Ένας κώδικας πολιτισμού από τα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας που αποτελεί το πιο ισχυρό σύμβολο μεταμόρφωσης: οι μάσκες, δεν είναι ένα απλό αντικείμενο που καλύπτει το πρόσωπο, αλλά ένα αντικείμενο που συνδέει τον άνθρωπο με το υπερβατικό. Σε κάθε άκρη του κόσμου, όπου υπήρχε πολιτισμός συνοδεύτηκε από τελετουργίες, γιορτές, παραστάσεις και χορούς, που πραγματοποιούνταν με τις συμβολικές μάσκες. Άλλοτε προσωποποιούν θεούς και πνεύματα, άλλοτε δαίμονες και προγόνους, ενώ συχνά γίνονται εργαλείο κοινωνικής σάτιρας ή απελευθέρωσης. Ο κόσμος πίσω από τις παραδοσιακές μάσκες, ενέπνευσε τους ανθρώπους να γεφυρώσουν την διάσταση των ζωντανών, με τον κόσμο των πνευμάτων και του αγνώστου. Οι αρχαιότερες μάσκες που έχουν ανακαλυφθεί (ως σήμερα), είναι 9.000 ετών και πρόκειται για λίθινες που χρησιμοποιήθηκαν για τελετουργίες στην Ιουδαία και την Ιορδανία, ενώ οι πρώτες αναφορές βρίσκονται σε σπηλαιογραφίες στο Trois Frères στη Γαλλία (περίπου 30.000 π.Χ.), όπου υπάρχουν παραστάσεις κυνηγών που φαίνεται να φορούν ζωομορφικές μάσκες. Παρακάτω θα δούμε μερικές από τις σημαντικότερες παραδοσιακές μάσκες ανά τον κόσμο και τον συμβολικό τους χαρακτήρα στην κουλτούρα των λαών.
Αφρική: Οι μάσκες της παράδοσης και των πνευμάτων
Η Αφρική είναι ίσως η ήπειρος με την πλουσιότερη και πιο ζωντανή παράδοση μασκών στον κόσμο. Πέρα από την αξιοθαύμαστη τεχνική κατασκευής τους και τα ζωηρά χρώματα, αποτελούν σημαντικό κομμάτι κάθε Αφρικανικού πολιτισμού, ειδικά όσο αφορά την θρησκεία. Χρησιμοποιούνται σε χορούς, τελετές μύησης, κηδείες, γιορτές της σοδειάς ή για να εξευμενίσουν θεότητες και δυνάμεις της φύσης. Ο χορευτής που φοράει τη μάσκα παύει να είναι άνθρωπος και γίνεται προσωρινά το ίδιο το πνεύμα που εκπροσωπεί. Ο κόσμος πίσω από τις παραδοσιακές Αφρικανικές μάσκες είναι μυστηριακός, πνευματικός και ενίοτε σκοτεινός…
Στην Κένυα η μεγαλύτερη και ισχυρότερη φυλή των Κικούγιου, χρησιμοποιεί μάσκες σε κάθε τελετή ενηλικίωσης ως σύμβολο μετάβασης και προστασίας, ενώ οι Λούο διατηρούν παραδόσεις με μάσκες που τιμούν τους νεκρούς και καλούν την παρουσία τους στις γιορτές, ενώ ζωόμορφες μάσκες (αντιλόπες, πουλιά) φανερώνουν τη στενή σχέση με τη φύση. Η φυλή των Μασάι, είναι επίσης γνωστή για τις ξυλόγλυπτες μάσκες που χρησιμοποιούσαν σε πολεμικές τελετές για να τρομάξουν τους αντιπάλους τους. Οι μεγαλύτερες στιγμές στην ζωή, συνδέονται με τις παραδοσιακές μάσκες στην υποσαχάρια Αφρική.
Στην Νιγηρία, η φυλή των Γιορούμπα τιμά το γυναικείο φύλο και την μητρότητα με τις περίφημες μάσκες «γκελέντε» που δίνουν δύναμη, ενώ παράλληλα προστατεύουν την κοινότητα από κακές δυνάμεις. Οι Ίγκμπο χρησιμοποιούν μάσκες που αντιπροσωπεύουν προγόνους ή πνεύματα της φύσης και συχνά οργανώνουν εντυπωσιακές παραστάσεις παραδοσιακών χορών – τελετουργιών με αυτές. Η σημαντική μάσκα «αντάμα» των Ίγκμπο παριστάνει το πνεύμα μιας όμορφης κόρης και χρησιμοποιείται συχνά στον χορό.
Στο Μάλι υπάρχει μια από τις πιο μυστηριώδεις φυλές στον κόσμο, διάσημη για την «αστρική» της ύπαρξη… Οι Ντόγκον, έχουν απασχολήσει κυρίως για τις αστρονομικές αρχαίες γνώσεις τους και την κοσμοθεωρία τους, πως προήλθαν από τον Σείριο, όταν εμείς ακόμα δεν τον είχαμε ανακαλύψει πλήρως… Η φυλή επιβιώνει χάρις στην ισχυρή πνευματική παράδοση της, ενώ οι μάσκες «κανάγκα» εδώ έχουν έναν διαφορετικό ρόλο: θεωρούνται ζωντανές οντότητες! Οι περίτεχνες ξύλινες μάσκες τους παριστάνουν ζώα (αντιλόπες, κροκόδειλους, φίδια) ή μυθικά όντα, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται σε τελετές θανάτου (dama), για να καθοδηγήσουν τις ψυχές στον άλλο κόσμο.
Στο Καμερούν η φυλή Μπαμιλέκε χρησιμοποιεί τις παραδοσιακές μάσκες «κουόσι» σε τελετές των βασιλικών αυλών. Πρόκειται για μεγάλα κεφάλια με σχήμα ελέφαντα με πολύχρωμες διακοσμήσεις, συχνά με πλούσια υφάσματα και χάντρες. Η μάσκα αυτή συμβολίζει ισχύ, σοφία και κοινωνική τάξη. Η φυλή Φανγκ στις τελετές μύησης και προστασίας της κοινότητας από κακές δυνάμεις, χρησιμοποιεί μακριές στενές μάσκες με αφαιρετικά εκφραστικά χαρακτηριστικά, γνωστές ως «νγκιλ» ή «μπιέρι».
Ταξιδεύοντας ακόμα πιο πίσω στον χρόνο, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στον κόσμο πίσω από τις παραδοσιακές μάσκες στην αρχαία Αίγυπτο. Η βασική χρήση τους ήταν κυρίως ταφική, για να προστατεύσουν το σώμα και την ψυχή του νεκρού, αλλά και για να διασφαλίσουν την αναγέννηση στον άλλο κόσμο. Στην Αίγυπτο οι μάσκες ήταν φτιαγμένες από υλικά που αντιπροσώπευαν την εκάστοτε κοινωνική τάξη, ολόχρυση για τους Φαραώ και τα βασιλικά μέλη, ξύλο, μέταλλο ή γύψος για τα πιο κάτω κοινωνικά στρώματα. Οι μάσκες δεν φοριούνταν από τους Αιγύπτιους δημοσίως, αφού η κουλτούρα τις καθιστούσε αντικείμενα τελετουργικής και πνευματικής φύσης για την ταφή. Οι μάσκες στο βασίλειο του Νείλου αντιπροσωπεύουν τον νεκρό, ενώ συχνά διακοσμούνται με θεϊκά χαρακτηριστικά που θα «βοηθήσουν» στην μετά θάνατον ζωή τον εκλιπόντα.
Ασία: Οι μάσκες των θεών και των δαιμόνων
Στην Ασία η τεράστια ποικιλία μασκών συνδέεται άρρηκτα με την θρησκεία, αλλά και τις θεατρικές παραδόσεις που συχνά αναπαριστούν έπη ηρώων του κάθε λαού. Πέρα από διακοσμητικά αντικείμενα, αντιπροσωπεύουν την μάχη του καλού με το κακό και φοριούνται για να διδάξουν, να τρομάξουν ή να ψυχαγωγήσουν.
Στην Ινδονησία –και πιο συγκεκριμένα στον τελευταίο σταθμό του Βούδα επί της γης- το Μπαλί, οι μάσκες έχουν την δική τους ισχυρή δύναμη. Οι διάσημες «μπαρόνγκ» με την μορφή λιονταριού αντιπροσωπεύουν το καλό, ενώ αντίθετα οι «ράνγκντα» με την μορφή δαίμονα, αντιπροσωπεύουν το κακό. Χρησιμοποιούνται σε τελετές που συνοδεύονται από χορό (κετσάκ) και διηγούνται ιστορίες για την αιώνια μάχη ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι στην ψυχή των ανθρώπων.
Στην αυτοκρατορική Ιαπωνία, οι μάσκες «νο» έχουν σημαντικό ρόλο στο ομώνυμο θέατρο (14ος αιώνας) και προσωποποιούν θεότητες, δαίμονες και ήρωες, ενώ επιτρέπουν στον ηθοποιό να εκφράζει συναισθήματα πέρα από τα ανθρώπινα. Οι παραδοσιακές μάσκες «χάννια» έχουν την μορφή γυναικείου δαίμονα και εκφράζουν την ζήλια, τον πόνο και την οργή. Είναι συνήθως φτιαγμένες από ξύλο κέδρου, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ενώ καμία δεν έχει κοινή εμφάνιση με άλλη.
Στο Νεπάλ και στο Θιβέτ, η ασκητική ζωή έχει δώσει τον δικό της ρόλο στην χρήση παραδοσιακών μασκών. Οι θρησκευτικές μάσκες «τσαμ» φοριούνται από μοναχούς σε τελετές που συνδυάζουν χορό, μουσική και αφήγηση μυθικών ιστοριών. Αναπαριστούν θεούς, δαίμονες και πνεύματα, ενώ παράλληλα διδάσκουν τις θρησκευτικές αξίες, απομακρύνουν τα κακά πνεύματα και προστατεύουν.
Στην βαθιά θρησκευόμενη Ινδία, τα έπη Ραμαγιάνα και Μαχαμπαράτα, εξιστορούνται μέσα από θεατρικές παραστάσεις, με την χρήση μασκών όπως η«κατακάλι» και η «γιακσαγκάνα» που αντιπροσωπεύουν θεότητες και δαίμονες του Βουδισμού. Συμβολικά εκπαιδεύουν το κοινό και το μυούν σε θρησκευτικές παραδόσεις και ηθικές αξίες.
Ευρώπη: από την Αρχαία Ελλάδα, στο καρναβάλι της Βενετίας
Η Ευρώπη έχει την ιδιαιτερότητα της πολυποίκιλης χρήσης μασκών ανά τα χιλιάδες χρόνια ιστορίας της. Από την αρχαία Ελληνική κουλτούρα στο σήμερα, ο κόσμος πίσω από τις παραδοσιακές μάσκες μοιάζει διαφορετικός. Στην συμβολική χρήση μασκών, έρχεται να μπει η λέξη «σάτιρα», όπου θα δώσει ένα μοναδικό στοιχείο στον συμβολισμό.
Στην αρχαία Ελλάδα το θέατρο είναι ένα σημαντικό κομμάτι πολιτισμού και κουλτούρας. Οι μάσκες της τραγωδίας και της κωμωδίας δίνουν στο κοινό το συναίσθημα του ηθοποιού που τις φοράει. Εκτός θεάτρου, ο θρησκευτικός χαρακτήρας των παραδοσιακών μασκών, συνδέεται με τον Διόνυσο και τις τελετές προς τιμήν του. Συνήθως κατασκευάζονταν από ξύλο ή ύφασμα, με έντονα εκφραστικά χαρακτηριστικά ώστε να φαίνονται από μακριά. Οι μάσκες στην αρχαία Ελλάδα δεν περιορίζονται στην αισθητική, αλλά εκφράζουν κοινωνικούς ρόλους, σάτιρα και παραδοσιακές αξίες. Με πιθανές επιρροές και από την αρχαία Αίγυπτο, ο ταφικός ρόλος των μασκών ήταν σημαντικός και στην Ελλάδα. Συναντάται συχνά η χρήση τους σε σημαντικούς τάφους, όπου είναι είτε φορεμένες στο πρόσωπο (είτε δίπλα από τον νεκρό), για μια ομαλή μετάβαση στον Κάτω Κόσμο. Στην Ελληνιστική εποχή, οι μάσκες των νεκρών ήταν φτιαγμένες από γύψο ή μάρμαρο, ενώ ο χρυσός ήταν διαδεδομένος στις εξέχουσες προσωπικότητες (π.χ βασιλιάς Φίλιππος, Αγαμέμνων κ.α.)
Στην Κεντρική και στην Βόρεια Ευρώπη οι παραδοσιακές μάσκες κάνουν την εμφάνιση τους σε μεγάλες γιορτές, όπως τα Χριστούγεννα και οι Απόκριες. Στην Αυστρία και στην Γερμανία οι μάσκες «κράμπους» με την μορφή δαιμόνων φοριούνται τα Χριστούγεννα για να τρομάξουν τα παιδιά, ενώ οι μάσκες «φαστναχτ» διώχνουν τα κακά πνεύματα κατά την περίοδο των Απόκριων. Οι μάσκες αυτές είναι φτιαγμένες από υφάσματα και ξύλο και έχουν απλές μορφές, ενώ ο χαρακτήρας τους είναι περισσότερο ψυχαγωγικός και όχι τόσο τελετουργικός.
Στην γειτονική μας Ιταλία, η λέξη μάσκα παραπέμπει σε ένα γεγονός: το καρναβάλι της Βενετίας. Οι κοινωνικές ανισότητες και η ελευθερία έκφρασης, δημιούργησαν έναν διαφορετικό ρόλο στις μάσκες του καρναβαλιού, επιτρέποντας στους ανθρώπους να αποκτούν ανωνυμία και να σπάνε το φράγμα κάθε περιορισμού. Η μάσκα «μπάουτα» καλύπτει όλο το πρόσωπο και έχει έντονο σαγόνι και μύτη, ενώ συνοδεύεται από μαύρο ράσο, κάνοντας όποιον την φοράει να διατηρεί μυστήριο και ανωνυμία. Η μάσκα «μορέττα» είναι μαύρη και οβάλ, ενώ κρατιέται στο στόμα από ένα δαχτυλίδι. Απευθύνεται σε γυναίκες που δημιουργούσαν ένα μυστήριο γύρω από το κρυμμένο πρόσωπο τους… Η «κολομπίνα» είναι μια ημικυκλική μάσκα που καλύπτει μόνο τα μάτια και αποτελείται από φτερά, χάντρες και έντονα χρώματα, με σκοπό να δώσει αίγλη συνδυαστικά με τις εορταστικές ενδυμασίες του καρναβαλιού. Το καρναβάλι της Βενετίας είναι μια απόδειξη πως ο κόσμος πίσω από τις παραδοσιακές μάσκες, είναι δίκαιος, απελευθερωμένος και ίσος για όλους, ενώ παράλληλα προσφέρει μυστήριο και γοητεία στους συμμετέχοντες.
Αμερική: μάσκες ιθαγενών και μάσκες νεκρών…
Στην Βόρεια στην Κεντρική και Νότια Αμερική οι παραδοσιακές μάσκες έχουν θρησκευτικό, τελετουργικό αλλά και εορταστικό ρόλο. Από τους ένδοξους ιθαγενείς πληθυσμούς του παρελθόντος, μέχρι την Μεξικανικό Día de los Muertos και το Καρναβάλι της Βραζιλίας, οι μάσκες έχουν την τιμητική τους.
Στην Βρετανική Κολομβία και στον Καναδά, η «μάσκα του φεγγαριού» (moon mask) και η «χαμάτσα» φοριούνται σε τελετές των ιθαγενών και αντιπροσωπεύουν την πνευματική μεταμόρφωση και την επικοινωνία με τον υπερφυσικό κόσμο και τους προγόνους. Στην Νότια Αριζόνα των Η.Π.Α, οι ινδιάνοι Χόπι, φορούν την «κατσίνα» στις τελετές τους, για να ενσαρκώσουν πνεύματα των προγόνων και να προσευχηθούν για καλή σοδειά και βροχή. Στις Δυτικές Η.Π.Α, οι Νάβαχο φορούν τις μάσκες «γειμπικάι» στις τελετές θεραπείας, για να επικοινωνήσουν με τους θεούς και να απομακρύνουν ασθένειες και τραυματισμούς.
Στην Κεντρική Αμερική, οι Μάγια χρησιμοποιούν μάσκες για κάθε τελετή, ενώ έχουν τις πολύ ιερές μάσκες του Θεού Ηλιου και του Θανάτου, που φοριούνται μόνο από υψηλά πρόσωπα στην ιεραρχία. Κατασκευασμένες από ξύλο, πέτρα, κεραμικό ή πολύτιμα μέταλλα, διακοσμημένες με πολύχρωμα μωσαϊκά, φτερά ή κοχύλια, είναι ένα σημαντικό κομμάτι στην θρησκεία και στον πολιτισμό τους. Η ταφική χρήση τους, είναι εξίσου διαδεδομένη για την αναγέννηση και την προστασία των νεκρών. Με τις ίδιες παραπάνω παραδόσεις και οι Αζτέκοι χρησιμοποιούν τις μάσκες «τεζκατλιπόκα» ως πνευματικούς οδηγούς, ενώ και οι Ολμέκοι απεικονίζουν ανθρώπινα πρόσωπα και θηριώδη στοιχεία. Οι μάσκες στην κεντρική Αμερική έχουν ισχυρό συμβολικό χαρακτήρα και συνδέονται με οντότητες, θεούς, ήρωες και πνεύματα, σε τελετές μύησης, θρησκευτικές εορτές και ταφικά έθιμα.
Στις σαμανικές φυλές του Αμαζονίου, όπως οι Γιανομάμι και οι Καγιαπό, οι μάσκες έχουν το ατού να συνδέουν τον άνθρωπο μέσω της θρησκείας με την φύση. Αποτελούνται συνήθως από γεωμετρικά μοτίβα και είναι λιτά κατασκευασμένες. Χρησιμοποιούνται σε τελετές ενσαρκώνοντας τα πνεύματα της φύσης, ενισχύοντας την δύναμη σε καιρούς πολέμων, αυξάνοντας την συγκομιδή αγαθών ή προστατεύοντας τις κοινότητες από τα κακά πνεύματα. Σε αντίθεση με την λιτότητα των φυλών του Αμαζονίου, οι Ίνκας χρησιμοποιούν περίτεχνες και πολυτελείς μάσκες για ταφικούς σκοπούς υψηλών προσώπων, για την προστασία τους στο αιώνιο ταξίδι.
Στο Μεξικό η διάσημη πλέον Ημέρα των Νεκρών, έχει την συμβολική μάσκα – κρανίο γνωστή ως «καλαβέρα». Η μάσκα αυτή αποδίδει τον θάνατο με έναν κάπως πιο «εορταστικό» τρόπο, σε παρελάσεις και τελετές μνήμης των νεκρών. Ο κόσμος πίσω από τις παραδοσιακές μάσκες στην Día de los Muertos, αντιπροσωπεύει την αναγέννηση και το ηθικό δίδαγμα, πως ο θάνατος δεν είναι μόνο τραγικός αλλά και μέρος της ζωής.
Στην Βραζιλία κατά την διάρκεια του μεγαλύτερου καρναβαλιού στον κόσμο, οι μάσκες είναι μέρος των κοστουμιών σάμπα. Η μεγάλη αυτή γιορτή φέρει έθιμα ιθαγενών, Αφρικανών και Ευρωπαίων, συνδυάζοντας την ψυχαγωγία με τις τοπικές παραδόσεις. Οι μάσκες είναι αρκετά εντυπωσιακές, με φτερά, έντονα χρώματα, πούλιες και κοσμήματα, επιτρέποντας σε όποιον τις φοράει να εκφραστεί ελεύθερα όπως εκείνος επιθυμεί.
Ωκεανία: Ο πνευματικός κόσμος των μασκών
Στην μακρινή και νησιωτική Ωκεανία, οι φυλές ανέκαθεν χρησιμοποιούσαν μάσκες για τις τελετές τους. Φτιαγμένες από ξύλο και φλοιούς, διακοσμημένες με χάντρες κοχύλια και φτερά, είχαν τον δικό τους τελετουργικό ρόλο. Η μουσική, ο χορός και οι αφηγήσεις δημιουργούν μια πνευματική εμπειρία στον πολιτισμό της Ωκεανίας.
Η μεγαλύτερη φυλή της Ωκεανίας, είναι οι Αβορίγινες της Αυστραλίας. Με έντονη πολιτισμική δραστηριότητα, οι Αβορίγινες ενέταξαν την χρήση παραδοσιακών μασκών στην τελετουργική κουλτούρα τους. Οι μάσκες «μίμι» και «ντζαπάνα» συνδέονται με τα πνεύματα των προγόνων της φυλής, μέσω μιας τελετής που ονομάζεται «dreamtime» και αφορά τον μύθο της δημιουργίας τους. Οι άνθρωποι φορούν τις μάσκες, για να συνδεθούν με την θεία φύση μέσω των πνευμάτων – καθοδηγητών τους, μέσω χορών, μουσικής και αφηγήσεων.
Στα νησιά Φίτζι, Σαμόα και Τόνγκα, οι μάσκες «τίκι» είναι ευρέως διαδεδομένες στην τελετουργική παράδοση. Οι ξύλινες ή πέτρινες μάσκες με τα έντονα γεωμετρικά σχέδια και τα υπερβολικά χαρακτηριστικά προσώπου, χρησιμοποιούνται για να διώξουν τα κακά πνεύματα, να ενισχύσουν την σοδειά, να μυήσουν τους ανθρώπους στις θρησκευτικές τελετές κ.α.
Στην Παπούα και την Νέα Γουινέα υπάρχουν διαφορετικές μάσκες για κάθε φυλή. Με τις ονομασίες «καρακάτα» «σεπίκ» και «ντανί», οι μάσκες αυτές είναι συνήθως διακοσμημένες με έντονα μοτίβα και συχνά μεγάλες διαστάσεις για δραματική παρουσία. Χρησιμοποιούνται σε τελετές γάμων και μύησης, ταφικών εθίμων, γιορτές συγκομιδής, με την συνοδεία μουσικής, χορών και θεατρικών. Συμβολίζουν την ενσάρκωση θεών και πνευμάτων των προγόνων, δημιουργώντας μια γέφυρα μεταξύ των κόσμων των ζωντανών και των νεκρών.
Η θρυλική πολεμική φυλή Μάορι της Νέας Ζηλανδίας, δεν θα μπορούσε να λείπει από την λίστα. Τα γνωστά σχέδια που παραδοσιακά κάνουν τατουάζ οι Μάορι, μεταφέρονται και στις μάσκες – προσωπεία τους. Οι παραδοσιακές μάσκες των Μάορι χρησιμοποιούνται με τελετουργικό χαρακτήρα, ειδικά στον γνωστό πολεμικό χορό χάκα. Οι μάσκες «μόκο» (συνώνυμες με τα τατουάζ), έχουν χαρακτικά σχέδια βασισμένα στην παράδοση δερματοστιξίας του λαού, ενώ οι «γουακαίρο» είναι εξίσου γνωστές στις τελετουργίες των Μάορι. Οι μάσκες συνοδεύουν παραστάσεις για να εντυπωσιάσουν ή να τρομάξουν αντιπάλους, ενώ οι νέοι ενσωματώνονται παράλληλα στην κοινωνία μέσω του χορού. Οι ξύλινες μάσκες των Μάορι είναι έντονες, δραματικές, και αποσκοπούν να εντυπωσιάσουν ή να ενσαρκώσουν πνεύματα προγόνων, ενώ η ταφική τους χρήση είναι εξίσου σημαντική. Ο κόσμος πίσω από τις παραδοσιακές μάσκες των Μάορι, κρύβει την κοινοτική θέση του ατόμου που την φοράει, την ταυτότητα του και την γενεαλογική του σύνδεση με τους προγόνους του. Σε καιρό πολέμου, οι μάσκες των Μάορι φοριούνται για να δώσουν πνευματική δύναμη και θάρρος, μέσω τελετών.
Ο κόσμος πίσω από τις παραδοσιακές μάσκες
Μπορεί η εξωτερική εμφάνιση των μασκών ανά τον κόσμο να διαφέρει, αλλά οι μάσκες κρύβουν κοινές λειτουργίες και βαθύ συμβολισμό… Τα υλικά και η τεχνική κατασκευής των μασκών διαφέρουν ανά τον κόσμο, αφήνοντας μας να κατανοούμε και των τρόπο που ζούσαν και ζουν οι λαοί που τις δημιούργησαν. Στην Ευρώπη και στην Βραζιλία, οι μάσκες έχουν ισχυρό ψυχαγωγικό ρόλο, δίνοντας έναν φιλελεύθερο χαρακτήρα σε όποιον τις φοράει, ενώ στην Αφρική, την Ωκεανία και Αμερική, ο τελετουργικός και πνευματικός χαρακτήρας είναι ισχυρός. Σχεδόν παντού ανά τον κόσμο (και φυσικά δεν είναι δυνατόν να χωρέσουν όλες οι παραδόσεις σε ένα και μόνο άρθρο…), οι μάσκες φοριούνται για να δημιουργήσουν μια μοναδική σύνδεση με το υπερφυσικό, ενσαρκώνοντας θεότητες, δαίμονες, προγόνους και ήρωες. Μια μάσκα μπορεί να αντιπροσωπεύει την αιώνια μάχη του καλού και του κακού -μέσα μας και γύρω μας- στην παράσταση που αποκαλούμε ζωή. Κάθε μάσκα, είτε είναι ένα κρανίο στο Μεξικό, ένα ξύλινο πνεύμα στην Αφρική ή μια προσωπίδα των Μάορι, αφηγείται την ιστορία του πολιτισμού της και κρατά ζωντανή την ανθρώπινη ανάγκη για σύνδεση, έκφραση και πνευματική καθοδήγηση. Ο κόσμος πίσω από τις παραδοσιακές μάσκες ανά τον κόσμο, είναι πλούσιος και γεμάτος μυστήριο και περιμένει να τον ανακαλύψουμε…
Πηγές άρθρου:
“Exploring the Cultural Significance of African, Asian, and Aztec Masks: A Guide to Their History and Meanings”, ανακτήθηκε από https://starbeck.education/blog (τελευταία πρόσβαση 15/09/2025)
“History of Venetian Masks”, ανακτήθηκε από https://imagesofvenice.com, (τελευταία πρόσβαση 15/09/2025)
Bree, A. (1/08/2023) “Masked In Mystery: The Artistry And Symbolism Of Asian Masks And Makeups (Part 2)”, ανακτήθηκε από www.secret-retreats.com, (τελευταία πρόσβαση 15/09/2025)
The Mayan Team (19/05/2023), “The Significance of Masks in Mayan Handcrafts”, ανακτήθηκε από www.fromthemayan.com, (τελευταία πρόσβαση 15/09/2025)
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica, εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος, Αθήνα (2007)
