Ο Έριχ Μέντελσον (Erich Mendelsohn) γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου του 1887, στην πόλη Αλενστάιν της Ανατολικής Πρωσίας. Είχε πέντε αδέρφια και ο πατέρας του ήταν έμπορος, ενώ η μητέρα του μουσικός. Παρόλο που τα αδέρφια του ήθελαν να ασχοληθούν και επαγγελματικά με την μουσική, ο Μέντελσον ήταν στραμμένος προς την αρχιτεκτονική. Από τα πρώτα του ερεθίσματα ήταν μια γοτθική εκκλησία κοντά στο σπίτι του, φτιαγμένη από Γερμανούς ιππότες. Αυτές οι εκκλησίες τις γειτονιάς του ήταν που καλλιέργησαν την φαντασία και όξυναν την αντίληψή του. Επιπρόσθετα ο Έριχ, ζώντας σε επαρχία, είχε μια ιδιαίτερη σχέση με την φύση και τις φυσικές φόρμες, καθώς επίσης και με το πνεύμα της αρχαίας Ελλάδας. Ο Πλάτωνας μάλιστα ήταν ο αγαπημένος του συγγραφέας.
Τα χρόνια των σπουδών του και η αρχή της πορείας του
Το 1907 ξεκίνησε να σπουδάζει Oικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και έναν χρόνο αργότερα άρχισε να σπουδάζει αρχιτεκτονική. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο τμήμα Αρχιτεκτονικής της Τεχνικής Σχολής του Μονάχου, πλήρωνε μόνος του τα έξοδά του, πουλώντας πίνακες του και φτιάχνοντας βιτρίνες για καταστήματα και σκηνικά. Την ίδια εποχή είχε αναπτύξει στενές σχέσεις με την ομάδα των γερμανών εξπρεσιονιστών, Blaue Reiter, και κατάφερε να συναναστραφεί με τους πρωτοστάτες του ρεύματος. Το 1910, γνωρίστηκε με την Λουίζ Μάας, την οποία παντρεύτηκε πέντε χρόνια αργότερα. Η αλληλογραφία του με την Λουίζ φανερώνει έναν άνδρα με ελεύθερο πνεύμα και ιδιαίτερα δημιουργικό, ενώ φαίνεται να αντιλαμβανόταν πως άρχιζε μια μεγάλη αλλαγή στο χώρο του πολιτισμού, που στρεφόταν πια προς τους αρχαίους χρόνους.
Για να επιτύχει την αρτιότητα, ο Μέντελσον χρησιμοποιούσε το δημιουργικό, ελεύθερο πνεύμα του και όχι τα κλασικά πρότυπα. Για αυτό το λόγο θεωρείται περισσότερο ρομαντικός παρά κλασικιστικός. Το 1914, αρχίζει τον σχεδιασμό διαφόρων κτηρίων για τα οποία αργότερα έγινε διάσημος. Τα σκίτσα του Μέντελσον ήταν πρωτοποριακά και τολμηρά, ενώ σε αυτά χρησιμοποιούνταν υλικά όπως το μπετόν και ο χάλυβας με ιδιαίτερα έντεχνό τρόπο. Τα πρώτα πέντε σκίτσα του ήταν επηρεασμένα από την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική, στις φόρμες, τις αναλογίες και τους κατακόρυφους όγκους. Το δεύτερο σκίτσο για εσωτερικούς χώρους ήταν εμπνευσμένο από την Ένατη Συμφωνία του Μπετόβεν. γεγονός που φανερώνει την στενή σχέση του Μέντελσον με την μουσική, μια σχέση που προϋπήρχε ήδη από τα παιδικά του χρόνια, λόγω της μουσικού μητέρας του.
Η στρατιωτική του θητεία του Μέντελσον και ο Πύργος του Αϊνστάιν
Τον Αύγουστο του 1914, αρχίζει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Έριχ ξεκινά την στρατιωτική του θητεία. Κατά την διάρκεια αυτών των χρόνων, έφτιαξε μια σειρά πολύ ευφάνταστων αρχιτεκτονικών σχεδίων που προσέλκυσαν μεγάλη προσοχή στην έκθεσή τους στο Βερολίνο, ένα χρόνο αργότερα. Τα δύο από αυτά τα σχέδια απεικόνιζαν παρατηρητήρια, φανερώνοντας το ενδιαφέρον που είχε ο ανήσυχος αρχιτέκτονας για αυτό το είδος κτηρίων. Ο καθηγητής αστρονομίας και συνεργάτης του Άλμπερτ Άινσταιν, Φίνλεϋ Φρόιντλιχ, εντυπωσιάστηκε από τα παρατηρητήρια και του ανέθεσε την υλοποίηση του Πύργου Αϊνστάιν. Τον Νοέμβριο του 1918, επέστρεψε από τον πόλεμο, άνοιξε γραφείο στο Βερολίνο και τότε ξεκίνησε να δουλεύει τον συγκεκριμένο πύργο, που βρίσκεται στο Πότσδαμ.
Το παράξενο σκαλιστό κτήριο προκαλούσε μια άμεση αίσθηση και ολοκληρώθηκε με τούβλο, παρόλο που το αρχικό σχέδιο ήταν να φτιαχτεί με σκυρόδερμα. Μόνο το επάνω μέρος χτίστηκε με σκυρόδερμα, ενώ στην όψη ήταν επενδυμένο με τσιμέντο. Ο θόλος αντανακλούσε κάθετα τις ακτίνες του φωτός στο υπόγειο εργαστήριο και χαρακτηρίστηκε οργανικός, καθώς το κάθε μέρος του φαίνεται να σχετίζεται και να δημιουργείται από το άλλο. Άλλα αξιόλογα έργα του ήταν επίσης τα: Εργοστάσιο καπέλου Στάινμπεργκ, Χέρμαν και συνεργάτες (Γερμανία, 1921-1923), Τυπογραφείο και Εκδοτική εταιρεία Ρούντολφ Μος (Βερολίνο, 1921-1924), Βίλλα Στέρνεφελντ (Βερολίνο, 1923-1924), Πολυκατάστημα Σόκεν (Νυρεμβέργη, 1925-1926), Εξοχική κατοικία Μπετζάχ (Γερμανία, 1926-1927), Πολυκατάστημα Πίτερσντορφ (Γερμανία, 1927-1928) και άλλα πολλά.
Το φθινόπωρο του 1919, έγινε έκθεση με τα 24 σχέδια του στην πιο διάσημη γκαλερί του Βερολίνου, με τίτλο «Αρχιτεκτονική με ατσάλι και μπετόν». Τα περισσότερα του σχέδια τα έκανε τη νύχτα, ακούγοντας Μπαχ, με τον οποίο είχαν την ίδια μέρα γενέθλια. Ίσως και αυτός να ήταν ο λόγος που ο αρχιτέκτονας ένιωθε μία τόσο στενή σύνδεση με τη μουσική του.
Τα επόμενα χρόνια της ζωής του
Το 1924, ο Μέντελσον ταξιδεύει στις Η.Π.Α. και το 1925 στην Σοβιετική Ένωση. Πέντε χρόνια μετά, μετακομίζει μαζί με την οικογένειά του στο δυτικό Βερολίνο αλλά το 1933 αναγκάζεται να φύγει, καθώς οι Ναζί παίρνουν την εξουσία. Πρώτα κατευθύνεται προς στις Βρυξέλλες και μετά στο Λονδίνο, οπού και θα γνωρίσει το νέο αρχιτέκτονα Σερτζ Τσερμάγιεφ. Μέσα στα επόμενα χρόνια θα στραφεί προς την Ιερουσαλήμ και θα ανοίξει εκεί το δεύτερο γραφείο του. Το 1941 φεύγει από την Παλαιστίνη και εγκαθίσταται στην Αμερική, όπου θα μείνει σε μια φάρμα στη νότια Νέα Υόρκη μαζί με τους φίλους του . Το φθινόπωρο του 1945 ανοίγει γραφείο μαζί με δύο συνεργάτες και από το 1946 ασχολείται με την αρχιτεκτονική μεγάλων συναγωγών.
Ο Έριχ Μέντελσον διαγνώστηκε με καρκίνο το καλοκαίρι του 1953 και πέθανε στο Σαν Φρανσίσκο, στις 15 Σεπτεμβρίου του 1953.
Ακολουθεί βίντεο σχετικά με τον Πύργο του Αϊνστάιν:
Πηγές:
Έριχ Μέντελσον, ανακτήθηκε από el.wikipedia.org, τελευταία πρόσβαση 14/9/2021
Erich Mendelsohn, ανακτήθηκε από www.britannica.com, τελευταία πρόσβαση 14/9/2021
Εφαρμοσμένα οράματα ενός αρχιτέκτονα, ανακτήθηκε από www.kathimerini.gr, τελευταία πρόσβαση 14/9/2021
