Το θέατρο στην αρχαία Ελλάδα, προέρχεται από τις γιορτές προς τιμήν της λατρείας του θεού Διονύσου. Στις γιορτές αυτές απαγγέλλονταν ποιήματα και τραγούδια με πειράγματα και ψάλλονταν διθύραμβοι. Ο διθύραμβος ήταν ένα αυτοσχεδιαστικό χορικό τραγούδι, το οποίο ψάλλονταν από μια ομάδα, εμπεριείχε ξέφρενο ορμητικό χορό και μουσική συνοδεία από αυλό ή λύρα. Ο διθύραμβος δημιουργούσε στους θεατές, έντονα συναισθήματα που έφταναν ως της έκσταση.
Τα είδη του δράματος
Η λέξη δράμα προέρχεται από το ρήμα δράω-δρῶ, αναφέρεται στο είδος της ποίησης η οποία αναπαριστά τις πράξεις τις οποίες περιγράφει . Το δράμα προέρχεται από το διθύραμβο, ο οποίος αρχικά δεν περιείχε ρυθμό, και τον κατέστησε τεχνικό ο ποιητής Αρίωνας. Ήταν ο πρώτος που παρουσίασε χορό από σάτυρους που απήγγειλαν με μέτρο στην αυλή του τυράννου της Κορίνθου, Περίανδρου. Στη συνέχεια, ο τύραννος των Αθηνών Πεισίστρατος καθιέρωσε, τα Μεγάλα Διονύσια, μεγαλοπρεπές εορτές στις οποίες εισήγαγε τους έμμετρους διθυράμβους και μάλιστα γίνονταν και διαγωνισμοί. Με την ανάπτυξη του διθυράμβου συνδέεται και ο Θέσπης, ο οποίος ερμήνευσε τον πρώτο θεατρικό ρόλο. Στη συνέχεια, ο ίδιος οργάνωσε ένα θίασο, έγραψε έργα σε διαλογική μορφή διαλόγου και ξεκίνησε περιοδείες στη χώρα. Τα είδη του δράματος ήταν τρία: τραγωδία, κωμωδία και σατυρικό δράμα. Η τραγωδία εμφανίστηκε στο διονυσιακό Φεστιβάλ για πρώτη φορά το 534 π.Χ, ακολουθούμενο από το σατυρικό δράμα περίπου το 500 π.Χ., και την κωμωδία το 486 π.Χ.
Το θέατρο στην κοινωνική ζωή
Το θέατρο ήταν δωρεάν για όλους τους πολίτες. Οι θεατρικές παραστάσεις δίδονταν στα Μεγάλα Διονύσια τον Μάρτιο – Απρίλιο και στα Λήναια τον Ιανουάριο – Φεβρουάριο.Το αρχαιότερο θέατρο ήταν το θέατρο του Διόνυσου κάτω από την Ακρόπολη. Στην πορεία εμφανίστηκαν επαγγελματίες ηθοποιοί και χτίστηκαν πολύ μεγάλα και σημαντικά θέατρα και σε άλλες περιοχές, όπως της Επιδαύρου και της Εφέσου.
Το θέατρο κατείχε από νωρίς σημαντική θέση στην κοινωνική ζωή των αρχαίων Ελλήνων, ιδιαίτερα την περίοδο ακμής της δημοκρατίας. Την διοργάνωση των παραστάσεων την αναλάμβανε το κράτος. Ο άρχοντας είχε την εποπτεία των δραματικών αγώνων, ενώ στους εύπορους πολίτες, απονέμονταν ο τίτλος του χορηγού καθώς αναλάμβαναν τα έξοδα των παραστάσεων.
Η δομή του θεάτρου
Τα αρχαία θέατρα ήταν υπαίθρια και χτισμένο σε ημικυκλικό σχήμα με σειρές καθισμάτων κλιμακωτά από πέτρα και χωρούσαν πολλές χιλιάδες θεατές . Το σχήμα των θεάτρων έδωσε σε όλους το κοινό άριστη ορατότητα και ακουστική σε όποιο σημείο και αν κάθονταν.Στο κέντρο του θεάτρου ήταν η ορχήστρα, με έναν βωμό για θυσίες αφιερωμένες στον θεό Διόνυσο.Τους ρόλους στο αρχαίο ελληνικό θέατρο τους ερμήνευαν μόνο άντρες. Φορούσαν μάσκες τις οποίες άλλαζαν ανάλογα με τις ανάγκες της παράστασης και κοθόρνους, ειδικά παπούτσια με χοντρά ψηλά πέλματα για να φαίνονται πιο επιβλητικοί.
Οι δραματουργοί
Τρεις ήταν οι μεγάλοι τραγικοί ποιητές, ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης. Δυστυχώς έχουν σωθεί πολύ λίγα έργα, μεταξύ των οποίων οι γνωστές τραγωδίες από τον Αισχύλο, το Σοφοκλή, και τον Ευριπίδη, ενώ οι κωμωδίες αποδίδονται στον Αριστοφάνη.
Η θεματολογία του αρχαίου ελληνικού θεάτρου, επηρέασε και άγγιζε θεατές με διαφορετική κουλτούρα και σε διαφορετικές εποχές, όπως την περίοδο της αναγέννησης και την εποχή του διαφωτισμού. Επιπλέον άσκησε τεράστια επίδραση στην πορεία και στην ανάπτυξη του παγκόσμιου θεάτρου.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
https://el.wikipedia.org/
Baldry, H.C. Το τραγικό θέατρο στην Αρχαία Ελλάδα, Καρδαμίτσας, (Αθήνα 1992)
