Το «Limite» (1931) του ποιητή και πεζογράφου, Μάριο Πεϊσότο, είναι μια βωβή, πειραματική ταινία με διάρκεια 120 λεπτά και θεωρείται μία από τις καλύτερες του Βραζιλιάνικου κινηματογράφου, όλων των εποχών. Ο Μάριο Πεϊσότο γύρισε την avant-garde ταινία με το λιτό, αλλά ευρηματικό σενάριο, ακολουθώντας τα χνάρια του Ντ. Γ. Γκρίφιθ, του Σοβιετικού σινεμά, του Φ. Β. Μούρναου, αλλά και του Τσάρλι Τσάπλιν, του οποίου η ταινία «Ο Περιπετειώδης» (1917), παίζει σε μια σκηνή ως η ταινία που παρακολουθεί ένας από τους πρωταγωνιστές στο σινεμά όπου δουλεύει. Ενώ ο Πεϊσότο έδωσε τον καλύτερο εαυτό του στη δημιουργία του σεναρίου και προσπάθησε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του να προωθήσει τη μία και μοναδική του ταινία, το «Limite» δεν απέκτησε ποτέ ιδιαίτερα ευρύ κοινό. Η εκτίμηση όμως που έτρεφαν για εκείνη μεγάλοι σκηνοθέτες, όπως ο Όρσον Γουέλς, ο Σεργκέι Αϊζενστάιν και ο Γουόλτερ Σέιλς, την έκαναν να αποκτήσει την καλτ φήμη που απολαμβάνει σήμερα.
Μια από τις πρώτες σκηνές της ταινίας, μας δείχνει σε κοντινό πλάνο το πρόσωπο μιας από τις πρωταγωνίστριες, και γύρω από το λαιμό της (με διπλή φωτογραφία) τα αλυσοδεμένα χέρια ενός άντρα. Κάπως έτσι, ο Πεϊσότο προλογίζει τη συμβολική γλώσσα που χρησιμοποιείται σε όλη τη διάρκεια του φιλμ, ακολουθώντας την παράδοση του Ζαν Επστάιν, της Ζερμέν Ντιλάκ και άλλων εκπροσώπων του «cinéma pur». Παραδόξως, το «Limite» δε βασίζεται εξολοκλήρου σε σύμβολα για να διηγηθεί την ιστορία. Πίσω από το avant-garde προφίλ κρύβεται ένα πολύ στακάτο σενάριο, που ήταν επόμενο να λατρέψουν μεταγενέστεροι σκηνοθέτες, όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε.
Η ιστορία λαμβάνει χώρα στα ανοιχτά της θάλασσας, στο Mangaratiba, ένα χωριό κοντά στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Εκεί, τρεις «ναυαγοί» (δύο γυναίκες και ένα άντρας), τραβάνε κουπί και υπομένουν την αφόρητη ζέστη πάνω σε μια ξύλινη βάρκα. Τα τρόφιμα που τους έχουν απομείνει είναι λιγοστά, ενώ οι δυνάμεις τους μοιάζει να τους έχουν εγκαταλείψει. Στη συνέχεια του φιλμ, οι ναυαγοί εξιστορούν ο ένας στον άλλο τη δική τους τραγική ιστορία. Μία από τις γυναίκες έχει αποδράσει από τη φυλακή, ενώ η δεύτερη παράτησε το μέθυσο άντρα της και έφυγε από το σπίτι. Ο άντρας είναι πιο διστακτικός στο να πει τη δική του ιστορία, όμως σιγά-σιγά ανοίγεται και τους αποκαλύπτει πως ερωτεύτηκε τη γυναίκα ενός άλλου άντρα. Οι δύο γυναίκες δείχνουν αρχικά συμπόνια για τον καημό του άντρα, όμως καθώς η ιστορία του συνεχίζει, το μυστικό του τις κάνει να απομακρυνθούν από κοντά του με τρόμο.
Ως το 1959, η μοναδική κόπια του «Limite» είχε αρχίσει να διαβρώνεται λόγω έλλειψης συντήρησης και το 1966 η αστυνομία του δικτατορικού καθεστώτος το απέσυρε μαζί με άλλα φιλμ του Πουντόβκιν και του Αϊζενστάιν. Ένας μαθητής του Faculdade Nacional de Filosofia κατάφερε να το ανακτήσει αργότερα την ίδια χρονιά και έτσι άρχισε σιγά-σιγά η μακροσκελής διαδικασία της αποκατάστασής του. Ο Μάριο Πεϊσότο πέθανε το 1992 και δεν πρόλαβε να δει την αμερικανική πρεμιέρα το 2010, στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Η μη-κερδοσκοπική οργάνωση του Μάρτιν Σκορσέζε, World Cinema Project, βοήθησε στο να βγει το ’17 έκδοση της ταινίας σε Blu-Ray από την Criterion.
Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube:
