Ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα έχει σχεδιαστεί για να παράγει αντισώματα που επιτίθενται σε ξένα ή επιβλαβή κύτταρα στο σώμα σας.

Ωστόσο, σε άτομα με αυτοάνοσες διαταραχές , το ανοσοποιητικό σύστημα τείνει να παράγει αντισώματα που, αντί να καταπολεμούν τις λοιμώξεις, επιτίθενται σε υγιή κύτταρα και ιστούς. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά συμπτωμάτων, όπως πόνο στις αρθρώσεις, κόπωση, κοιλιακό άλγος, διάρροια, θολούρα και βλάβη ιστών και νεύρων.

Τα αυτοάνοσα νοσήματα πιστεύεται ότι προκαλούνται από διάφορους παράγοντες, όπως η γενετική προδιάθεση, η λοιμώξεις, το στρες, η φλεγμονή και η χρήση φαρμάκων.

Μερικά παραδείγματα αυτοάνοσων διαταραχών περιλαμβάνουν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τον λύκο, το IBD, τον διαβήτη τύπου 1 και την ψωρίαση .

Advertisements

Τι γίνεται με το στρες ως παράγοντα κινδύνου για αυτοάνοση νόσο;

Πολλοί ασθενείς περιγράφουν ένα αγχωτικό γεγονός που προηγήθηκε της εμφάνισης της αυτοάνοσης νόσου τους. Είναι γνωστό πλέον ότι η συσσώρευση πολλών στρεσογόνων παραγόντων μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση μιας νόσου.

Πολλές  μελέτες διαπίστωσαν ότι ένα υψηλό ποσοστό (έως 80%) των ασθενών ανέφεραν ασυνήθιστο συναισθηματικό στρες πριν από την έναρξη της αυτοάνοσης νόσου.

Έχουν υπάρξει επίσης μελέτες που δείχνουν ότι το τραυματικό στρες της παιδικής ηλικίας αύξησε την πιθανότητα διαγνωσμένης αυτοάνοσης νόσου δεκαετίες μετά στην ενήλικη ζωή. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι οι ορμόνες που προκαλούνται από το στρες, ειδικά σε χρόνια βάση, μπορεί να οδηγήσουν σε αλλοιώσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ωστόσο, η κατανόησή μας αυτής της διαδικασίας εξακολουθεί να είναι περιορισμένη ενώ οι θεραπείες εξακολουθούν να εξελίσσονται.

Τί είναι το στρες και πώς μας επηρεάζει.

Το στρες ορίζεται ως η εφαρμογή πίεσης, καταπόνησης ή τάσης. Αυτό ακούγεται αρκετά απλό, αλλά το πώς αντιδρούμε ή ανταποκρινόμαστε στα συναισθήματά μας μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στο πώς μπορούμε να διαχειριστούμε μια κατάσταση. Το συναίσθημα είναι μια αυτόματη, ισχυρή προκατάληψη, στον τρόπο σκέψης μας. Έχει εξελιχθεί για να μας βοηθήσει να επιβιώσουμε ερμηνεύοντας τι είναι ευχάριστο και τι όχι. Ωστόσο, μπορεί να είναι τόσο ισχυρό που να είναι καταστροφικό—τόσο καταστροφικό που μπορεί να προκαλέσει αυτοάνοση νόσο ή καρδιακή προσβολή.

Δυστυχώς, όχι μόνο το άγχος προκαλεί ασθένεια, αλλά η ίδια η ασθένεια μπορεί επίσης να προκαλέσει σημαντικό άγχος. Το άγχος από μόνο του μπορεί επίσης να επιδεινώσει ή να προκαλέσει πόνο. Γνωρίζουμε ότι οι περιοχές για το συναίσθημα και τον σωματικό πόνο βρίσκονται πολύ κοντά η μία στην άλλη στον εγκέφαλο και και οι δύο περιοχές μπορεί να ενεργοποιηθούν ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια του στρες, με αποτέλεσμα έναν φαύλο κύκλο που οδηγεί σε χρόνιο πόνο.

Τί λένε οι έρευνες ;

Η αιτιολογία των αυτοάνοσων νοσημάτων είναι πολυπαραγοντική: γενετικοί, περιβαλλοντικοί, ορμονικοί και ανοσολογικοί παράγοντες θεωρούνται όλοι σημαντικοί για την ανάπτυξή τους. Παρόλα αυτά, η εμφάνιση τουλάχιστον 50% των αυτοάνοσων διαταραχών έχει αποδοθεί σε «άγνωστους παράγοντες ενεργοποίησης».

Το σωματικό και ψυχολογικό στρες έχει εμπλακεί στην ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων, καθώς πολυάριθμες μελέτες σε ζώα και ανθρώπους κατέδειξαν την επίδραση διάφορων στρεσογόνων παραγόντων στη λειτουργία του ανοσοποιητικού.

Μία νέα μελέτη έχει βρει συσχέτιση μεταξύ καταστάσεων που σχετίζονται με το άγχος, όπως το άγχος και η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) και αυτοάνοσες ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 1, η κοιλιοκάκη και η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA).

Σε όλη την έρευνα, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτές οι ασθένειες μπορεί να συνδέονται στενά με PTSD και παρόμοιες καταστάσεις.

Μία άλλη αναδρομική έρευνα διαπίστωσε ότι η έκθεση σε μια διαταραχή που σχετίζεται με το στρες συσχετίστηκε πράγματι σημαντικά με τον αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης μιας επακόλουθης αυτοάνοσης νόσου. Αυτό συγκρίθηκε τόσο με άτομα χωρίς διαταραχή άγχους όσο και με αδέρφια των συμμετεχόντων στη μελέτη.

Τέλος πρόσφατες ανασκοπήσεις συζητούν τον πιθανό ρόλο του ψυχολογικού στρες και των κύριων ορμονών που σχετίζονται με το στρες στην παθογένεση της αυτοάνοσης νόσου. Υποτίθεται ότι οι νευροενδοκρινικές ορμόνες που προκαλούνται από το στρες οδηγούν σε απορρύθμιση του ανοσοποιητικού, η οποία τελικά οδηγεί σε αυτοάνοση νόσο, αλλάζοντας ή ενισχύοντας την παραγωγή κυτοκίνης.

Υπάρχει τρόπος να αποτραπεί η βάλβη από το στρες;

Η θεραπεία της αυτοάνοσης νόσου περιλαμβάνει διαχείριση του στρες και συμπεριφορική παρέμβαση για την πρόληψη της ανοσολογικής ανισορροπίας που σχετίζεται με το στρες. Υπάρχουν απλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε στη διαχείριση του άγχους κάθε μέρα, ιδιαίτερα του σοβαρού στρες, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ασθένεια. Αυτά είναι:

1. Ο καλός ποιοτικά και ποσοτικά ύπνος.
2. Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή.
3. Η σωστή ενυδάτωση.
4. Η τακτική σωματική δραστηριότητα ή άσκηση .
5. Η σωστή διαχείριση του χρόνου
6. Η διαχείριση του στρες
7. Η θετική στάση ζωής και η χαρά.  Το γέλιο έχει πολλά μη αναγνωρισμένα οφέλη, όπως η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και η μείωση των επικίνδυνων ορμονών του στρες στο σώμα.

Επειδή η έρευνα είναι περιορισμένη μέχρι αυτή τη στιγμή, είναι δύσκολο να πούμε ποια μονοπάτια που σχετίζονται με το άγχος μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων. Αυτό καθιστά δύσκολο να διορθωθεί η ζημιά που προκαλείται από το άγχος. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η θεραπεία του στρες στην πηγή του μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη μιας διαταραχής που σχετίζεται τόσο με την υγεία όσο και με το ανασοποιητικό σύστημα.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

• Stress and autoimmunity. Stojanovich L.Autoimmun Rev. 2010 Mar;9(5):A271-6. doi: 10.1016/j.autrev.2009.11.014. Epub 2009 Nov 27.PMID: 19931651
• Effects of stress on inflammatory autoimmune disease: destructive or protective? Jessop DS, Richards LJ, Harbuz MS.Stress. 2004 Dec;7(4):261-6. doi: 10.1080/10253890400025497.PMID: 16019592
• [Stress, endocrine, and immune system; stress induces the onset of autoimmune diseases]. Hidaka Y, Amino N.Rinsho Byori. 1998 Jun;46(6):581-6.PMID: 9691767
• Infection, vaccines and other environmental triggers of autoimmunity. Molina V, Shoenfeld Y.Autoimmunity. 2005 May;38(3):235-45. doi: 10.1080/08916930500050277.PMID: 16126512
• Stress as a risk factor in the pathogenesis of rheumatoid arthritis. Cutolo M, Straub RH.Neuroimmunomodulation. 2006;13(5-6):277-82. doi: 10.1159/000104855. Epub 2007 Aug 6.PMID: 17709949