιλαμβάνουν τον υποβιβασμό (προσβολή και απολογία), εχθρικότητα (επιθετικότητα ή γελοιοποίηση άλλων). Έπειτα την αποφυγή κατηγοριών (ακολουθώντας τους κανόνες και αποφεύγοντας τις ευθύνες ), τον σεβασμό (υπακοή και συνεργασία με άλλους) και την κυριαρχία (έλεγχος των άλλων).
Ανάγκες στοργής
Οι ανάγκες στοργής σχετίζονται με την επιθυμία μας να αγαπάμε και να μας αγαπούν. Έχουμε ανάγκη για ένταξη στην κοινωνία και κατ’ επέκταση αναζητούμε τη συντροφιά άλλων ανθρώπων. Η φροντίδα άλλων ανθρώπων είναι επίσης σημαντική για την ψυχολογική ευμάρεια. Η εξάρτηση του ατόμου από τους άλλους εμπεριέχει τη βοήθεια και την προστασία από αυτούς. Ο Murray υποστηρίζει επίσης, ότι το παιχνίδι και η διασκέδαση με άλλους ανθρώπους αποτελούν και αυτά σημαντικές ανάγκες στοργής.
Ενώ το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών στοργής στηρίζεται στην οικοδόμηση σχέσεων και συνδέσεων με τους άλλους, ο Murray αναγνώρισε επίσης ότι η απόρριψη συνιστά και αυτή μια ανάγκη. Μερικές φορές, η διαδικασία απομάκρυνσης των ανθρώπων από κοντά μας συμβάλλει στη διατήρησης της ψυχικής μας ευεξίας. Τοξικές σχέσεις επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ευημερία ενός ατόμου, οπότε μερικές φορές, το να ξέρεις πότε να φεύγεις αποτελεί μονόδρομο.
Πληροφοριακές ανάγκες
Οι ανάγκες αυτές συνδέονται με την απόκτηση γνώσης, αλλά και του διαμοιρασμού της με τους άλλους. Σύμφωνα με τον Murray, οι άνθρωποι έχουν την έμφυτη ανάγκη να θέλουν να μάθουν περισσότερα για τον κόσμο που τους περιβάλλει. Αναφέρθηκε στην αντίληψη ως την ανάγκη επιδίωξης γνώσης και διατύπωσης ερωτήσεων. Εκτός από την απόκτηση γνώσης όμως, πίστευε ότι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη για αυτό που αναφέρεται ως έκθεση στους άλλους. Πρόκειται δηλαδή, για την επιθυμία να μοιραστούν ό,τι έχουν μάθει με άλλους ανθρώπους.
Επιδράσεις των ψυχογενών αναγκών
Κάθε ανάγκη είναι από μόνη της σημαντική, αλλά ο Murray πίστευε ότι οι ανάγκες μπορούν να αλληλοσυνδέονται, να υποστηρίζουν άλλες ανάγκες, είτε να έρχονται σε σύγκρουση με άλλες ανάγκες. Για παράδειγμα, η ανάγκη κυριαρχίας μπορεί να αντιπαραβάλλεται με την ανάγκη για ένταξη στην κοινωνία, όταν υπερβολικά ελεγκτικές συμπεριφορές του ατόμου απομακρύνουν φίλους, οικογένεια ή ρομαντικούς συντρόφους. Υποστήριζε επιπροσθέτως, ότι το περιβάλλουν του ατόμου παίζει ρόλο στο πώς οι ψυχογενείς ανάγκες αντικατοπτρίζονται στη συμπεριφορά. Μάλιστα, χαρακτήρισε τις περιβαλλοντικές δυνάμεις ως ‘πιέσεις’.
Έρευνα πάνω στις ψυχογενείς ανάγκες
Άλλοι ψυχολόγοι υπέβαλαν τις ψυχογενείς ανάγκες του Murray σε σημαντική έρευνα. Για παράδειγμα, η έρευνα για τις ανάγκες φιλοδοξίας ανέδειξε ότι τα άτομα που τις κατέχουν σε υψηλό βαθμό, τείνουν να επιλέγουν πιο απαιτητικές εργασίες να ασχοληθούν. Μελέτες έπειτα, σχετικά με την ανάγκη στοργής έχουν δείξει ότι τα άτομα που έχουν υψηλότερα επίπεδα της, τείνουν να εντάσσονται σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, να περνούν περισσότερο χρόνο αλληλεπιδρώντας με τους άλλους και πως είναι πιθανότερο να υποφέρουν από μοναξιά όταν η κοινωνική επαφή μειώνεται.
ΠΗΓΕΣ
- Henry Murray. Ανακτήθηκε από newworldencyclopedia.org
- Henry Murray. Ανακτήθηκε από slideshare.net
- Henry Murray: Personology. Ανακτήθηκε από ilabpsychology.weebly.com
