Τα Μαθηματικά στη Λογοτεχνία μοιάζουν με το τσίλι στη σοκολάτα: άλλους τους ξενίζει, άλλοι δεν το αντέχουν και μια μικρή μα υπολογίσιμη μερίδα ανθρώπων το λατρεύουν.
Τα Μαθηματικά είναι πολύ εκδικητικό μάθημα! Στην αρχή τα καταπίνεις, μετά τα απεχθάνεσαι και στο τέλος κάνεις τα πάντα για να τα ξεχάσεις… Και όταν πια συνειδητοποιείς πως τα χρειάζεσαι, τότε είναι πια πολύ αργά!
Λίγα πράγματα προσφέρουν την τέρψη- ή καλύτερα την ηδονή της επίλυσης μιας ζόρικης μαθηματικής άσκησης ή της κατανόηση ενός Θεωρήματος και της νοητής θέας των δυνατοτήτων του.
Κι όλα αυτά συνήθως μόνο με χαρτί και μελάνι στο στείρο περιβάλλον ενός γραφείου. Τί συμβαίνει όμως με την πρακτική εφαρμογή των Μαθηματικών στη ζωή μας;Πρακτικά, όσο κι αν ορισμένοι αποκηρύσσουν μετά βδελυγμίας τους μαθηματικούς τύπους και τη χρησιμότητα αυτών, δεν είναι λιγες οι φορές που το Πυθαγόρειο, οι Ταυτότητες, και ο υπολογισμός εμβαδών και όγκων όντως χρειάζονται.
Ομοίως, όταν ένα βασανιστικό δίλημμα μας ταλανίζει, όταν ανησυχούμε για πράγματα που ίσως συμβούν ή όταν τα συναισθήματα μας κατακλύζουν με πληθώρα αρνητικών σκέψεων, στρεβλών προβλέψεων και άτοπων συμπερασμάτων, τότε είναι η στιγμή της μαθηματικής Λογικής.
Κι εδώ ακριβώς τρυπώνουν τα Μαθηματικά στη Λογοτεχνία. “Όταν δεν ξέρεις πού πας, όλοι οι δρόμοι σε οδηγούν εκεί” μας λέει ο Λούις Κάρολ στην Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, ένα βιβλίο γεμάτο παράδοξα γεγονότα και ταυτόχρονα σκέψεις απολύτως σύμφωνες με τη μαθηματική Λογική.
Ενδιαφέροντα είναι επίσης και τα μικρά μαθηματικά αινίγματα, όπως ιδιαιτέρως αιχμηρό δε- αν και εξεζητημένο είναι και το μαθηματικό χιούμορ.
Τα Μαθηματικά στη Λογοτεχνία απαντώνται συνήθως είτε ως αποσπάσματα σε διαφορετικού θέματος βιβλία, σαν μικρά στραφταλιστά διαμαντάκια είτε ως ραχοκοκαλιά και άξονας στην εξέλιξη της πλοκής και του θέματος.
Ιδού ορισμένα παραδείγματα πως τα Μαθηματικά στη Λογοτεχνία μπορούν να μας εξιτάρουν εξίσου με άλλα, πιο… εύπεπτα θέματα:
Ο χορός των συμβόλων, Μένιος Σακελλαρόπουλος
Κοινωνικό μυθιστόρημα, ένας ύμνος στη θέληση και στην αγάπη προς την επίτευξη των στόχων. Ένας νέος που λατρεύει τα Μαθηματικά καταφέρνει εν τέλει να διαπρέψει στην Επιστήμη τους παρά τις αντιξοότητες της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας που αντιμετωπίζει.
Ο πρίγκηπας των Μαθηματικών, M.B.W. Tent
Να προσθέσετε όλους τους αριθμούς από το 1 ως το 100. Όποιος τελειώνει να φέρνει την πλάκα του στην έδρα και να τη βάζει ανάποδα, τους είπε και πήγε κι έκαστε σίγουρος ότι για τουλάχιστον μία ώρα είχε γλιτώσει από τους σατανάδες. Δεν πέρασαν πέντε λεπτά και ο Καρλ σηκώθηκε, πήγε στην έδρα και ακούμπησε εκεί την πλάκα του ανάποδα. -Πώς τα κατάφερες και έκανες την πρόσθεση τόσο γρήγορα; -Δεν έκανα πρόσθεση. -Αλλά;
-Σκέφτηκα λιγάκι ολόκληρη τη σειρά των αριθμών και βρήκα κάτι ενδιαφέρον. Από τις άκρες προς τα μέσα, τα ζεύγη έδιναν το ίδιο άθροισμα: 1+100=101, 2+99=101, 3+98=101 και τα λοιπά, μέχρι το 50+51=101. Είχα δηλαδή 50 ζεύγη με επιμέρους άθροισμα 101. Αντί να κάνω πρόσθεση, έκανα πολλαπλασιασμό: 50×101=5.050.
Οχτώ χρονών! (Καρλ Φρίντριχ Γκάους)
Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ, Απόστολος Δοξιάδης
”O θείος Πέτρος είναι ένα αίνιγμα. Οι πρεσβύτεροι της οικογενείας Παπαχρήστου τον απορρίπτουν ως “αποτυχημένο της ζωής”. Ωσότου ο αφηγητής-ανιψιός του ανακαλύπτει ότι ήταν κάποτε φημισμένος μαθηματικός, τόσο ιδιοφυής και παράτολμος ώστε να αφιερώσει τη ζωή του στην περιβόητη “Εικασία του Γκόλντμπαχ”, ένα πρόβλημα που προσπαθούσαν εις μάτην να επιλύσουν γενεές μαθηματικών. Το χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα όπου τα Μαθηματικά στη Λογοτεχνία μεγαλουργούν.
Ποιος σκότωσε τον Κύριο Χ;, Θοδωρής Ανδριόπουλος
Δεν υπάρχουν αλάνθαστοι δολοφόνοι. Δεν μπορεί κανένας να διαπράξει το τέλειο έγκλημα. Για να δεις αυτό που δεν μπόρεσαν να δουν οι άλλοι όμως, πρέπει να σκεφτείς ανατρεπτικά. Αργά ή γρήγορα, θα οδηγηθείς στην αλήθεια. Είναι απλώς θέμα χρόνου
To πειραχτήρι των αριθμών, Hans-Magnus Enzensberger
Μαθηματικά! Για όνομα του Θεού! Και μόνο που το σκέπτεσαι, σε πιάνει τρέλα! Το ίδιο και το φίλο μας τον Ρόμπερτ. Ώσπου ένα βράδυ βλέπει ένα παράξενο όνειρο. Ένα μυστήριο, νευρικούλι, διασκεδαστικό, πανέξυπνο Πειραχτήρι των Αριθμών αρχίζει να κάνει, σαν ταχυδακτυλουργός, κόλπα με τους αριθμούς.
“Άλγεβρα, ο άγνωστος Χ”, Kjartan Poskitt
Μήπως τα μαθηματικά σας προκαλούν μελαγχολία; Μήπως σας αναστατώνει η άλγεβρα και σας σαστίζουν οι τύποι και τα σύμβολα; Μήπως οι εξισώσεις σας κάνουν να τρέμετε; Μην ανησυχείτε: ο μυστηριώδης πράκτορας Άγνωστος Χ είναι εδώ για να διώξει τις αγωνίες σας μια για πάντα.
