People pleaser: ένας ευρύτερα γνωστό όρος ο οποίος σχετίζεται άμεσα με τους ανθρώπους που θέλουν να ευχαριστήσουν συνέχεια τους άλλους και να τους κάνουν χαρούμενους. Στην ουσία ζουν μέσα από τη χαρά των άλλων και όχι της δικής τους ζωής. Προσέξτε όμως, υπάρχει μια μικρή παγίδα: άλλο να χαίρομαι με τη χαρά του άλλου ή να επιθυμώ εγώ ο ίδιος την χαρά ενός συνανθρώπου μου ενώ έχω προσπαθήσει χωρίς να εξαντλήσω τον εαυτό μου να τον βοηθήσω όπως μπορώ και άλλο είναι να είμαι συνέχεια διαθέσιμη για οποιονδήποτε με χρειάζεται και να στερώ πραγματική αγάπη, αυτοσεβασμό και αυτοεκτίμηση για τον εαυτό μου αλλά να μην έχω όρια για τον άλλον και να βρίσκομαι διακαώς εκεί σε καταστάσεις που φαίνεται ότι ο άλλος μπορεί πραγματικά να λύσει μόνος του, όμως χρειάζεται έναν people pleaser κοντά του. Ο people pleaser από τη δική του πλευρά φυσικά και θα τρέξει να βοηθήσει γιατί ένας σαν και αυτόν ΠΟΤΕ δεν θα αναλογιστεί και ούτε θα αναρωτηθεί το γιατί ; <<κάτσε, μισό λεπτό, γιατί χρειάζεται τη βοήθειά μου, γιατί έρχεται συνέχεια σε εμένα για βοήθεια;>> Υπάρχει μια φράση που μου έκανε εντύπωση << την αναίτια καλοσύνη να αμφιβάλλεις όπως τον πλούτο που δεν έχει κερδηθεί>>.
Δυστυχώς δεν φτάνει ένα άρθρο για να αναλυθεί. Πριν καιρό ένας δικός μου άνθρωπος μου εξέφρασε τη γνώμη του για τον people pleaser << ας υποθέσουμε ότι είναι σαν το μπεζ χρώμα, ταιριάζει με όλα. Είναι ένα χρώμα ουδέτερο που όλοι στην τελική το χρησιμοποιούν>>. Κάπως έτσι είναι και ένας άνθρωπος που αδυνατεί να εκφέρει άποψη σε κάτι, είναι άχρωμος, ουδέτερος, χωρίς δική του προσωπικότητα, με ένα μεγάλο ΝΑΙ γραμμένο πάνω στο μέτωπό του, ακούραστος, χαμογελαστός, στη διάθεση του κάθε ανθρώπου που θα τον χρειαστεί και φυσικά με μια μεγάλη αίσθηση ντροπής και φόβου για όλες εκείνες τις στιγμές που εξέφρασε ένα όχι σε κάποιον που ήθελε να του ζητήσει μια χάρη. Ας μην μιλήσουμε καλύτερα για τις στιγμές εκείνες που ένιωσε άχρηστος ή και αδύναμος που δεν μπόρεσε να υλοποιήσει μια ακόμη επιθυμία. Ένας people pleaser θα προβληματιστεί εάν ικανοποιείται ο άλλος με τη δική του βοήθεια γιατί κυριαρχείται από έντονη ανασφάλεια.
<<Μα εγώ δεν ξέρω πως να αγαπήσω τον εαυτό μου. Δεν ξέρω τι είναι καλό για εμένα, αλλά νιώθω ότι οι άλλοι με καθοδηγούν. Βλέπουν κάτι σε εμένα και νιώθω καλά όταν είμαι χρήσιμη. Είμαι πολύ καλή στο να βοηθάω>>.
Κι όμως όσο παράλογο και να μου φαινόταν εκείνη τη στιγμή αυτό που άκουγα από την γυναίκα αυτή, τόσο περισσότερο αντιλαμβανόμουν ότι αυτή η τόσο ιδιαίτερη ομάδα ανθρώπων, λατρεύει να βοηθά άλλους όχι μόνο λόγω της ικανοποίησης που παίρνουν αλλά και της επιβεβαίωσης ότι έχουν έρθει στον κόσμο αυτό με την ψευδαίσθηση ότι ο κύριος σκοπός τους είναι να χαίρονται με την χαρά του άλλου, την χαρά εκείνη της προσφοράς, μια προσφορά που ο εαυτός τους έχει ξεχάσει. Λυπάμαι για όσα γράφω μα αυτό είναι επικίνδυνο. Χάνεται κάθε αξιοπρέπεια. Όσες κλήσεις και να έχουν θα είναι πάντα εκεί με το τηλέφωνο στο κομοδίνο και αυτό είναι θλιβερό γιατί στους περισσότερους people pleasers που έχω παρατηρήσει ή και γνωρίσει, η έλλειψη αυτοεκτίμησης και σεβασμού ως προς την ύπαρξή τους είναι υπό εξαφάνιση. Ο λόγος ; γιατί με το να κάνεις τις χάρες συνέχεια σε άλλους δημιουργείς έναν κακομαθημένο περίγυρο που πάντα θα αναζητά την βοήθειά σου και τις χάρες μιας και πλέον βαπτίστηκες δεδομένη βοήθεια, δεδομένη σύντροφος, δεδομένης συνεργάτης, δεδομένη συγγενής με δεδομένη ζωή. Και η κοινωνία αυτή αρέσκεται από people pleasers και φτάνουμε στο σήμερα, στο τώρα, να παρατηρούμε ανθρώπους που υποστηρίζουν ότι τα κατάφεραν μόνοι τους, η νίκη αυτής της δύσκολης ζωής είναι δικό τους απόκτημα.
Η έλλειψη της αυτοεκτίμησης
Μια πιθανή ψυχολογική διάγνωση για τον people pleaser είναι:
Δεν αγαπώ τον εαυτό μου, για την ακρίβεια δεν το διδάχτηκα και ποτέ. Είχα γονείς που μου πρόσφεραν υλικά αγαθά αλλά όχι αγάπη. Αυτό που με τρέφει ικανοποίηση είναι όταν βλέπω κάποιον χαρούμενο χάρη στην βοήθεια μου. Είμαι κουρασμένη αλλά δεν με νοιάζει, μπορώ να αντέξω κι άλλο. Έχω την ανάγκη, την εκτίμηση και την αγάπη των ανθρώπων στη ζωή μου γιατί έτσι αποκτά νόημα. Είμαι επιτέλους καλός/ή σε κάτι.
Στην ουσία η έλλειψη αυτοεκτίμησης γεννά την ανάγκη μιας τέτοιας περίπτωσης ανθρώπου να περιτριγυρίζεται από ανθρώπους που του δίνουν ψίχουλα εκτίμησης τα οποία εκείνος όντας με έλλειψη ρεαλισμού τα μεταφράζει ως μεγάλες ενδείξεις πραγματικής αγάπης. Κάτι που δεν είναι πραγματικό αλλά ζει μέσα σε μια ψευδαίσθηση αποδοχής. Αυτό είναι τρομερά επικίνδυνο για την ψυχική ισορροπία ενός people pleaser.
Ο σημαντικός ρόλος της άρνησης
Τους δίνεται μια πρόταση, μέσα τους νιώθουν άβολα, σαν να μην γνωρίζουν το συναίσθημα του να λες όχι. Δεν υπάρχει το όχι. Το απωθούν, το φοβούνται. Μέσα τους βιώνουν έντονες συναισθηματικές συγκρούσεις που δεν μπορούν να ελέγξουν γιατί ποτέ δεν ασχολήθηκαν με τον εαυτό τους !Και εκεί που πάει ξεστομίσει αυτό το λυτρωτικό όχι, θα τρομάξει με το νέο απαιτητικό αλλά καλό συναίσθημα που στοχεύει στη δική του ψυχική υγεία αλλά τη θέση θα πάρει το οικείο αυτό βολικό συναίσθημα ικανοποίησης του pleasing με ένα αμήχανο χαμόγελο δώρο και ένα << ναι φυσικά και θα μπορέσω>>.Και εκεί είναι που ο πρώτος αγώνας αλλαγής πήγε χαμένος. Τα συναισθήματα πολλά, ο αυξημένος θυμός του εαυτού αρκετός, η κακή επικριτική επίσης. Και εάν ο αγώνας αυτός πέσει και σε άνθρωπο με τρομερή έλλειψη αυτοπεποίθησης, τότε είναι μαθηματικά βέβαιο ότι η προσπάθεια θα τελειώσει εκεί και ο αγώνας αντιμετώπισης του people pleasing θα τελειώσει άδοξα με έναν people pleaser να αποδέχεται τη μοίρα του και να μην επιδιώξει μια αλλαγή ξένη και χρονοβόρα, δύσκολη με πολλά όχι αλλά καρποφόρα για την καλή ψυχολογική του κατάσταση.
