Βελτίωση της διδασκαλίας και προσωποποιημένη μάθηση
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι στις μέρες μας η τεχνητή νοημοσύνη καταλαμβάνει κυρίαρχο ρόλο σε πολλούς τομείς όμως, πώς αλλάζει η τεχνητή νοημοσύνη τη δουλειά των φιλολόγων; Η ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης τα τελευταία χρόνια έχει επηρεάσει σημαντικά πολλές πτυχές της εκπαίδευσης και της γλωσσικής εκμάθησης. Οι φιλόλογοι, ως επαγγελματίες του λόγου και συνεπώς της λογοτεχνίας και της ανάλυσης κειμένων, βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα νέο εργαλείο που διαμορφώνει εκ νέου την εργασία τους και δημιουργεί νέες απαιτήσεις στο επάγγελμά τους. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν προσφέρει μόνο μια σειρά από νέα εργαλεία, αλλά μια τεχνολογική δύναμη που αλλάζει τα δεδομένα ως προς τον ρόλο του εκπαιδευτικού και ειδικότερα του φιλολόγου στην κοινωνία.
Ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης στην φιλολογική εκπαίδευση είναι η δυνατότητα για προσωποποιημένη μάθηση. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν πλατφόρμες μάθησης που μπορούν να ανιχνεύσουν τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία κάθε μαθητή και να προτείνουν ασκήσεις ανάλογα με αυτά. Έτσι, ο φιλόλογος έχει στα χέρια του λεπτομερή δεδομένα της προόδου των μαθητών και μπορεί να οργανώσει μια πιο στοχευμένη διδασκαλία. Η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως βοηθητικό εργαλείο για την εξατομίκευση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία συνηθιζόταν να είναι ομοιόμορφη για όλους τους μαθητές με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνονται όλοι στον ίδιο βαθμό.
Νέοι τρόποι ανάλυσης λογοτεχνικών κειμένων και οργάνωσης εκπαιδευτικού υλικού
Όπως έγινε σαφές, η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει την δουλειά των φιλολόγων ριζικά. Αναλυτικότερα, οι φιλόλογοι που ασχολούνται με την έρευνα και ανάλυση λογοτεχνικών κειμένων αποκτούν νέα, ισχυρά εργαλεία. Οι μέθοδοι επεξεργασίας φυσικής γλώσσας έχουν την δυνατότητα να αναλύσουν μεγάλα κείμενα και να εντοπίσουν σε αυτά μοτίβα, θέματα και αφηγηματικές δομές. Η ψηφιακή φιλολογία είναι ραγδαία εξελισσόμενη και δίνει στους φιλολόγους ισχυρά εργαλεία μέσω των οποίων μπορούν να εξετάσουν λογοτεχνικά έργα, τα οποία θα ήταν αδύνατο να διερευνηθούν στο παρελθόν λόγω όγκου και πολυπλοκότητας. Κάτι ακόμα που διευκολύνει η χρήση τεχνητής νοημοσύνης στη διδασκαλία φιλολογικών μαθημάτων είναι η δημιουργία του εκπαιδευτικού υλικού. Πιο συγκεκριμένα, ένας φιλόλογος μπορεί να δημιουργήσει ευκολότερα φύλλα εργασίας, ασκήσεις και δραστηριότητες δημιουργικής γραφής. Με τη χρήση εργαλείων ανάλυσης δυσκολίας κειμένου, μπορεί να προσαρμόσει το υλικό ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα και τις μαθησιακές ανάγκες. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως αυτά τα εργαλεία δεν αντικαθιστούν τον παιδαγωγικό σχεδιασμό, αλλά έχουν υποστηρικτικό ρόλο.
Προκλήσεις για την αυθεντικότητα και μετασχηματισμός του ρόλου του εκπαιδευτικού
Το πώς επηρεάζει η τεχνητή νοημοσύνη τη δουλειά των φιλολόγων είναι ένα ερώτημα το οποίο ως τώρα είχε μόνο θετικές αποκρίσεις καθώς, όπως έγινε σαφές, η είσοδος της τεχνητής νοημοσύνης έδωσε νέες δυνατότητες στους φιλολόγους όπως το να οργανώνουν καλύτερα το διδακτικό υλικό και να προσαρμόζουν την ύλη ανάλογα με τις μαθησιακές ανάγκες. Ωστόσο, υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος, δηλαδή αυτή που δείχνει πως η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί νέες προκλήσεις για τους φιλολόγους. Πιο συγκεκριμένα, τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης έχουν την ικανότητα να αναπτύξουν άρτια διατυπωμένα δοκίμια ή λογοτεχνικά κείμενα, με αποτέλεσμα να προκύπτουν ζητήματα αυθεντικότητας και να χρειάζονται νέες μέθοδοι για την αξιολόγηση των μαθητών. Ακόμη, ο σύγχρονος φιλόλογος χρειάζεται τεχνολογικές δεξιότητες, που παλαιότερα δεν ήταν αναγκαίες καθώς πλέον δεν αρκεί η γλωσσική και λογοτεχνική γνώση προκειμένου να ανταπεξέλθει ένας εκπαιδευτικός. Απαιτείται να έχει μια εξοικείωση με την τεχνολογία και τα ψηφιακά μέσα και να αναγνωρίζει τι μπορούν να του προσφέρουν ώστε να βελτιωθεί η παράδοση του εκάστοτε μαθήματος ή τι περιορισμούς και εμπόδια φέρνουν στην μαθησιακή διαδικασία. Έτσι, ο ρόλος του φιλολόγου αλλάζει ριζικά καθώς, ενώ παλιότερα ήταν ο κάτοχος της γνώσης και καθοδηγητής των μαθητών, πλέον είναι ένας κριτικός αναγνώστης των νέων δεδομένων της τεχνολογίας και οφείλει να ρυθμίζει την σχέση των μαθητών με τα ψηφιακά εργαλεία ώστε να μην υπερβαίνουν το μέτρο. Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελεί αντικαταστάτη του φιλολόγου, όμως επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο του και τις συνθήκες στις οποίες εργάζεται. Μπορεί να του παρέχει τα κατάλληλα μέσα για να ενισχύσει την αποτελεσματικότητά του και να αναλύσει το αντικείμενό του επαρκώς, όμως μπορεί επίσης να δημιουργήσει προκλήσεις, στις οποίες οφείλει να προσαρμόζεται διαρκώς. Το σίγουρο είναι πως οι φιλόλογοι που θα αξιοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, θα αποκτήσουν ένα ισχυρό εργαλείο για να αναβαθμίσουν τη δουλειά τους και να διαδραματίσουν έναν πιο ουσιαστικό ρόλο στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα.
Πηγές
Holmes M. & Smith A. (2023). AI in Language Education: Opportunities and Challenges. Cambridge University Press (ανακτήθηκε από: cambridge.org) (τελευταία πρόσβαση: 26/11/2025)
Luckin R. (2018). Machine Learning and Human Intelligence. UCL Institute of Education Press (ανακτήθηκε από: discovery.ucl.ac.uk) (τελευταία πρόσβαση: 26/11/2025)
OECD (2021). AI and the Future of Teaching and Learning. (ανακτήθηκε από: 0ecd.org) (τελευταία πρόσβαση: 26/11/2025)
