Αποτέλεσε τον υπ’ αριθμό 3 πρόεδρο στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και έναν εκ των σπουδαιότερων προσωπικοτήτων για τη χώρα του. Πρωτεργάτης στην επανάσταση ενάντια στους Βρετανούς κατακτητές, όντας ο κύριος συντάκτης της περίφημης “Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας”. Το σημερινό κείμενο θα ”ρίξει φως” στον Thomas Jefferson και τη ζωή του, η οποία στιγματίστηκε από μια ημερομηνία: την 4η Ιουλίου.
Τα πρώτα χρόνια
Το νήμα της ζωής του Thomas Jefferson άρχισε, να ξετυλίγεται στις 13 Απριλίου 1743 στην πολιτεία της Βιρτζίνια. Άνηκε σε μια από τις πλέον επιφανείς οικογένειες της περιοχής. Η μητέρα του, Jane, ήταν μέλος της περίφημης φατριάς των Randolph με ρίζες από την Αγγλία και τη Σκωτία. Ο πατέρας του ήταν επιτυχημένος αγρότης, ενώ καταπιανόταν και ως ερευνητής και χαρτογράφος. Αποτέλεσε το τρίτο κατά σειρά τέκνο των γονέων του μεταξύ δέκα συνολικά παιδιών.
Από μικρή ηλικία ο Thomas Jefferson έλαβε τα απαραίτητα εφόδια όσον αφορά τη μόρφωσή του. Διάβαζε αρκετά στο σπίτι, ενώ εξασκούταν και στη μουσική, παίζοντας βιολί. Όταν έκλεισε τα εννέα του χρόνια, άρχισε να διδάσκεται Λατινικά και Ελληνικά σε τοπικό ιδιωτικό σχολείο. Μια πενταετία αργότερα μπήκαν στη ζωή του η λογοτεχνία και τα μαθηματικά, μέσω των οποίων διεύρυνε τις γνώσεις του.
Οι σπουδές του
Φτάνοντας στην ηλικία των 19, ο Thomas Jefferson αποφάσισε, να ακολουθήσει το δρόμο της Νομικής. Επειδή δεν υπήρχε τότε αντίστοιχο πανεπιστήμιο, οι σπουδές του θα πραγματοποιούνταν πλάι σε έναν καταξιωμένο δικηγόρο της πολιτείας της Βιρτζίνια.
Μέχρι το 1767 διήρκεσε ο κύκλος μαθημάτων του, χρονικό διάστημα δύο και πλέον φορές μεγαλύτερο από το κανονικό για σπουδές Νομικής. Κατά την επταετία 1767-1774, ο Thomas Jefferson ανέλαβε αρκετές υποθέσεις, κερδίζοντας την πλειοψηφία αυτών και λαμβάνοντας την ανάλογη αναγνώριση. Η αξία του επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά, όταν συνέταξε φυλλάδιο σχετικά με τα δικαιώματα των Βρετανών στην Αμερική. Εκεί μέσα διακήρυττε, πως οι Βρετανοί δεν είχαν τη δικαιοδοσία, να ασκούν εξουσία απέναντι στις Αμερικανικές αποικίες.
Ο γάμος του
Εν μέσω της καριέρας του ως δικηγόρος, ο Thomas Jefferson προχώρησε στη δημιουργία της δικής του οικογένειας. Την Πρωτοχρονιά του 1772 ενώθηκε με τα δεσμά του γάμου με τη Martha Wayles Skelton, μια νεαρή, μόλις 24 ετών, χήρα.
Το νιόπαντρο ζευγάρι μετακόμισε στο Μοντιτσέλο της Βιρτζίνια και απέκτησε έξι παιδιά. Δυστυχώς, μόλις 2 κατάφεραν, να επιζήσουν μέχρι την ενηλικίωσή τους. Η πρωτότοκη κόρη του, Martha και η τέταρτη κατά σειρά, η Mary. Το 1782 ο Jefferson βίωσε και την απώλεια της συζύγου του, η οποία έχασε τη ζωή της εξαιτίας επιπλοκών στη γέννα. Το γεγονός αυτό στοίχισε στον άτυχο σύζυγο, ο οποίος δεν παντρεύτηκε ποτέ ξανά. Εντούτοις, έχει ακουστεί μια άποψη, πως απέκτησε κι άλλα παιδιά από μία εκ των σκλάβων, που είχε στην υπηρεσία του. Μια άποψη, που δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας – Τα πρώτα βήματα στην πολιτική
Παράλληλα με την καριέρα του ως δικηγόρος, ο Thomas Jefferson άρχισε να εισχωρεί σταδιακά και στο χώρο της πολιτικής. Εκλέχθηκε το 1768 στη Βουλή των Αντιπροσώπων Βορείου Αμερικής με έδρα τη Βιρτζίνια υπό το συνδυασμό των Patrick Henry και George Washington.
Το 1775 ήταν παρών στο Δεύτερο Ηπειρωτικό Κογκρέσο, όπου δημιουργήθηκε ο Ηπειρωτικός Τακτικός Στρατός με τον George Washington να χρίζεται αρχιστράτηγος. Εκεί, ο Jefferson επέδειξε αξιοσημείωτο έργο, κάτι που το Κογκρέσο έλαβε σοβαρά υπ’ όψιν ένα χρόνο αργότερα.
Τον Ιούνιο του 1776, συγκεκριμένα, το Κογκρέσο συγκρότησε μια πενταμελή επιτροπή, η οποία θα αναλάμβανε τη σύνταξη της περίφημης ”Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας” των αποικιών. Επιφορτισμένοι με αυτή την αποστολή οι: Thomas Jefferson, Benjamin Franklin, John Adams, Roger Sherman και Robert Livingstone. Βασικός συντάκτης της Διακήρυξης αποφασίστηκε από την ίδια την επιτροπή ο Jefferson. Αν και δεν ήταν γνωστός για τη ρητορική του δεινότητα, στο γραπτό λόγο είχε ένα ιδιαίτερο χάρισμα να εκφράζει τη σκέψη του.
Το περιεχόμενο του κειμένου εξηγούσε το λόγο, για τον οποίο οι 13 Αμερικανικές αποικίες ήθελαν να ελευθερωθούν από το βρετανικό ζυγό. Επιπλέον, εντός της Διακήρυξης γινόταν αναφορά στη σπουδαιότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Δεκαεπτά μέρες χρειάστηκαν, ώστε να συνταχθεί το κείμενο, το οποίο και δημοσιοποιήθηκε στις 4 Ιουλίου 1776.
Η Virginia Era
Μετά από αυτό ο Thomas Jefferson επέστρεψε στην πολιτεία της Βιρτζίνια, όπου επανεκλέχθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων έως το 1779. Γρήγορα, αφοσιώθηκε στην αναμόρφωση της νομοθεσίας, με τρόπο τέτοιο, που να προασπίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όπως ακριβώς τα εκθείασε στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας. Σημαντικότερο επίτευγμά του αποτέλεσε η θέσπιση της ανεξιθρησκίας και ο διαχωρισμός πολιτείας και εκκλησίας μέσω σχετικού νόμου το 1777. Ένας νόμος, ωστόσο, που τέθηκε σε ισχύ στην πολιτεία της Βιρτζίνια εννέα χρόνια αργότερα, το 1786.
Τη διετία 1779-1781 διετέλεσε κυβερνήτης της Βιρτζίνια για δύο συναπτές θητείες, χωρίς να καταφέρει κάτι αξιοσημείωτο. Βρέθηκε ανάμεσα στις ανάγκες του Ηπειρωτικού Στρατού για παροχή περισσότερων ανδρών και εφοδίων και στη διακαή επιθυμία των κατοίκων της Βιρτζίνια, να διατηρήσουν αυτές τις δυνάμεις για την άμυνα της πολιτείας.
Μετέφερε, μεταξύ άλλων, την πρωτεύουσα της πολιτείας από το Williamsburg στο Richmond, αλλά αναγκάστηκε σε άμεσο χρονικό διάστημα να εκκενώσει την πόλη. Κι αυτό, διότι η νέα πρωτεύουσα είχε μπει στο στόχαστρο επίθεσης από τον Βρετανικό στρατό.
Μία ημέρα πριν ολοκληρωθεί η θητεία του ως κυβερνήτης, ο Thomas Jefferson εξωθήθηκε στην εγκατάλειψη και του σπιτιού του στο Μοντιτσέλο. Μάλιστα, γλίτωσε στο …τσακ την αιχμαλωσία από το Βρετανικό ιππικό, που πραγματοποιούσε προέλαση στην ευρύτερη περιοχή.
Αρνήθηκε, τέλος, να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία ως κυβερνήτης, αποφασίζοντας να αποσυρθεί από τον πολιτικό βίο. Επέστρεψε στο Μοντιτσέλο, όπου σκοπός του ήταν να περάσει την υπόλοιπη ζωή του ως αγρότης, πλαισιωμένος από την οικογένεια και τα βιβλία του.
Η επάνοδος στα πολιτικά δρώμενα
Παρά την απόφασή του να αποσυρθεί από το δημόσιο βίο, η μοίρα δεν κράτησε τον Thomas Jefferson για μεγάλη περίοδο μακριά από τα πολιτικά δρώμενα. Ο αιφνίδιος θάνατος της συζύγου του το 1782 τον έστρεψε ξανά στην πολιτική, εγκαταλείποντας το Μοντιτσέλο για τη Φιλαδέλφεια. Εκεί, εμφανίστηκε ως ηγέτης της αντιπροσωπείας της Βιρτζίνια στο Ομοσπονδιακό Κογκρέσο.
Η ετυμηγορία του Σώματος τον οδήγησε το 1785 στο Παρίσι, όπου αντικατέστησε στη θέση του Αμερικανού πρέσβη τον Βενιαμίν Φραγκλίνο. Παρέμεινε εκεί επί μία τετραετία, επιστρέφοντας στην Αμερική το φθινόπωρο του 1789.
Η επάνοδός του συνέπεσε με την ανάδειξη του πρώτου Αμερικανού προέδρου στην ιστορία του έθνους. Αυτός δεν ήταν άλλος από τον αρχιστράτηγο των αμερικανικών δυνάμεων στον αγώνα ενάντια στον βρετανικό ζυγό, Τζώρτζ Ουάσιγκτον.
Εκείνος του προσέφερε το αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών, με τον Jefferson να δέχεται με ευχαρίστηση τη θέση αυτή. Υπηρέτησε την πατρίδα του από αυτό το πόστο για επτά χρόνια, έως το 1796, οπότε και διεκδίκησε το Προεδρικό χρίσμα.
Τελικά, συγκέντρωσε τις δεύτερες περισσότερες ψήφους, υστερώντας απέναντι στον John Adams, ο οποίος αναδείχθηκε νικητής και ο Νο2 Πρόεδρος των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τους τότε κανόνες, ο δεύτερος σε ψήφους γινόταν αυτόματα αντιπρόεδρος και αυτή ήταν η νέα πρόκληση για τον Thomas Jefferson.
Λευκός Οίκος και Προεδρία
Το μεγάλο βήμα συντελέστηκε τέσσερα χρόνια μετά, το 1800, με τον Jefferson να θέτει εκ νέου υποψηφιότητα για πρόεδρος. Αυτή τη φορά επικράτησε του εν ενεργεία προέδρου, John Adams, κερδίζοντας τη μάχη για την προεδρία.
Αναγορεύτηκε επισήμως Πρόεδρος των ΗΠΑ στις 4 Μαρτίου 1801, αποτελώντας τον τρίτο κατά σειρά μετά τους Washington και Adams. Μάλιστα, ήταν ο πρώτος που ορκίστηκε στην πόλη της Ουάσιγκτον, όπου φιλοξενείται παραδοσιακά ο εκάστοτε Πλανητάρχης.
Χωρίς αμφιβολία το σπουδαιότερο παράσημο σε αυτή την πρώτη θητεία του Thomas Jefferson ως πρόεδρος ήταν η αγορά της Λουιζιάνα από τους Γάλλους. Μια κίνηση, που έλαβε χώρα το 1803 και στοίχισε στους Αμερικάνους 15 εκατομμύρια δολάρια. Η μεγάλη έκταση της νέας πολιτείας αύξησε τη συνολική έκταση της χώρας στο διπλάσιο.
Στη δεύτερη συνεχόμενη υποψηφιότητα για την προεδρία ο Jefferson επικράτησε πανηγυρικά, συγκεντρώνοντας παραπάνω από το 70% των συνολικών ψήφων. Αυτή του η θητεία αποδείχθηκε λιγότερο δημιουργική και τον έφερε αντιμέτωπο με κρίσιμα ζητήματα.
Το πιο δύσκολο ήταν η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών όσον αφορά τους Ναπολεόντειους Πολέμους. Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία επιχείρησαν αμφότερες, να παρεμποδίσουν το εμπόριο των Αμερικανών μέσω της θάλασσας. Αυτές οι προσπάθειες οδήγησαν τον Jefferson στην απόφαση, να επιβάλλει εμπάργκο σε κάθε εμπορική συναναστροφή με την Ευρώπη το 1807.
Μια κίνηση, η οποία επέφερε ισχυρό πλήγμα στην αμερικανική οικονομία, αφού τα έσοδα από το εμπόριο κατακερματίστηκαν. Συγκεκριμένα, από 108 εκατομμύρια δολάρια παρουσίασαν μείωση κατά 86 εκατομμύρια, πέφτοντας στα 22 το 1809.
Τα τελευταία χρόνια
Ολοκληρώνοντας και τη δεύτερη τετραετία του ως πρόεδρος, ο Thomas Jefferson αποφάσισε για μια ακόμη φορά να αποσυρθεί στο Μοντιτσέλο. Παρολ’ αυτά, παρέμεινε δραστήριος και ασχολήθηκε με την ίδρυση του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια.
Ανέλαβε προσωπικά το σχεδιασμό των κτιρίων, οραματιζόμενος ένα μικρό ”ακαδημαϊκό χωριό”. Ταυτόχρονα, προχώρησε ο ίδιος στην επιλογή των εκπαιδευτικών, προσλαμβάνοντας καταξιωμένους διδάκτορες από την Ευρώπη. Το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια άνοιξε, τελικά, τις πόρτες του στις 7 Μαρτίου 1825.
Κατά μια πολύ σατανική σύμπτωση ο Thomas Jefferson απεβίωσε σε μια σημαδιακή, για τον ίδιο και την Αμερική, ημερομηνία. Το ημερολόγιο έγραφε 4 Ιουλίου 1826, όταν ο Νο3 Πρόεδρος των ΗΠΑ πραγματοποίησε το στερνό του ταξίδι. 50 χρόνια ακριβώς μετά τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, στην οποία εκείνος πρωτοστάτησε.
Στην Αμερική θα θυμούνται τον Jefferson ως ένα σύμβολο για τη χώρα. Η μορφή του έχει σκαλιστεί στο δημοφιλές Mount Rushmore πλάι στους George Washington, Abraham Lincoln και Theodore Roosevelt. Επιπλέον, μνημείο δικό του βρίσκεται στην πρωτεύουσα της Αμερικής, Ουάσιγκτον, κοντά στο Εθνικό Εμπορικό Κέντρο. Φιλοτεχνήθηκε εκεί στις 13 Απριλίου 1943 με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από τη γέννησή του.
Πηγές:
https://www.history.com/topics/us-presidents/thomas-jefferson
https://www.biography.com/people/thomas-jefferson-9353715
