Η μελέτη της γονιμότητας αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα ιδιαίτερα συχνό θέμα καθώς όλο και περισσότερα ζευγάρια καταφεύγουν σε ειδικούς για την απόκτηση απογόνων. Πρόσφατα όμως, οι επιστήμονες έκαναν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανακάλυψη: μία στις τρεις γυναίκες στην Ευρώπη κληρονόμησε μια παραλλαγή του γονιδίου που κωδικοποιεί τον υποδοχέα της προγεστερόνης από τους Νεάντερνταλ.
Homo sapiens και Homo neanderthalensis
Οι Νεάντερνταλ έζησαν στην περιοχή της Ευρασίας και εξαφανίστηκαν περίπου πριν από 35.000 χρόνια. Για πολλά χρόνια θεωρούνταν ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι (Homo sapiens) και οι Νεάντερνταλ δεν είχαν διασταυρωθεί γενετικά. Eυρήματα ωστόσο έδειξαν ότι τα δύο συγγενικά είδη είχαν διασταυρωθεί στη Μέση Ανατολή πριν 50.000-60.000 χρόνια. Ακόμη, πιο σύγχρονα ευρήματα έδειξαν ότι τέτοιες διασταυρώσεις συνέβησαν και στην Ευρώπη. Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι διασταυρώσεις πραγματοποιήθηκαν σε διάφορα μέρη και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Ως αποτέλεσμα, ο σύγχρονος άνθρωπος μοιράζεται 1-3% του γονιδιώματός του με τους Νεάντερνταλ.
Παρά τις διασταυρώσεις ωστόσο, φαίνεται ότι η επιμειξία δεν είχε ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα. Τα δύο είδη συνυπήρχαν για μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά τελικά οι Νεάντερνταλ εξαφανίστηκαν, πιθανόν λόγω ανταγωνισμού με το σύγχρονο άνθρωπο ή για άλλους λόγους. Σύντομα, το DNA των Νεάντερνταλ εξαφανίστηκε από τη γονιδιακή δεξαμενή του σύγχρονου ανθρώπου. Μια θεωρία που εξηγεί αυτό το φαινόμενο είναι το γεγονός ότι οι απόγονοι ανθρώπου και Νεάντερνταλ ίσως δεν ήταν γόνιμοι ή είχαν μικρότερη πιθανότητα να φτάσουν σε αναπαραγωγική ηλικία.
Γονιμότητα και Νεάντερνταλ
Μια πρόσφατη έρευνα όμως, αποδεικνύει ότι γονίδιο που προσδίδει αυξημένη γονιμότητα στις γυναίκες κληρονομήθηκε από τους Νεάντερνταλ. Συγκεκριμένα, ο υποδοχέας της προγεστερόνης είναι υπεύθυνος για την πρόσδεση μιας από τις σημαντικότερες ορμόνες στο γυναικείο σώμα, η οποία σχετίζεται με τη μητρότητα, την προγεστερόνη. Η προγεστερόνη συμβάλλει στη ρύθμιση της έμμηνου ρύσης και την επίτευξη της κύησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι χωρίς την προγεστερόνη δεν μπορεί να επιτευχθεί κύηση.
Οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck και το Ινστιτούτο Karolinska της Σουηδίας διαπίστωσαν ότι γυναίκες που κληρονόμησαν τη συγκεκριμένη παραλλαγή του γονιδίου του υποδοχέα της προγεστερόνης από τους Νεάντερνταλ είχαν περισσότερα αδέρφια. Ακόμη, οι συγκεκριμένες γυναίκες είχαν λιγότερες αποβολές και αιμορραγίες κατά την πρώιμη εγκυμοσύνη. Μοριακές αναλύσεις επίσης έδειξαν ότι η παραλλαγή του γονιδίου οδηγεί στην παραγωγή μεγαλύτερου αριθμού υποδοχέων προγεστερόνης, με αποτέλεσμα την αυξημένη ευαισθησία στην προγεστερόνη και την προστασία έναντι πρώιμων αποβολών και αιμορραγίας.
Η συγκεκριμένη ανακάλυψη είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς βοηθά να μάθουμε περισσότερα πράγματα για τους προγόνους μας ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στην κατανόηση των μηχανισμών που μπορούν να οδηγήσουν στην γονιμότητα ή την υπογονιμότητα.
Πηγές:
Svante Pääbo, Janet Kelso, Hugo Zeberg. The Neandertal Progesterone Receptor. Molecular Biology and Evolution, 2020
