Μεταξύ παραλογισμού και αισθήσεων, αγνότητας και σαρκικής λαγνείας κυμαίνεται το ίσως πιο εμβληματικό βιβλίο της γαλλίδας Νομπελίστας Annie Ernaux, Πάθος. Πρόκειται για την βιογραφική αφήγηση της σχέσης της, από την κορύφωση μέχρι το φινάλε της, με έναν παντρεμένο άντρα. Σημειώσεις σκόρπιες και σκέψεις απαλλοτριωμένες από τον Έρωτα, μαρτυρούν πως τίποτα δεν συμβαίνει για να κατακρίνεται και πως τα πάντα είναι μες στη ζωή. Κοινώς… Τίποτα δε θα μπορούσε να είναι πιο αληθινό!
“Σκέφτηκα ότι και η γραφή θα έπρεπε να κάνει ακριβώς αυτό, ν’ αναπαράγει το αίσθημα που προκαλεί η σκηνή της σεξουαλικής πράξης,
το αίσθημα αγωνίας και κατάπληξης, μια αναστολή της ηθικής καταδίκης.”
Η αφηγήτρια – συγγραφέας ζει το “απόλυτο”. Το Πάθος! Αυτό που ίσως μια φορά τυχαίνει στη ζωή. Καταξιωμένη στη δουλειά της, προφανώς χωρισμένη, με δύο γιους στο πανεπιστήμιο, μιλάει κι αναπνέει μόνο γι’ Αυτόν. Γι’ αυτόν που μόνο το αρχικό του ονόματός του επιτρέπει στους αναγνώστες της. Περιμένει πάνω από το τηλέφωνο για σημεία του και απολαμβάνει κάθε στιγμή κοντά του. Τον τρόπο που της απευθύνει τον λόγο και τον τρόπο που της κάνει Έρωτα. Κινείται στη δουλειά της μηχανικά αποφεύγοντας οποιαδήποτε ανθρώπινη επαφή, επειδή στο μυαλό της υπάρχει μόνο Αυτός. Τίποτα δεν είναι ικανό από το να αποσπάσει την σκέψη της που είναι ολοκληρωτικά αφιερωμένη σε Αυτόν. Οποιαδήποτε άλλη συζήτηση, συγκέντρωση, ενασχόληση είναι απλώς η αποκορύφωση της ανίας της, μια πλήξη που και να ήθελε δε μπορεί να ξεριζώσει από μέσα της. Ακόμα κι όταν αυτός επιστρέφει στη χώρα του, πάντα στο πλευρό της συζύγου του, η καταθλιπτική διάθεση της πρωταγωνίστριας φτάνει στο ζενίθ της. Ψωνίζει ρούχα που ξέρει ότι αυτός δε θα δει ποτέ επάνω της. Αναζητά γνωριμίες που έκανε κοντά του, ώστε να της θυμίζουν Αυτόν. Βλέπει προγράμματα στην τηλεόραση, ελπίζοντας την ίδια ώρα να τα παρακολουθεί κι Αυτός. Κι όμως όταν τα χρόνια περνούν, η ανάμνηση δεν χάνεται, παρά μόνο σιγοκαίει σαν την ελπίδα που έχει ξεθωριάσει από τον χρόνο…
“Ανακάλυψα αυτό για το οποίο είμαστε ικανοί, δηλαδή για τα πάντα…”
Στην πραγματικότητα, το Πάθος δεν είναι τίποτα άλλο από τις ατόφιες σκέψεις και τα συναισθήματα μιας γυναίκας που εξαρτάται και χειραγωγείται από τα ηνία του Έρωτα. Η απόλυτη βουτιά στα άδυτα μιας πονεμένης ψυχής. Μια αυθεντική επίκληση στην ανωτερότητα της αγάπης και του πόθου. Σημασίες κι έννοιες που ορισμένοι άνθρωποι αγνοούν ή δεν έχει τύχει να γνωρίσουν. Κι όμως, η Annie Ernaux με μαεστρία και αριστοτεχνία καταφέρνει να κερδίσει τον κάθε αναγνώστη της, κάνοντας τον κομμάτι της δικής της ιστορίας. Πέρα από κάθε φαντασία βιώνει το “εξωπραγματικό”, δίνοντας του μια πιο απτή υπόσταση. Απαξιώνει οποιαδήποτε μορφή ταμπού, κοινωνικού στίγματος ή δεισιδαιμονίας κι απαλάσσει τον εαυτό και τους αναγνώστες της από ενοχές και φοβίες, γνωστοποιώντας πως σε αυτή την ιστορία υπάρχει μονάχα Αυτή κι Αυτός. Σημειώνει τα δικά της όρια, όπως η ίδια τα έχει ορίσει και φυσικά δε διστάζει να τσαλακωθεί -γιατί άλλωστε;-.
Με λόγια λίγα, μα ουσιώδη κι από καρδιάς, στο Πάθος ο καθένας θα βρει τον εαυτό του, θα παλέψει με τα δικά του πάθη και θα ανακαλέσει στη μνήμη του ό,τι παρόμοιο. Ίσως δακρύσει, ίσως γελάσει, ίσως πάλι τίποτα! Σημασία έχει να μπορεί να αντιμετωπίσει την σκληρή πρόκληση της Annie Ernaux…
