[interaction id=”5fa7b2b844995a836793c625″]
ΔημοσκοΠΕΣ: Αρχαιοελληνικό κλασικό κάλλος και ζήτημα διαχρονικότητας
Οι αναμνήσεις από εκείνες τις μαθητικές επισκέψεις σε μουσειακές εκθέσεις της πόλης σου αλλά κι ευρύτερα- γεωγραφικά- παραμένουν ακόμα ανεξίτηλες στη μνήμη σου. Εκείνα τα ανοιξιάτικα πρωινά που μάλλον ήθελες να επωφεληθείς της κατάστασης και να κοιμηθείς λίγο παραπάνω, παρά να βρεθείς για κάποιες ώρες ανάμεσα σε κάμποσα αρχαιολογικά εκθέματα, ενυπάρχουν μέχρι σήμερα στις σκέψεις σου. Μεγαλώνοντας, ανακάλυψες με τον καιρό, το πόσο πολύτιμες ήταν εκείνες οι ώρες. Συνειδητοποίησες πια το πλήθος των γνώσεων αλλά και των εικόνων που αποκόμισες από τέτοιου είδους περιηγήσεις. Ανάμεσα στα χιλιάδες μουσειακά εκθέματα που σου έρχονται στο μυαλό κλείνοντας τα μάτια κι ανακαλώντας εκείνες τις επισκέψεις (καθώς κι άλλες πολλές που ακολούθησαν από τότε έως και σήμερα σε τέτοιου είδους χώρους), βρίσκονται κι εκείνα τα γλυπτά από την κλασική περίοδο, την πλέον διαδεδομένη και πολυμελετημένη της αρχαιολογίας.
Κούροι και κόρες με πλούσια πτυχωτά ενδύματα κι απογυμνωμένα μυώδη κορμιά. Εξαίσιοι θεοί και θεές με ανέκφραστα, σκεπτικά βλέμματα, αδιατάρακτα από τυχόν συσπάσεις. Παρελαύνουν όλα εμπρός σου, νοερά. Τότε, γεννάται μέσα σου ένα ερώτημα καθ’ όλα ανθρώπινο: Άραγε ετούτα τα χαρακτηριστικά που συγκεντρώνουν τέτοιου είδους γλυπτά, αποτελούσαν και τα κριτήρια για τον ορισμό της αισθητικής– άρα και της ομορφιάς- του τότε κόσμου; Αν μια τέτοια μορφή ήταν υπαρκτή στη σύγχρονη εποχή, πώς θ’ αντιμετωπιζόταν; Θ’ αποτελούσε πρότυπο ομορφιάς και σήμερα; Αυτόν σου τον προβληματισμό έρχεται, τελικά, ν’ αντιπροσωπεύσει η παρούσα δημοσκόπηση.
Επισκέψεις σε μουσεία
Οι μουσειακές αίθουσες αποτελούν κάτι το οικείο για το μεγαλύτερο μέρος του σύγχρονου πληθυσμού. Κάποιοι διατηρούν στενότερη σχέση με τα μουσεία, ενώ άλλοι όχι. Υπάρχουν, βέβαια, κι εκείνοι που γνωρίζουν απλώς ότι υφίστανται. Σε κάθε περίπτωση, το συγκεκριμένο ερώτημα τίθεται για να διαπιστωθεί το αν και κατά πόσο συχνά βιώνεις την εμπειρία του μουσείου.
Προτίμηση σε ιστορική περίοδο
Το επόμενο ερώτημα στοχεύει να τεστάρει τις προτιμήσεις σου αναφορικά με τη μελέτη ιστορικών περιόδων κι εκθεμάτων. Σαφώς, το ερώτημα δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με τη γλυπτική αλλά και με άλλες μορφές τέχνης (αρχιτεκτονική, μικροτεχνία, ζωγραφική, μεταλλοτεχνία…). Με την επιλογή “άλλο” απολογούμαστε για τυχόν μη συμπερίληψη καθοριστικών περιόδων!
Αρχαιοελληνικό κλασικό κάλλος: διαχρονική αποδοχή και προτίμηση (;)
Φθάνοντας στο τελευταίο ερώτημα, τίθεται επί τάπητος ο βασικός προβληματισμός της δημοσκόπησης, για το αν εντοπίζονται διαχρονικά στοιχεία στην κλασική αισθητική. Μερίδα αναγνωστών ίσως υποστηρίξει πως το κάλλος αποτυπώνεται πέραν του δέοντος εξιδανικευμένα στην αρχαιοελληνική τέχνη (κυρίως στη γλυπτική). Συνεπώς, προβάλλει μία ψευδή πραγματικότητα που δεν αντιπροσωπεύει πλήρως και σε κάθε εποχή τον άνθρωπο. Επιπλέον, ένθερμοι υποστηρικτές διαφορετικών καλλιτεχνικών ρευμάτων (υπερρεαλισμός, ρομαντισμός, ιμπρεσιονισμός, μπαρόκ, μανιερισμός…) ενδεχομένως να διατείνονται ότι το αρχαιοελληνικό κλασικό κάλλος θεωρείται πεπερασμένο κι αρκετά προωθημένο από ανθρώπους με πολιτικά- εθνικά συμφέροντα και βλέψεις. Αυτό ακριβώς είναι που τους ωθεί στην αποστροφή. Κατ’ αυτούς, σ’ έναν κόσμο που διαρκώς εξελίσσεται, χρειάζεται να “ξεκολλήσουμε” από τα τετριμμένα και να κινηθούμε εναλλακτικά. Άλλωστε, ο άνθρωπος δεν πρέπει να’ ναι μονοδιάστατος… Δεκτή είναι κι η άποψη εκείνων που θεωρούν αδιάφορη- για τα δεδομένα του σύγχρονου κόσμου- τη συγκεκριμένη αισθητική.
Τέλος, υπάρχει κι η πεποίθηση πως το αρχαιοελληνικό κλασικό κάλλος ενέχει κάτι το αναλλοίωτο, το αξεπέραστο. Σύμφωνα με εκείνους, το κλασικό επιβιώνει, διατρέχει τους αιώνες αδιάβρωτο και ποτέ δεν παύει να’ ναι αγαπητό. Ασκεί ιδιαίτερη έλξη στον θεατή ανεξαρτήτως χρονικών και γεωγραφικών ορίων. Προκαλεί ανυπέρβλητο δέος τόσο ως προς τη μορφή που στέκει απέναντί σου ακέραιη, αγέρωχη όσο κι απέναντι στον εκάστοτε δημιουργό που με το έργο του επεξεργάστηκε και δημιούργησε όχι απλώς κομμάτια μαρμάρου αλλά ολόκληρα συστήματα αξιών και πεποιθήσεων…
