Στο πρώτο μέρος αναφερθήκαμε αναλυτικά στην διαμόρφωση των πολιτισμών υπό το πρίσμα του καιρού. Αναλύσαμε δύο ιστορικές μάχες και συμπεράναμε ότι ο καιρός επηρέασε σημαντικά την εξέλιξη της ιστορίας. Στο δεύτερο μέρος θα αναφερθούμε σε μερικές ακόμη μάχες που έχουν περίοπτη θέση στην ιστορία. Μάχες που ο παράγοντας καιρός είχε τον τελευταίο λόγο!
Η απόβαση της Νορμανδίας
Πρόκειται για μια μάχη που πραγματοποιήθηκε βάση καιρικών παραγόντων. Η 6η Ιουνίου 1944, όπου έλαβε χώρα η απόβαση (ημέρα γνωστή και ως D-Day), χαρακτηρίζεται ως η πιο σημαντική ημέρα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου καθώς ήταν μια από τις πιο κρίσιμες και κομβικές επιχειρήσεις. Αυτή η επιχείρηση έθεσε τις βάσης για την κατάρρευση του Γ΄ Ράιχ. Ο σκοπός ήταν η δημιουργία μίας “Συμμαχικής γέφυρας” από την Αγγλία στη Γαλλία που θα άνοιγε το δρόμο για την απελευθέρωση όλης της Ευρώπης από την ναζιστική Γερμανία.
Η κρίσιμη ημερομηνία της απόβασης καθορίστηκε οπωσδήποτε μετά από αξιολόγηση των καιρικών συνθηκών. Εκείνες τις ημέρες οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στην δυτική Ευρώπη ήταν ιδιαίτερα αντίξοες. Η αιτία ήταν ένα πολύ βαθύ βαρομετρικό χαμηλό πάνω από τα βρετανικά νησιά με αργή κίνηση προς τα ανατολικά. Το χαμηλό συνόδευαν επιφανειακά μέτωπα με ισχυρά ρεύματα αέρα και έντονες βροχές. Στον αγώνα για την κατάρρευση της Γερμανικής αυτοκρατορίας, έξι μετεωρολόγοι χωρισμένοι σε τρεις ομάδες εργάζονταν για την ημέρα της απόβασης.
Οι ομάδες αυτές ήταν:
α) στο Widewing με τους Αμερικανούς Krick και Holzman,
β) στο Ναυαρχείο με τον Wolfe και Hogben και
γ) στο Dunstable με μετεωρολόγους τον Douglas και τον Petterssen.
Σύμφωνα με την μέθοδο που ακολούθησε (μέθοδο που βασιζόταν σε στατιστικά δεδομένα του καιρού) η Αμερικάνικη ομάδα μετεωρολόγων, η εισβολή θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί 5 Ιουνίου 1944 με αποτέλεσμα την αποτυχία της απόβασης μιας και οι καιρικές συνθήκες τελικά θα ήταν αρκετά άσχημες και όχι αισιόδοξες όπως είχαν προβλέψει οι ίδιοι. Όμως, ο Βρετανός σμηναγός Τζέιμς Σταγκ, επέμενε στην πρόγνωση για άσχημο καιρό εκείνη την ημέρα. Επομένως, κάλεσαν το αρχηγείο σε καθυστέρηση της επιχείρησης.
Με την πολύτιμη βοήθεια του Νορβηγού μετεωρολόγου Sverre Petterssen η απόβαση ορίστηκε για την 6η Ιουνίου. Ο Petterssen είχε προβλέψει μια πρόσκαιρη βελτίωση του καιρού μετά το πέρασμα ενός επιφανειακού μετώπου. Και πράγματι, ο καιρός την 6η Ιουνίου αν και πάλι άστατος, ήταν σαφώς βελτιωμένος, έτσι η μεγαλύτερη αμφίβια επιχείρηση της ιστορίας κέρδισε τις ναζιστικές δυνάμεις.
Ίσως στην έκβαση της απόβασης σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και το γεγονός ότι οι Γερμανοί μετεωρολόγοι, έχοντας επίγνωση του βαρομετρικού χαμηλού και των αντίξοων συνθηκών που προκαλούσε, “χαλάρωσαν”. Θεώρησαν, δηλαδή ότι μια προσπάθεια εισβολείς από τους συμμάχους θα ήταν απίθανη μιας και η εξέλιξη του καιρού θα ήταν πάρα πολύ κακή. Από την απόβαση δεν έλειψε και η Ελλάδα. Συμμετείχαν δύο ελληνικά πλοία του τότε Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού, το <Τομπάζης> και <Κριεζής> με πλήρωμα 155 ανδρών.
Οι άνεμοι και η Ισπανική Αρμάδα το 1588 μ.Χ.
Μια ακόμη ιστορική μάχη που ο παράγοντας καιρός συμβάλει σημαντικά στο αποτέλεσμα είναι η εκστρατεία μιας Ισπανικής αρμάδας με επικεφαλής τον Φίλιππο Β΄της Ισπανίας εναντίον της Αγγλίας το 1588 μ.Χ. Μετά από διαπληκτισμό με την βασίλισσα Ελισάβετ ο Φίλιππος εγκατέλειψε την Αγγλία, οργάνωσε έναν στόλο στην Πορτογαλία, που είχε κατακτήσει πρόσφατα. Επί της ουσίας, άντλησε από τις δυνάμεις της Αγγλίας, δημιουργώντας έναν στόλο από 180 σκάφη, με 2.431 πυροβόλα και 27.365 άνδρες. Οι συνθήκες του καιρού διαδραμάτισαν τη κατάσταση.
Ξεκίνησε ενάντια στην Αγγλία στις 19 Μαΐου του 1588, όμως διάλεξε λάθος εποχή. Διότι, οι αντίθετοι άνεμοι που συνάντησε τον ανάγκασαν να περιπλανιέται για δύο μήνες στον Βισκαϊκό κόλπο. Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι το καλοκαίρι του 1588 ήταν άσχημο, όπως και άλλα καλοκαίρια του ίδιου αιώνα. Θερμοί νότιοι άνεμοι έλιωσαν ένα τμήμα των πολικών πάγων, οπότε η θερμοκρασία στα νερά του Ατλαντικού Ωκεανού έπεσε κατά 5οC. Το φαινόμενο αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια σειρά από κυκλώνες να σαρώσουν την βόρεια Ευρώπη.
Στις αρχές του Ιουλίου ο Φράνσις Ντρέηκ, με τον αγγλικό στόλο, περίμενε στο Πλύμουθ. Λέγεται πως όταν η είδηση έφτασε στον Ντρέηκ, εκείνος έπαιζε ζάρια. Χωρίς να χάσει την ψυχραιμία του είπε: “Έχουμε χρόνο να τελειώσουμε το παιχνίδι και να νικήσουμε τους Ισπανούς”. Για περισσότερο από μια εβδομάδα οι δύο στόλοι έπαιζαν κυνηγητό μεταξύ τους χωρίς να κάνουν επίθεση. Ο άνεμος φυσούσε σταθερά νοτιοδυτικά. Η Ισπανική αρμάδα έπεσε στην παγίδα του Ντρέηκ, ακολούθησε την διεύθυνση του ανέμου και μπήκε στα στενά της Μάγχης. Εκεί ο αγγλικός στόλος την περικύκλωσε. Μέσα σε μισή ώρα 130 σκάφη παραδίνονται στις φλόγες και κανονιοβολούνται. Επάνω στην κορύφωση της μάχης ο νοτιοδυτικός άνεμος ενισχύθηκε, τα σκάφη της αρμάδας σήκωσαν βιαστικά τα πανιά και εγκατέλειψαν.
Τελικά, οι αντίθετοι άνεμοι ανάγκασαν την αρμάδα να καταφύγει στις γαλλικές ακτές, εκεί δέχθηκε μαζική επίθεση από βρετανικά πυρπολικά. Όσα ισπανικά πλοία κατάφεραν να διαφύγουν βγήκαν στα ανοιχτά ανασυγκροτήθηκαν και επέστρεψαν στην Ισπανία. Λέγετε ότι όταν ο Φίλιππος πληροφορήθηκε για την αποτυχία της αρμάδας έδωσε ‘άφεση’ στον ναύαρχο της αποστολής Δούκα Μεδίνα Σιδόνια λέγοντας: «Έστειλα την Αρμάδα να πολεμήσει ενάντια σε άνδρες, όχι ενάντια στους ανέμους και τα κύματα του Θεού»!
Πηγή άρθρου:
David Kaniewski -«The Sea Peoples, from Cuneiform Tablets to Carbon Dating»
