Περπατώντας κανείς στο κέντρο της Αθήνας συναντά ένα από τα σπουδαιότερα ιερά της αρχαίας Ελλάδος. Είναι ο Ναός Ολυμπίου Διός ή Ολυμπιείο. Οι στήλες ή Στύλοι του Ολυμπίου Διός, όπως αναφέρεται στην καθομιλουμένη, βρίσκεται νοτιοανατολικά της Ακρόπολης, στο νότιο τμήμα της πόλης. Στην βόρεια πλευρά του τεμένους υπήρχε δρόμος με γεωμετρικούς τάφους, ενώ στην νότια ανακαλύφθηκαν προϊστορικά όστρακα, καθώς και κεραμική των αρχαϊκών και κλασσικών χρόνων. Η κατασκευή του ναού ξεκίνησε τον έκτο αιώνα π.Χ., ωστόσο ολοκληρώθηκε τον δεύτερο αιώνα μ.Χ., επί κυριαρχίας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού. Συνιστούσε τον μεγαλύτερο ναό της χώρας μας κατά τους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους.
Ιστορία του Ναού
Ο συγκεκριμένος ναός, όπως και τα περισσότερα αρχαία μνημεία της χώρας μας, διαθέτει ένα σπουδαίο ιστορικό υπόβαθρο.Αρχικά, η εντολή για την κατασκευή του ναού είχε δοθεί από τον τύραννο Πεισίστρατο το 515 π.Χ.Οι εργασίες ωστόσο διεκόπησαν με την πτώση της τυραννίδος το 510 π.Χ., όταν ο Ιππίας, ο υιός του Πεισίστρατου εκδιώχθηκε από την πόλη. Υπάρχει και μία επικρατέστερη άποψη, που αναφέρει πως ο ναός άρχισε να κτίζεται κατά το β’ τέταρτο του έκτου αιώνα π.Χ. από τον Πεισίστρατο, ενώ το έργο σταμάτησε όταν ο ίδιος πέθανε και προκλήθηκαν αναταραχές στο Αθηναϊκό κράτος.
Αρχιτέκτονες του έργου υπήρξαν οι Αντιστάτης, Κάλλαισχρος, Αντιμαχίδης και Φόρμος. Η κατασκευή του ναού, όπως προανέφερα, παρέμεινε ανολοκλήρωτη και κατά την διάρκεια της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, ενώ ο Αριστοτέλης αναφερόμενος στον ναό θέλησε να τονίσει πώς τα τυραννικά καθεστώτα προτρέπουν τον λαό να ασχολείται με μεγάλα έργα, μην αφήνοντας τους χρόνο, ενέργεια και τρόπους αντίδρασης. Οι εργασίες για την ανοικοδόμηση του ναού επαναλήφθηκαν στα ελληνιστικά χρόνια, κατά την διάρκεια της Μακεδονικής κυριαρχίας από τον βασιλιά Αντίοχο Δ’ τον Επιφανή (175-163 π.Χ.). Αυτήν την φορά το έργο στηρίχτηκε στα σχέδια του Ρωμαίου αρχιτέκτονα Κοσσούτιου, ωστόσο όταν ο Αντίοχος πέθανε το 164 π.Χ., η κατασκευή διακόπηκε και πάλι.
Περί το 86 π.Χ., υπό το καθεστώς της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, ο στρατηγός Κορνήλιος Σύλλας μετά από επιδρομή του πήρε τους κίονες του ναού και τους μετέφερε στην Ρώμη με σκοπό να κοσμήσει τον ναό του Καπιτωλίου Διός.Οι κίονες αυτοί στην συνέχεια συνέβαλαν στην ακμή του κορινθιακού ρυθμού στην Ρώμη. Η αποπεράτωση του ναού πραγματοποιήθηκε το 129 μ.Χ. από τον φιλέλληνα αυτοκράτορα Αδριανό.
Κατασκευή του Ολυμπιείου
Όσον αφορά το χτίσιμο του ναού, ο τελευταίος οικοδομήθηκε από πεντελικό μάρμαρο, ενώ είχε 96 μέτρα μήκος στις άκρες του και 40 μέτρα στην ανατολική και δυτική πρόσοψη. Αποτελούνταν από 104 κίονες Κορινθιακού ρυθμού, βάρους 364 τόνων περίπου. Σήμερα μόνο 15 από τους αρχικούς κίονες υψώνονται επιβλητικά στον ουρανό, ενώ ένας από αυτούς έπεσε θύμα του θυελλώδη ανέμου το 1852, πέφτοντας και παραμένοντας στο ίδιο σημείο μέχρι σήμερα.
Ο Αδριανός αφιέρωσε τον ναό στον Δία, ενώ ο ίδιος ανέγειρε κολοσσιαίο χρυσαλεφάντινο άγαλμα του Δία, το οποίο φυλασσόταν στον σηκό του ναού. Τα αετώματα που τον περιέβαλαν φιλοξενούσαν αγάλματα και προτομές φημισμένων ανδρών. Ακόμη, οι Αθηναίοι ανήγειραν άγαλμα για τον Αδριανό, το οποίο βρισκόταν πίσω από τον ναό, θέλοντας να εκφράσουν την λατρεία και ευγνωμοσύνη τους προς το πρόσωπό του.
Η καταστροφή του ναού που ακολούθησε, εικάζεται πως πραγματοποιήθηκε εξαιτίας κάποιου σεισμού, στην διάρκεια των βυζαντινών χρόνων, ενώ τα ερείπια του λέγεται πως χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση άλλων κτιρίων. Ο Ναός του Ολυμπίου Διός ανασκάφηκε τρεις φορές κατά την διάρκεια του 19ου και 20ου αιώνα. Το 1889- 1896 από τον Φράνσις Πένροουζ της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής της Αθήνας, το 1922 από τον Γερμανό αρχαιολόγο Γκάμπριελ Βέλτερ και το 1960 από Έλληνες αρχαιολόγους με επικεφαλή τον Ιωάννη Τραυλό.
Ένα αξιοσημείωτο γεγονός που πραγματοποιήθηκε την 21η Ιανουαρίου 2007 και συνδέεται άρρηκτα με το Ολυμπιείο είναι η πραγματοποίηση τελετής από Έλληνες πολυθεϊστές με σκοπό να τιμήσουν το πρόσωπο του Δία. Επρόκειτο για μία εκδήλωση που τελέστηκε από τον σύλλογο Ελληναΐς.
Ακόμη ένα σπουδαίο συμβάν το οποίο τελέστηκε στον χώρο του ναού και είχε παγκόσμια απήχηση αποτελεί η οργάνωση της χορωδιακής συμφωνίας Μυθωδία, στο πλαίσιο της αποστολής της NASA στον Άρη. Η συναυλία στην οποία συμμετείχαν οι σοπράνο Τζέσι Νόρμαν και Κάθλιν Μπατλ, πραγματοποιήθηκε την 28η Ιουνίου 2001 από τον Βαγγέλη Παπαθανασίου και παρουσιάστηκε από 20 τηλεοπτικά δίκτυα παγκοσμίως. Αποτέλεσε ένα γεγονός που προσέλκυσε πλήθος κόσμου στο κέντρο της Αθήνας. Στην χορωδιακή συμφωνία συνεργάστηκαν οι σοπράνο που προανέφερα με την μητροπολιτική ορχήστρα του Λονδίνου και την χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Τόσο εικόνες από αρχαίες ελληνικές παραστάσεις όσο και εικόνες από τον πλανήτη Άρη συνδέθηκαν και εμφανίστηκαν στην τοποθετημένη οθόνη στο χώρο του ναού, προκαλώντας σπουδαίες στιγμές και προσελκύοντας τα βλέμματα των ανθρώπων.
Πηγές:
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B1%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9F%CE%BB%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%94%CE%B9%CF%8C%CF%82
- http://www.eie.gr/archaeologia/gr/02_DELTIA/Sanctuary_of_Olympian_Zeus.aspx
Σύνταξη κειμένου: Στεφανία Αποστόλου
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
