Γιατί αισθανόμαστε ενοχές όταν κάνουμε αυτό που θέλουμε; Δεν γίνεται να το αρνηθούμε, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βρεθεί στη θέση να νιώθουμε ενοχές όταν κάνουμε αυτό που θέλουμε, όταν κάνουμε πράγματα για τον εαυτό μας αλλά κι όταν εκφράζουμε αυτό που νιώθουμε. Ρισκάρουμε, ζούμε την εμπειρία, επιλέγουμε να μείνουμε μόνοι αφιερώνοντας χρόνο σε εμάς αντί να βγούμε, λέμε όχι, εκφράζουμε ανοιχτά τα συναισθήματα μας σε έναν άνθρωπο με τον οποίο έχουμε στενή σχέση.
Γιατί αισθανόμαστε ενοχές;
Οι ενοχές μας συνδέονται άμεσα με την ντροπή, την απογοήτευση, την συναισθηματική καταπίεση αλλά και με την “ανατροφή” μας. Κάνουμε αυτό που θέλουμε – εκφράζουμε αυτό που θέλουμε και.. μπουμ! Αρχίζουμε να υπεραναλύουμε και να υπερ-σκεφτόμαστε τα πάντα. Έπρεπε να το κάνω; Ντρέπομαι που το είπα, μήπως τους απογοήτευσα; Μήπως δεν έπρεπε να το κάνω γιατί τώρα θα αλλάξει η εικόνα τους για μένα; Ως παιδιά, είμαστε ευάλωτοι και χρειαζόμαστε την προστασία και τη φροντίδα των ενηλίκων γύρω μας, επομένως κάνοντας αυτό που θέλουμε ή εκφράζοντας αντιθέτως αυτό που θέλουμε αυτόματα περιμένουμε για μια έγκριση ή μια επιβεβαίωση. Αντιθέτως, όμως, έρχονται οι ενοχές.
Όλοι μας, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, κουβαλάμε επιπτώσεις από το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο έχουμε μεγαλώσει. Κατά πάσα πιθανότητα μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον όπου η έκφραση συναισθημάτων αποθαρρύνονταν έντονα και οι άνθρωποι γύρω σου (σε μεγάλο βαθμό τα πιο κοντινά πρόσωπα της οικογένειας σου) ακολουθούσαν ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς – κρατούσαν τα συναισθήματα μέσα τους αντί να τα εκφράσουν.
Από την άλλη, μπορεί κάποιος στο παρελθόν να σε απογοήτευσε όταν εξέφρασες το πως ένιωθες ή απέναντι στο τι έκανες και δεν θέλεις να πληγωθείς ξανά. Οι ενοχές αυτές εμφανίζονται επειδή φοβόμαστε μήπως κριθούμε αρνητικά από τους άλλους, μα το να μην εκφράζουμε τα συναισθήματα μας και να τα κρατάμε μέσα μας είναι από μόνο του αυτό μια αρνητική συνέπεια για εμάς. Όταν καταλήγουμε να κάνουμε κάτι το οποίο θεωρούσαμε ως μια ηλικία ασυνείδητα λάθος λόγω της ανατροφής μας, νιώθουμε ένοχοι.
Ξεπερνώντας το γιατί
Πρέπει να το ξεπεράσεις. Κάνε μικροσκοπικά βήματα, για αρχή. Γράψε πρώτα το πως νιώθεις κι έπειτα κάνε μια πρόβα λέγοντας ό,τι έγραψες δυνατά. Μίλησε. Πράξε. Όταν τα πράγματα βγαίνουν λεκτικά και στην πράξη, έχουν διαφορετικό αντίκτυπο. Δεν είναι τόσο δύσκολο και δεν είναι ποτέ λάθος. Αν δεν πούμε στους ανθρώπους πως νιώθουμε πως θα το ξέρουν;
Το να νιώθει ο καθένας μας ελεύθερος, ανακουφισμένος από συναισθήματα που καταπιέζει μέσα του είναι ένα από τα πιο όμορφα πράγματα για την ψυχική μας υγεία. Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να εκφράζεσαι ή στο να πράττεις όπως επιθυμεί η ψυχή σου. Όσο περισσότερο κρατάμε τα συναισθήματά μας, τόσο περισσότερο οι άνθρωποι μας θα έχουν μια λάθος εικόνα για εμάς και τόσο περισσότερο θα νιώθουμε ότι δεν μπορούν να καταλάβουν το μέσα μας, το μυαλό μας, την ψυχή μας αλλά και τις ανάγκες μας. Δεν χωράνε ενοχές όταν κάνεις το καλύτερο για εσένα, όταν κάνεις ό,τι σε κάνει πιο χαρούμενο στον κόσμο ή όταν δίνεις μορφή στο πώς νιώθεις. Η εξέλιξη και η ωρίμανση σου χρειάζεται ειλικρίνεια. Σε ό,τι κι αν θέλεις. Σε ό,τι κι αν έχεις ανάγκη. Σε ό,τι κι αν νιώθεις. Σε ό,τι κι αν είσαι. Το πρώτο βήμα για να αισθάνεσαι λιγότερες ενοχές είναι να μάθεις πώς να δίνεις προτεραιότητα στον εαυτό σου. Είναι απολύτως εντάξει να επικεντρώνεσαι στην δική σου ευτυχία, αντί στων άλλων.
