Ο Γεώργιος Ιακωβίδης είναι ένας από τους κορυφαίους Έλληνες ζωγράφους του 20ου αιώνα. Ως ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της ακαδημαϊκής ζωγραφικής της Ελλάδας συνθέτει στα έργα του την ελληνική πραγματικότητα της εποχής του ιδωμένη μέσα από τον γερμανικό ιμπρεσιονισμό. Το τοπίο, η προσωπογραφία, η ηθογραφία, η νεκρή φύση θα απασχολήσουν τον Γεώργιο Ιακωβίδη. Αυτό όμως που αποτυπώνει ξεχωριστά ο ζωγράφος, είναι τα παιδιά κι ο κόσμος τους. Είναι κι ο δικός του ιδιαίτερος τρόπος να απεικονίσει την αντίθεση της ζωής μέσα από τις μορφές των παιδιών και των γερόντων που συνυπάρχουν σε πολλούς πίνακές του.
Η ζωή του
Ο Γεώργιος Ιακωβίδης γεννήθηκε στα Χύδηρα της Λέσβου στις 11 Ιανουαρίου 1853. Το ενδιαφέρον του για την τέχνη γεννήθηκε πολύ νωρίς. Ήδη, από τα μαθητικά του χρόνια στη Σμύρνη και τη Μαγνησία της Μικράς Ασίας, σκάλιζε πρόσωπα πάνω σε ξύλο. Έτσι, η οικογένειά του τον έστειλε στην Αθήνα, στο «Σχολείον των Τεχνών» του Πολυτεχνείου. Εκεί, από το 1870, σπούδασε γλυπτική και ζωγραφική με δασκάλους τον Λεωνίδα Δρόση και τον Νικηφόρο Λύτρα.
Γρήγορα ξεχώρισε, κέρδισε την αγάπη των δασκάλων του και αποφοίτησε με άριστα στις 19 Μαρτίου του 1877. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του κέρδισε τέσσερις φορές το πρώτο βραβείο της σχολής του. Με την κρατική υποτροφία που κέρδισε για τη συνέχεια των σπουδών του, γράφτηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου. Διευθυντής εκεί είναι ο Καρλ Τέοντορ φον Πιλότυ, ο οποίος υπήρξε και δάσκαλος του Νικηφόρου Λύτρα.
Το έργο του
Στο Μόναχο ο Γεώργιος Ιακωβίδης ενδιαφέρεται πια μόνο για τη ζωγραφική. Δάσκαλοι του ήταν ο Λούντβιχ φον Λαιφτς, ο Βίλχελμ Λίντεσμιτ κι ο Γκάμπριελ φον Μαξ. Και πάλι ο Ιακωβίδης θα βραβευθεί για έργα του στη διάρκεια των σπουδών του. Το 1833 ολοκληρώνει τη φοίτηση του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και ανοίγει στο Μόναχο ένα εργαστήριο ώστε να εργάζεται συστηματικά. Γίνεται μέλος της Ένωσης Καλλιτεχνών του Μονάχου, μέλος της Εταιρίας Καλλιτεχνών του Μονάχου και ορίζεται κριτής στις ετήσιες εκθέσεις των επόμενων ετών.
Κερδίζει πολλά διεθνή βραβεία και διακρίσεις στην Αθήνα, στο Μόναχο, στο Παρίσι, στη Βρέμη, στο Βερολίνο, στην Τεργέστη. Είναι η περίοδος που θα δημιουργήσει τα πιο σημαντικά του έργα. Εδραιώνεται έτσι ως ένας από τους πιο σημαντικούς ζωγράφους της εποχής του. Το 1900 η Αθήνα θα τον καλέσει να επιστρέψει στην πατρίδα και να αναλάβει την οργάνωση της Εθνικής Πινακοθήκης.
Η πορεία του στην Ελλάδα
Η θέση του και οι ευθύνες στην Εθνική Πινακοθήκη περιορίζει την καλλιτεχνική του δραστηριότητα. Ωστόσο τέσσερα χρόνια μετά θα δεχτεί και τη θέση του καθηγητή στην Καλλιτεχνική Σχολή του Πολυτεχνείου Αθηνών ως διάδοχος του Νικηφόρου Λύτρα στην έδρα της ελαιογραφίας. Το εργαστήρι του ήταν σε μια από τις αίθουσες του Πολυτεχνείου του κεντρικού κτιρίου.
Εντύπωση προκαλούσε η πολυτέλεια αυτού του «ζωγραφείου», όπως αναφέρεται το εργαστήρι. Κι αυτό ήταν μεν επιρροή της Γερμανικής σχολής και της εποχής της, αλλά ήταν και η άποψη του ίδιου του ζωγράφου για την ιδέα που είχε για την τέχνη γενικά. Θεωρούσε πως αυτή η μεγαλοπρεπής ατμόσφαιρα άξιζε στην καλλιτεχνική δημιουργία. Ήταν βέβαια κι η θέση του Ιακωβίδη ως προσωπογράφου της αριστοκρατίας που επέβαλε αυτή την πολυτέλεια.
Το 1914 ο Γεώργιος Ιακωβίδης θα τιμηθεί με το Αριστείον των Γραμμάτων και των Τεχνών, το 1926 με την ίδρυση της Ακαδημίας των Αθηνών είναι ανάμεσα στους πρώτους ακαδημαϊκούς της χώρας. Το 1930 θα υποχρεωθεί να εγκαταλείψει τη θέση του διευθυντή της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, στα πλαίσια της αναδιοργάνωσής της, θέση που κατείχε για 20 χρόνια. Θα προλάβει να εκφράσει την έντονη αντίθεσή του σε όλες τις νέες καλλιτεχνικές κατευθύνσεις και ρεύματα όπως στον φοβισμό τον εξπρεσιονισμό. Θα πεθάνει στην Αθήνα στις 13 Δεκέμβρη του 1932.
Η ζωγραφική
Αναμφίβολα ο Γεώργιος Ιακωβίδης αποτελεί χαρακτηριστικό εκπρόσωπο της ακαδημαϊκής παράδοσης και του πνεύματος του Μονάχου. Υπήρξε ο ζωγράφος της αριστοκρατίας και των συντηρητικών αστών της εποχής του. Στα θέματά του διστάζει να προχωρήσει σε καινοτομίες και ριζοσπαστικές επιλογές. Είναι όμως αναμφίβολα η πλαστική του δεινότητα και η δυναμική τεχνική του που τον ξεχωρίζουν και τον μεγιστοποιούν ως καλλιτέχνη. Μέσα από τις αριστοτεχνικές του προσωπογραφίες αναδεικνύονται σπουδαία χαρακτηριστικά της ανθρώπινης έκφρασης. Η σύλληψη κι η ερμηνεία της πραγματικότητας, η σαφήνειά του στην απόδοση των συναισθημάτων και των ψυχικών καταστάσεων, η χρωματική του ευαισθησία και η προσεκτική του παρατήρηση είναι αποδείξεις των μεγάλων ζωγραφικών του δυνατοτήτων.
Συνθέτει δημιουργικά και ξεχωριστά τον ακαδημαϊκό ρεαλισμό με τον γερμανικό ιμπρεσιονισμό και αποδίδει έτσι την εποχή του με τη δική του ματιά. Οι σκηνές των μικρών παιδιών στα χέρια των ηλικιωμένων, οι λεπτομέρειες στις αντιδράσεις ή τις κινήσεις, οι μορφές, ο τρόπος που φωτίζονται τα πρόσωπα κι οι χώροι ζωντανεύουν τους ήχους και τους ανθρώπους. Μας κάνουν συμμετέχοντες στις αισθήσεις και τα συναισθήματα. Κι είναι αυτό ένα κύριο ζητούμενο της τέχνης.
Ακολουθεί βίντεο με αφιέρωμα στον ζωγράφο Γεώργιο Ιακωβίδη:
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σ’ αυτό το άρθρο:
- Χρύσανθος Χρήστου (2006). Οι μεγάλοι Έλληνες ζωγράφοι: Γεώργιος Ιακωβίδης: Πινακοθήκη του Νεου Ελληνισμού.
- Ηρακλής Κακαβάνης: Γεώργιος Ιακωβίδης: ο ζωγράφος της παιδικής ηλικίας. Ανάκτηση από : atexnos.gr (Τελευταία Σύνδεση 10/01/2022)
