Το παρόν άρθρο, με τίτλο Προωρότητα και IQ, θα παρουσιάσει τα ευρήματα μίας πρόσφατης μετα-αναλυτικής έρευνας η οποία εξέτασε τη σχέση μεταξύ της πολύ πρόωρης γέννησης και του IQ των παιδιών για 4 δεκαετίες.
Η πρόοδος της περιγεννητικής φροντίδας έχει βελτιώσει την επιβίωση των πολύ πρόωρων παιδιών (<32 εβδομάδες ηλικίας κύησης), αλλά αυτά τα παιδιά παραμένουν σε υψηλότερο κίνδυνο γνωστικού ελλείματος σε σύγκριση με τα παιδιά που γεννήθηκαν στην ώρα τους.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ένα στα δέκα μωρά σε όλο τον κόσμο γεννιέται πριν από τις 37 εβδομάδες.
Αυτά τα παιδιά αντιμετωπίζουν υψηλότερους κινδύνους αναπτυξιακών προβλημάτων και διαταραχών αργότερα στη ζωή τους σε σύγκριση με τα παιδιά που γεννήθηκαν τελειόμηνα, συμπεριλαμβανομένου του γνωστικού ελλείμματος, της εγκεφαλικής παράλυσης και άλλων κινητικών διαταραχών, κοινωνικοσυναισθηματικών και ψυχιατρικών προβλημάτων και διαταραχών και αισθητηριακών βλαβών.
Η γνωστική λειτουργία έχει μελετηθεί ευρέως, καθώς συνδέεται στενά με κρίσιμους δείκτες ζωής, όπως είναι, επί παραδείγματι, η σωματική και ψυχική ευεξία, η ακαδημαϊκή επίδοση, τα κοινωνικοοικονομικά επιτεύγματα και οι προοπτικές ζωής.
Η έρευνα
Σε αυτό το πνεύμα, οι Behboodi και οι συνεργάτες του (2025) είχαν ως στόχο τη σύνθεση όλων των μελετών κοόρτης σχετικά με την γνωστική ικανότητα της παιδικής ηλικίας μετά την πολύ πρόωρη γέννηση για τη διερεύνηση των τάσεων με την πάροδο του χρόνου.
Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν μελέτες οι οποίες αναφέρουν βαθμολογίες IQ παιδιών (ηλικίας <18 ετών) τα οποία γεννήθηκαν πολύ πρόωρα (ηλικία κύησης <32 εβδομάδων ή βάρος γέννησης <1500 g) σε σύγκριση με τις τελειόμηνες γεννήσεις.
Αναλύσεις
Η κύρια ανάλυση επικεντρώθηκε σε ομάδες ηλικίας μεταξύ 4 και 7 ετών για να καταστεί δυνατή η σύγκριση σε παρόμοιες ηλικίες αξιολόγησης. Δευτερογενείς αναλύσεις διεξήχθησαν σε όλες τις ομάδες χρησιμοποιώντας τον δείκτη νοημοσύνης που ελήφθη στην τελευταία ηλικία αξιολόγησης.
Αποτελέσματα
Σε 61 ομάδες με αξιολογήσεις IQ μεταξύ 4 και 7 ετών, συμπεριλαμβανομένων συνολικά 13,842 παιδιών που γεννήθηκαν μεταξύ 1977 και 2014, τα παιδιά που γεννήθηκαν πολύ πρόωρα είχαν χαμηλότερο μέσο IQ από τα παιδιά που γεννήθηκαν στην ώρα τους που ισοδυναμεί με περίπου 13 μονάδες IQ.
Αυτή η διαφορά στο IQ δεν άλλαξε με την πάροδο του χρόνου. Το SMD ήταν παρόμοιο, χωρίς αλλαγή με την πάροδο του χρόνου στις δευτερογενείς αναλύσεις στο πλήρες σύνολο των 131 ομάδων σε ένα ευρύτερο ηλικιακό εύρος 2 έως 17 ετών.
Τα αποτελέσματα αυτής της συστηματικής ανασκόπησης και μετα-ανάλυσης όλων των μελετών που δημοσιεύθηκαν έως τον Ιούνιο του 2024, οι οποίες συνέκριναν το IQ των παιδιών που γεννήθηκαν πολύ πρόωρα με τα παιδιά που γεννήθηκαν στην ώρα τους, έδειξαν ότι τα παιδιά που γεννήθηκαν πολύ πρόωρα είχαν σημαντικά χαμηλότερες βαθμολογίες IQ, χωρίς να υπάρξει αλλαγή με την πάροδο του χρόνου.
Κατά μέσο όρο, τα παιδιά που γεννήθηκαν πολύ πρόωρα είχαν σημαντικά χαμηλότερες βαθμολογίες IQ από τα παιδιά που γεννήθηκαν τελειόμηνα, και αυτό το έλλειμμα δεν μειώθηκε σε μελέτες που διεξήχθησαν σε διάστημα 4 δεκαετιών.
Συμπεράσματα
Αυτή η συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση σχετικά με τα γνωστικά αποτελέσματα παιδιών που γεννήθηκαν πολύ πρόωρα από το 1977 έως το 2016 κατέγραψε ένα μεγάλο έλλειμμα στον δείκτη νοημοσύνης σε σχέση με τα τελειόμηνα παιδιά, το οποίο δεν έχει μειωθεί με την πάροδο του χρόνου.
Αυτά τα αποτελέσματα καλούν τους ερευνητές και τους κλινικούς ιατρούς να δώσουν προτεραιότητα στην έρευνα για να κατανοήσουν καλύτερα τους μηχανισμούς που οδηγούν σε φτωχά γνωστικά αποτελέσματα μετά την πολύ πρόωρη γέννηση και να αναπτύξουν προγράμματα παρακολούθησης και παρεμβάσεις που μπορούν να μετριάσουν αυτά τα αποτελέσματα.
Βιβλιογραφία
Behboodi, S., Chaimani, A., Benhammou, V., Twilhaar, E. S., Johnson, S., Zeitlin, J., & Sentenac, M. (2025). Trends Over Time in Cognitive Outcomes of Children Born Very Preterm: A Systematic Review and Meta-Analysis. JAMA pediatrics, 179(10), 1074–1081. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2025.2221
