Αλέξανδρος Μιχαήλ: "Εγκλωβιζόμαστε συνέχεια στο πώς βλέπουμε και ζούμε τα πράγματα και αυτά γίνονται φυλακές"

Ο Αλέξανδρος Μιχαήλ, δουλεύοντας ανάμεσα στην performance και στο θέατρο αναζητά διαρκώς νέες μορφές αναπαράστασης που θέτουν σε δοκιμασία τα όρια του επιτρεπτού. Σπούδασε Σωματικό Θέατρο στο London International School of Performing Arts (LISPA) και Σύγχρονες Παραστατικές Τέχνες με κατεύθυνση στη σκηνοθεσία στο Λονδίνο όπου και έζησε. Έχει δεχθεί αναθέσεις και έχει τιμηθεί με χρηματοδότηση από δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι υπότροφος του ιδρύματος Robert Bosch Stiftung, ενώ από το 2012 με έδρα τη Θεσσαλονίκη ζει και εργάζεται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Δέχτηκε πρόθυμα να μας συναντήσει στη Θεσσαλονίκη και να συζητήσουμε για το νέο έργο της Νίνα Ράπη που σκηνοθετεί ο ίδιος αυτόν το μήνα στο Θέατρο Αργώ στην Αθήνα και που θα φιλοξενήσει από το νέο χρόνο το Θέατρο Τ.

Η φωτογράφηση πραγματοποιήθηκε από τον Χρήστο Κυριαζίδη στην περιοχή της οδού Σαπφούς, στο λιμάνι και στο Θέατρο Τ όπου η παράσταση θα ανέβει από τις 5 έως τις 28 Φεβρουαρίου 2018.

Επιμέλεια Συνέντευξης: Γαρυφαλλιά Χατζησαββίδου

Advertising

Advertisements

Αρχικά να σε ευχαριστήσω που δέχτηκες να τα πούμε από κοντά. Ας μιλήσουμε λίγο για τον τίτλο του έργου, που ανεβαίνει από τις 18 Δεκεμβρίου στο Θέατρο Αργώ. Τί σημαίνει ‘’SPLINTERS’’;

‘’SPLINTERS’’σημαίνει θραύσματα αλλά και ακίδες. Συμπυκνώνει πολλά νοήματα και γι’ αυτό επιλέξαμε να είναι στα αγγλικά. Ο τίτλος δόθηκε απ’ την ίδια τη συγγραφέα αλλά ήμασταν σε επικοινωνία γι’ αυτό. Επειδή πρόκειται για 7 μονόπρακτα, είναι σαν θραύσματα τα οποία ενώνονται σε μία παράσταση αλλά τα ενώνει και ένας τίτλος. Είναι όμως και οι ακίδες που τρυπούν το δέρμα και μένουν υποδόρια και ενοχλούν. Δεν θα πεθάνεις αν μπει μια ακίδα στο σώμα σου αλλά είναι εκεί και σε ενοχλεί για μέρες. Έτσι και αυτά τα κείμενα. Δουλεύουν υπόγεια αλλά έχουν και κάτι ανάλαφρο. Δεν είναι μία βαθιά τομή. Είναι γραμμένα με πολύ χιούμορ αλλά είναι κάτι που μπαίνει και ενοχλεί το δέρμα της πραγματικότητας. Σε αναγκάζει να αρχίζεις να υπάρχεις κάπως αλλιώς.

Το έργο είναι άγνωστο στο κοινό καθώς κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες.

Μιλάμε σωστά για το έργο αλλά και λάθος γιατί είναι πολλά έργα. Γράφτηκαν μεν χωριστά το ένα απ’ το άλλο αλλά ταυτόχρονα με μία έστω υποσυνείδητη αντίληψη από τη συγγραφέα ότι αποτελούν κάπως μία ενότητα. Σχετίζονται το ένα με το άλλο γιατί η θεματική τους πάντα είναι μία σχέση είτε ερωτική, είτε φιλική Γράφτηκαν μέσα στα τελευταία 2 χρόνια, είναι ένα έργο που δεν έχει διαβάσει και ανεβάσει ποτέ κανείς και για μένα αυτό είναι μία πρόκληση. Είναι η πρώτη φορά που καταπιάνομαι σοβαρά με ένα κείμενο. Χαίρομαι που είναι ένα έργο που γράφτηκε πρόσφατα στην Ελλάδα, αν και νομίζω πως ξεφεύγει απ’ τον ελληνικό κανόνα της δραματουργίας, και είναι μία γραφή πολύ άμεση και βαθιά υπαρξιακή. Είναι κάτι ιδιαίτερο. Αλέξανδρος Μιχαήλ Χριστίνα Γυφτάκη, Νίκος Βατικιώτης, Μελίνα Γαρμπή, Νίκος Τσολερίδης

Συνήθως σκηνοθετείς performances ή αυτό που λέμε devised theater και γενικά παραστάσεις που δεν βασίζονται τόσο στον λόγο. Σε δυσκόλεψε το ότι για πρώτη φορά σκηνοθετείς ένα κείμενο και μάλιστα όχι ένα ενιαίο κείμενο αλλά 7 μονόπρακτα;

Ναι, κάθε τι με το οποίο καταπιάνεσαι σε δυσκολεύει γιατί πρέπει να βρεις μια αλήθεια και μία φόρμα που να του ταιριάζει. Όχι όμως περισσότερο από κάθε άλλη δουλειά. Το κείμενο είναι ένας πολύ καλός οδηγός γιατί έχεις πάντα μία αναφορά και ξέρεις τι πρέπει υπηρετήσεις.

Διαβάστε επίσης Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Θεάτρου Τ για τη χρονιά 2018 – 2019

Ποιοι είναι οι χαρακτήρες του έργου;

Δεν υπάρχουν χαρακτήρες. Είναι η ΦΩΝΗ Α και η ΦΩΝΗ Β. Αυτές οι φωνές μπορεί να είναι δυο γυναίκες, δύο άνδρες, ένας άνδρας και μία γυναίκα. Έχουν υπόσταση σαν πρόσωπα αλλά δεν είναι συμβατικοί χαρακτήρες με την έννοια του κλασικού θεάτρου. Το κάθε μονόπρακτο συμπυκνώνει τη δυναμική μίας σχέσης. Δεν βλέπουμε τις φωνές σαν χαρακτήρες αλλά εξετάζουμε το πώς υπάρχουν αυτοί οι δύο μέσα σε αυτή τη σχέση.

Advertising

Η Αμαλία Κοντογιάννη στο κείμενο που έχει γράψει για την παράσταση λέει <<Ένα ταξίδι από την ορμή προς την ωριμότητα. Από την κοινωνική σύμβαση προς την ελευθερία της συνείδησης. Και από το ζωτικό ψέμα στην εντροπία του ασυνείδητου>>

Χαίρομαι πάρα πολύ που η Αμαλία ήταν μαζί μας σε αυτήν τη διαδρομή. Η παρουσία της ήταν καθοριστική ακόμα και στο πώς διαβάσαμε τα κείμενα μαζί με τη συγγραφέα. Ήταν ένα δημιουργικός διάλογος για τρεις δημιουργικό διάλογο. Ακόμη και για τη Νίνα ήταν αποκάλυψη το πως διάβαζε τα κείμενα η Αμαλία. Είναι μία πολύ μεγάλη ασφάλεια να έχεις έναν άνθρωπο με τόσο οξυδερκή ματιά δίπλα σου όταν αναμετριέσαι με ένα κείμενο και νομίζω ότι η Αμαλία συνέλαβε το έργο σαν ενιαίο έργο, σαν το ενδεχόμενο μίας και μοναδικής σχέσης που περνάει από πολλά στάδια. Είδε μία διαδρομή, ένα ταξίδι ωρίμανσης.

Αλέξανδρος Μιχαήλ

Ας μιλήσουμε λίγο για τη Νίνα Ράπη, τη συγγραφέα του έργου. Η συνεργασία σας άρχισε δώδεκα χρόνια πριν στο Λονδίνο. Δώδεκα χρόνια μετά, τί έχει αλλάξει;

Στην ουσία γνωριστήκαμε δώδεκα χρόνια πριν και αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε λίγο αργότερα. Έχουν αλλάξει πολλά νομίζω. Καταρχήν είμαστε και οι δυο κατά δώδεκα χρόνια μεγαλύτεροι και ενδεχομένως πιο ώριμοι! Έχει αλλάξει το πλαίσιο, η συνθήκη. Η Νίνα έμεινε στο εξωτερικό πολλά περισσότερα χρόνια από εμένα. Συμπέσαμε σχεδόν στην επιστροφή μας στην Ελλάδα. Στο μεταξύ είχα μεταφράσει το Angelstate, ένα θεατρικό έργο το οποίο η ίδια αργότερα ξαναδούλεψε και στα ελληνικά και το οποίο ο Oberon διάλεξε να περιληφθεί στη συλλογή ‘’The Oberon Anthology of Contemporary Greek Plays’’. Έχω παίξει σε έργο της υπό άλλη σκηνοθεσία. Γενικά έχουμε μία σταθερή σχέση. Πάντα συζητάμε και ανταλλάζουμε απόψεις. Όλο αυτό νομίζω ότι φτάνει πλέον σε ένα νέο ξέφωτο γιατί είναι η πρώτη φορά που σκηνοθετώ και επίσημα ένα έργο της Νίνας. Είναι μία αποκαλυπτική διαδικασία σαν το δικό μας ‘’ταξίδι προς την ωριμότητα’’.

Είναι γνωστές οι σπουδές σου και η ασχολία σου με το σωματικό θέατρο. Να περιμένουμε στην παράσταση το στοιχείο του είδους αυτού;

Όχι. Ο τρόπος που δουλέψαμε το κείμενο, τον ρυθμό, τη συνθήκη των ηθοποιών , το στήσιμο της παράστασης είναι έντονα σωματικός αλλά με έναν υπόγειο τρόπο. Στο αποτέλεσμα η παράσταση είναι κινησιολογικά πολύ μινιμαλιστική. Ούτως ή άλλως έχω ένα θέμα με τις ταμπέλες. Ο καθένας έχει τη δική του αίσθηση για το τί είναι ‘’σωματικό θέατρο’’. Για μένα όλα είναι θέατρο και δεν έχει νόημα να τα ξεχωρίζεις. Δεν είναι το θέμα το πώς θα φέρω εγώ τον δικό μου κόσμο στα κείμενα αλλά το τί έχουν ανάγκη αυτά τα κείμενα ώστε να λειτουργήσουν. Εγώ έφερα τα εργαλεία στην πρόβα αλλά την τελική μορφή μας την υπέδειξαν τα ίδια τα κείμενα. Πρέπει να ακούς τι σου ζητάει το κείμενο αλλιώς θα σε πετάξει έξω. Πρέπει να πας μαζί του.

Διαβάστε επίσης Ο Κώστας Τηλαβερίδης και η ''Εδέμ'' του

Advertising

Σε ένα trailer για την παράσταση η Νίνα Ράπη λέει: <<Για να απολαύσεις την ελευθέρια πρέπει να βιώσεις τη φυλακή….>>

Νομίζω ότι αυτό συμπυκνώνει πολύ τα έργα. Η φυλακή χρησιμοποιείται κυρίως μεταφορικά. Κάθε σχέση μπορεί να γίνει μία φυλακή. Πολλές φορές εμείς οι ίδιοι μπλέκουμε το μυαλό μας και χτίζουμε τείχη. Εγκλωβιζόμαστε συνέχεια στο πώς βλέπουμε και ζούμε τα πράγματα και αυτά γίνονται φυλακές. Εγκλωβιζόμαστε στο πως βλέπουμε τον άλλον. Το κάθε μονόπρακτο μπαίνει στη διαδικασία εύρεσης μίας ελευθερίας ενάντια σε αυτόν τον εγκλωβισμό και την κοινωνική σύμβαση. Μας προτρέπει να βρούμε καλύτερους τρόπους να υπάρχουμε και να συνυπάρχουμε με τον εαυτό μας και με τους άλλους.

Θα μπορούσες να πεις ότι η παραπάνω φράση ισχύει λίγο πιο προσωπικά και για σένα;

Εγώ προσωπικά ναι. Το κάνω μόνιμα. Σπάω προηγούμενα πλαίσια και αναζητώ νέα ώστε να μπορέσω να υπάρξω και αλλιώς. Πρέπει να βγω απ’ τις ‘’φυλακές’’ μου και να μπορέσω να βρω άλλους κόσμους. Τόσο ως προς εμένα όσο και ως προς τις σχέσεις μου με τους ανθρώπους. Έχω μεταμορφώσει άπειρες φορές τον εαυτό μου και δεν θα σταματήσω να το κάνω προκειμένου να επικοινωνώ με τους άλλους.

Συνεχίζοντας λίγο πιο προσωπικά, έζησες αρκετά χρόνια στο Λονδίνο και είχες πολλές επιτυχημένες συνεργασίες. Τί σε έκανε γυρίσεις στην Ελλάδα και επιπλέον να αποφασίσεις ότι η Θεσσαλονίκη θα είναι η έδρα σου; Γιατί βλέπουμε ότι αρκετοί άνθρωποι, όχι μόνο καλλιτέχνες, στρέφονται στο εξωτερικό για κάτι καλύτερο.

Θεωρητικά ναι αν και δεν ξέρω τι θα διαπιστώναμε αν μετρούσαμε τελικά το πόσοι επιστρέφουν και πόσοι μένουν. Αυτό που με οδήγησε στο να επιστρέψω ήταν η ανάγκη να δημιουργήσω και να ζήσω μέσα στη γλώσσα μου. Να ξαναβρώ μία οικειότητα με τα πράγματα. Στο Λονδίνο ένιωθα ότι υπήρχε ένα πέπλο που χώριζε εμένα απ’ την πραγματικότητα. Δεν μπορούσα να αγγίξω. Η γλώσσα ορίζει το πως ζούμε τα πράγματα. Ένιωθα ότι δεν είχα απόλυτη πρόσβαση στα πράγματα και το 100% της δυναμικής μου. Συνεχίζω να πηγαίνω πάντως. Μου αρέσει να κάνω διάφορα πράγματα. Αλλάζω συνέχεια τοπία. Αυτό είναι βαθιά αναζωογονητικό, σε βελτιώνει σαν άνθρωπο, σε κάνει ευέλικτο και σε βοηθάει στο να ξεπερνάς εμπόδια.

Advertising

Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας τα μετα-SPLINTERS σχέδιά σου;

Την άνοιξη θα παρουσιαστεί εδώ στη Θεσσαλονίκη ένα νέο project στο οποίο θα συμμετέχουν άνθρωποι που ζουν με HIV και θα δουλέψουμε βιωματικά. Δεν θα είναι παραστατικό. Θα έχει άλλη μορφή ανάλογα με το υλικό που θα μαζέψουμε μαζί με την ομάδα. Έχει μπει ήδη σε εφαρμογή. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ότι αυτό που κάνεις μπορεί να προφέρει κάτι πολύ ουσιαστικό. Για μένα είναι το απαιτούμενο και για το θέατρο. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να πηγαίνουμε σε παραστάσεις που δεν μιλάνε σε μας προσωπικά.

Για να κλείσουμε και τη συνάντησή μας, καθώς ολοκληρώνεται το 2017 υπάρχει κάτι που περιμένεις για σένα το 2018;

Θα ήθελα να μπορώ να περιμένω λίγο περισσότερο χρόνο για μένα αλλά ξέρω ότι δεν θα έρθει! Όμως ελπίζω ότι θα δουλέψουμε όλοι, ο καθένας για τον εαυτό του για να είναι καλύτερος ο επόμενος χρόνος για όλους μας.

Διαβάστε επίσης «Camille Claudel Mudness» στο θέατρο ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ

Σ’ ευχαριστώ πάρα πολύ Αλέξανδρε!

Εγώ σ’ ευχαριστώ.

Advertising

SPLINTERS

ΑΘΗΝΑ, 18 Δεκ. 2017 – 30 Ιαν. 2018, κάθε Δευτέρα & Τρίτη,
Θέατρο ΑΡΓΩ

ΘΕΣ/ΝIΚΗ, 5 – 28 Φεβ. 2018
Θέατρο Τ

“Splinters” είναι το νέο έργο της Νίνας Ράπη που θα παρουσιαστεί σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Μιχαήλ στη σκηνή A Small Argo full of art, θέατρο Αργώ, από τις 18 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 30 Ιανουαρίου 2018.
Επίκαιρα και διαχρονικά, 7μονόπρακτα για όλα αυτά που (δεν) τολμάμε. Επιθυμίες και όρια, ελευθερία, σχέσεις ερωτικές, σχέσεις ανθρώπινες, σχέσεις εξουσιαστικές –ελπίδες που δεν πεθαίνουνε, το εδώ, το αλλού, το σώμα που ψάχνει.

Μετά την Αθήνα, η παράσταση θα παρουσιαστεί και στο Θέατρο Τ στη Θεσσαλονίκη, 5-28 Φεβρουαρίου 2018.

Advertising

“Splinters” είναι

Οι ακίδες που τρυπούν το δέρμα. Θραύσματα σχέσεων. Καθημερινών. Ή όχι;

Οι μικρές λεπτομέρειες στην επικοινωνία, που ξεσκεπάζουν τα χάσματα.

Ό,τι σημαίνει «έλξη / επαφή / έρωτας / αγάπη» όταν ξύσεις την επιφάνεια.

Advertising

Επτά στιγμιότυπα εικονογραφούν σχέσεις μεταξύ φίλων, φύλων και φυλών ανθρώπων.

Μια ιστορία που δεν λέγεται με λόγια. Συμβαίνει, εξελίσσεται υπόγεια, ωριμάζει και ξεσπά. Ανάμεσα στις λέξεις, πίσω από τα πρόσωπα, κάτω από τους ρόλους.

Μια γραφή που κατανοεί βαθιά και ανατρέπει τους ορισμούς του λεξικού των ηρώων της. Αφήνει τον λόγο στην ηδονή και επιτρέπει την οδύνη.

Επτά μονόπρακτα που συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο έργο.

Advertising

Ένα ταξίδι από την ορμή προς την ωριμότητα. Από την κοινωνική σύμβασηπρος την ελευθερία της συνείδησης. Και από το ζωτικό ψέμα στην εντροπία του ασυνείδητου.

Αμαλία Κοντογιάννη