Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΕΘΙΜΟΥ
Οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες αποτελούν αποκριάτικο έθιμο της Νάουσας Ημαθίας. Πρόκειται για ένα χορευτικό δρώμενο που έχει ρίζες από την αρχαιότητα. Τα στοιχεία που αντλούμε για αυτό προέχονται κυρίως από προφορικές παραδόσεις. Πιο συγκεκριμένα οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες είναι μπουλούκια, τα οποία συγκροτούν παραδοσιακά έξι έως δώδεκα νέοι άνδρες υποκριτές. Ακόμη και τις μπούλες ενσαρκώνουν αποκλειστικά άνδρες. Οι συμμετέχοντες είναι μεταμφιεσμένοι και φορούν παραδοσιακές στολές, καθώς και προσωπεία, τα οποία δεν μπορούν να αφαιρέσουν μέχρι την Καθαρά Δευτέρα. Το έθιμο ξεκίνησε ως τελετή μύησης των νεαρών αγοριών κατά την αρχαιότητα στην κοινωνική ομάδα των ανδρών και σηματοδοτούσε την ενηλικίωση τους με την αφαίρεση της γυναικείας φορεσίας (μπούλας). Κατα την επανασταστική περίοδο του 1821 οι ενδυμασίες από τους Γενίτσαρους και τις Μπούλες λειτουργούσε παραπλανητικά, προκειμένου να εξεγερθούν οι κάτοικοι της Νάουσας εναντίον των κατακτητών τους.
Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ
Χαρακτηριστικό στην ενδυμασία των Γενιτσάρων είναι η ποικιλία των κοσμημάτων που φορούν. Τα ασημικά είναι ραμμένα στο σακάκι τους. Είναι κυριώς ψιλά κέρματα (ρούπια), που η δέση τους καταλήγει σε σταυρούς και χαϊμαλιά. Το σημαντικότερο κόσμημα που διαθέτουν οι Μπούλες είναι του κιουστέκι. Το κιουστέκι στολίζει την πλάτη της φορεσιάς. Η τέλεση του εθίμου άρχιζε μήνες πριν την εκτέλεση του. Τα μπουλούκια φροντίζουν να διαλέξουν τα άτομα και τον αρχηγό τους. Ενώ οι παλιότερες μπούλες αφοδιάσουν τους νεότερους με κοσμήματα και ενδύματα. Η διαδικάσια ξεκινάει το Σάββατο πριν την Κυριακή της Αποκρίας. Τα μπουλούκια μαζεύονται σε σπίτια και ετοιμάζονται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι υποκριτές περιμένουν να ακουστούν τα όργανα, ώστε να βγούν στους δρόμους. Τα όργανα που ενορχηστρώνουν τον χορό των μπουλουκιών, είναι οι ζουρνάδες και τα νταούλια. Όταν ακουστούν τα όργανα, τα μπουλούκια θα περάσουν από τα σπίτια των νεαρών αγορίων για να τα μαζέψουν. Τα αγόρια που έχουν μεταμφιεστεί ως μπούλες, αφού χαιρετήσουν τα μέλη του σπιτιού που ετοιμάστηκαν, βγαίνουν στο παράθυρο. Όταν περάσει το μπουλούκι θα το υποδεκτούν κουνώντας τα φλουριά που έχουν κρεμασμένα στο στέρνο τους.
ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ
Αφού πάρουν την πρώτη μπούλα, τα μπουλούκια συνεχίζουν την κομπανία τους. Πηγαίνουν στα σπίτια των νεώτερων του μπουλουκιού και στο τέλος φθάνουν στον αρχηγό. Όταν σχηματίζουν την διάταξη τους, τα μπουλούκια ξεκινούν τον χόρο από το δημαρχείο της πόλης. Εφόσον ο αρχηγός λάβει τη συγκατάθεση του δημάρχου. Οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες κινούνται μέσα στη πόλη, χορεύουν και τραγουδούν παραδοσικά άσματα. Χαιρετούν τους περαστικούς και γενικά δημιουργούν μια ευχάριστη και καρναβαλική ατμόσφαιρα. Το πρωί της Καθαράς Δευτέρας οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες πηγαίνουν στο σπίτι του αρχηγού για γλέντι. Είναι η μέρα που μπορούν πλέον να αφαιρέσουν τις μάσκες τους και να ξεκουραστούν από τις δύο εξαντλητικές μέρες που πέρασαν. Τα μπουλούκια παρευβρίσκονται τώρα σε οικογενειακά γλέντια. Συνεχίζουν να ακούγονται οι οργανοπαίκτες σε κάθε μεριά της πόλης και το κέφι είναι ακόμα ζωντανό.
ΤΕΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
Οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες είναι ένα αξιοθαύμαστο και πατροπαράδοτο αποκριατικό έθιμο. Συνεπώς αξίζει να επισκεφθεί κανείς την Νάουσα την καρναβαλική περιόδο, ωστέ να απολαύσει ένα διαφορετικό γλέντι.
