Μία γνωστή ρήση υποστηρίζει ότι: «ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για το μεγαλύτερο καλό αλλά και το μεγαλύτερο κακό συγχρόνως» και μία περίπτωση καταφανούς απόδειξής του είναι η θανατική ποινή. Οι ανθρώπινες κοινωνίες σε όλα τα στάδια της ιστορικής εξέλιξής τους συνοδεύονται από τη βία και το έγκλημα, ενώ η αντιμετώπισή τους καθώς και η τιμωρία των εγκληματιών αποτέλεσαν ζητήματα προβληματισμού από πολύ νωρίς. Η θανατική ποινή ως μέσο κολασμού που απειλούσε τα βαρύτερα των εγκλημάτων έχει μια μακραίωνη ιστορία, καθώς αναφορές της υπάρχουν στις πρώτες ανατολικές θρησκείες, στην Ελληνική μυθολογία, συνεχίζει στο Μεσαίωνα και σε εποχές που η προστασία της ανθρώπινης ζωής δεν θεωρούνταν αυτονόητη και φτάνει μέχρι τη σημερινή εποχή, όπου πλέον η ανθρώπινη ζωή έχει αποτελέσει αναμφισβήτητο πανανθρώπινο δικαίωμα, αναφαίρετο και κατοχυρωμένο τόσο συνταγματικώς όσο και με αμέτρητες διεθνείς συμβάσεις.
Η εφαρμογή της θανατικής ποινής
Η εφαρμογή της θανατικής ποινής ή όχι αποτελεί μέχρι σήμερα ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα της αντεγκληματικής πολιτικής που διχάζει κοινή γνώμη, πολιτικούς και επιστήμονες. Συγκεκριμένα η θανατική ποινή τυγχάνει υποστήριξης από μεγάλη μερίδα πολιτών καθώς θεωρείται σύμβολο ασφάλειας αλλά και βέβαιος τρόπος περιστολής της εγκληματικότητας. Όσον αφορά τους πολιτικούς, αντιμετωπίζουν το θέμα βάσει των ιδεολογικών αντιλήψεων που εκφράζει το πολιτικό κόμμα στο οποίο ανήκουν, ενώ οι επιστήμονες προσπαθούν να λύσουν το ζήτημα χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό επιχειρημάτων από επιστήμες όπως η στατική, η ψυχολογία, οι ηθικές-ανθρωπιστικές επιστήμες, καταλήγοντας εν τέλει να παραμένουν χωρισμένοι στους υποστηρικτές της και σε αυτούς που τάσσονται υπέρ της κατάργησής της.
Στις σύγχρονες κοινωνίες λοιπόν, παρά τους τόσους αγώνες ανά τους αιώνες και την αναγνώριση πλέον της ζωής ως υπέρτατο δικαίωμα και προϋπόθεση για την ύπαρξη όλων των υπολοίπων, χαρακτηριστικό που οδηγεί πολλούς στο να το αποκαλούν «φυσικό δικαίωμα», η θανατική ποινή συνεχίζει να εφαρμόζεται, κυρίως σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ και σε πολλές ανατολικές χώρες, ενώ στην Ευρώπη έχει πλέον καταργηθεί και αποτελεί παρελθόν. Με το άρθρο 2 της ΕΣΔΑ καθιερώνεται η απόλυτη προστασία του δικαιώματος της ζωής κάθε ανθρώπου και με την έννοια ότι κάθε κράτος θα πρέπει αφενός θεσπίζοντας νόμους να απαγορεύει την επιβολή της θανατικής ποινής από τα κρατικά όργανα και αφετέρου να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα ώστε να προστατεύει τους πολίτες του από οποιονδήποτε επιβουλεύεται τη ζωή τους. Επίσης σύμφωνα με την παράγραφο 2 του αρ. ΙΙ-62 «κανείς δεν μπορεί να καταδικαστεί στην ποινή του θανάτου ούτε να εκτελεστεί».
Η εφαρμογή της θανατικής ποινής στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, ο τελευταίος Έλληνας πολίτης εκτελέστηκε το 1972 μετά από καταδίκη του σε θανατική ποινή για ποινικό αδίκημα. Ήταν η τελευταία εκτέλεση που έλαβε χώρα σε ελληνικό έδαφος, καθώς από το 1974 και μετά η θανατική ποινή δεν εφαρμόστηκε ξανά μέχρι που καταργήθηκε με νόμο το 1994 και συνταγματικά το 2001 με το άρθρο 7 παρ.2 , όπου η αντίστοιχη διάταξη διατυπώνεται ως εξής: «Θανατική ποινή δεν επιβάλλεται εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στο νόμο για κακουργήματα τα οποία τελούνται σε καιρό πολέμου και σχετίζονται με αυτόν».
Συμπερασματικά, η θανατική ποινή αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα.Θεωρείται τελικά πράξη συμμόρφωσης ή πράξη εγκληματική; Κατά πόσο θεωρείται σωστό να αφαιρείς τo δικαίωμα της ζωής από έναν άνθρωπο;
