Η Δρέσδη το 1945 συνιστούσε μια πανέμορφη πόλη, η οποία όμως κατάφερε να χάσει όχι μόνο την ομορφιά της, αλλά και σχεδόν ολόκληρη την υπόστασή της κατά τη διάρκεια μια νύχτας. Μιας νύχτας, που αποτέλεσε μοιραία τόσο για την ίδια την πόλη όσο και τον στιγματισμό των Συμμαχικών Δυνάμεων. Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος έφτανε προς το τέλος του, το αποτέλεσμα όμως δεν είχε ακόμη κριθεί. Έτσι, και οι δύο πλευρές προσπαθούσαν να υπερισχύσει η μία έναντι της άλλης. Η Δρέσδη ήταν γνωστή ως “Φλωρεντία του Έλβα”, καθώς επίσης και με το προσωνύμιο “Μπιζουτιέρα” για τα υπέροχα αρχιτεκτονήματά της και το ιδανικό για τα γερμανικά δεδομένα κλίμα της. Όλα άλλαξαν όμως, όταν η πόλη βρέθηκε στο στόχαστρο των Συμμαχικών Δυνάμεων, με αποτέλεσμα τον βομβαρδισμό της.
Η επίθεση
Τη νύχτα της 13ης προς 14 Φεβρουαρίου 1945 ξεκινάει ο βομβαρδισμός της πόλης της Δρέσδης. Ο Arthur Harris, διοικητής της διοίκησης των βομβαρδιστικών της RAF (Royal Air Force) ξεκινά την επιδρομή του βομβαρδισμού, η οποία έμελλε να αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες κτηνωδίες των Συμμαχικών Δυνάμεων. 796 βρετανικά βομβαρδιστικά τύπου Lancaster και 311 αμερικανικά βομβαρδιστικά τύπου B-17 ήταν υπαίτια για την ισοπέδωση της πόλης. Από τη ρίψη των βομβών δημιουργήθηκαν στην πόλη αμέτρητες φωτιές. Οι άνθρωποι ήταν αβοήθητοι. Όσοι είχαν καταφύγει σε εσωτερικά καταφύγια, ψήθηκαν ζωντανοί από τις υψηλές θερμοκρασίες που είχαν δημιουργήσει οι βόμβες, και όσοι έτρεχαν πανικόβλητοι στους δρόμους ήρθαν αντιμέτωποι με ένα ακόμη θέαμα: το λιώσιμο των δρόμων. Οι βρετανικές δυνάμεις βομβάρδισαν την πόλη δύο φορές, ενώ το πρωί της 14ης Φεβρουαρίου κατέφθασαν οι αμερικανικές δυνάμεις, οι οποίες και βομβάρδισαν εκ νέου την πόλη. Το αποτέλεσμα για την πόλη είχε ήδη γίνει φανερό. Είχε μετατραπεί σε ερείπια.
Αίτια της επίθεσης
Μέχρι και τη στιγμή της ισοπέδωσης της πόλης της Δρέσδης, τίποτα δε μαρτυρούσε μία τέτοια κίνηση από την πλευρά των Συμμαχικών Δυνάμεων. Ωστόσο, εκ των υστέρων, είμαστε σε θέση να καταλήξουμε σε ορισμένες πιθανές αιτίες. Η πόλη δε διέθετε κάποια σημαντική στρατιωτική υπόσταση. Αντιθέτως, ήταν γνωστή μόνο για τα υπέροχα κτίρια γοτθικού ρυθμού που διέθετε, καθώς επίσης και για τα πολυάριθμα έργα τέχνης. Διέθετε όμως εργοστάσια παραγωγής όπλων και ένα περίφημο σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο και οι Γερμανοί φρόντισαν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο. Χρησιμοποίησαν την πόλη ως ορμητήριο και ως βάση αποστολής προμηθειών προς το Ανατολικό Μέτωπο. Επιπρόσθετα, γερμανικές μονάδες πυροβολικού, τεθωρακισμένα, αλλά και στρατιώτες διέσχιζαν καθημερινώς την πόλη οδικώς και σιδηροδρομικώς, καθώς επίσης εκατοντάδες χιλιάδες Γερμανοί πρόσφυγες είχαν βρει καταφύγιο στην πόλη. Όλα αυτά σε συνδυασμό με το γεγονός πως η πόλη ήταν ελάχιστα εξοπλισμένη με αεροπορικά όπλα και υπόγεια καταφύγια την τοποθέτησαν στο στόχαστρο των Συμμαχικών Δυνάμεων.
Από το 1939 και έπειτα, η Ναζιστική Γερμανία χρησιμοποιούσε την αεροπορία της για να ισοπεδώσει την Ευρώπη. Η Μεγάλη Βρετανία ήταν ανάμεσα στα θύματά της από το 1940, οπότε και δέχθηκε τεράστιες καταστροφές σε μεγάλα αστικά κέντρα της, όπως το Λίβερπουλ, Κόβεντρι, Μπέρμιγχαμ και το Λονδίνο. Οι Γερμανοί είχαν ως στόχο όχι μόνο τη διάλυση των στρατηγικών σημείων των Συμμαχικών Δυνάμεων, αλλά και την καταστροφή του ηθικού του αντιπάλου. Στο πλαίσιο της “αντεκδίκησης” ο Τσόρτσιλ εφάρμοσε μαζικούς βομβαρδισμούς σε ολόκληρες πόλεις, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Δρέσδης το 1945, με στόχο να καμφθεί το ηθικό του πληθυσμού.
Ένας επιπλέον σημαντικός παράγοντας, για τον βομβαρδισμό της πόλης της Δρέσδης το 1945 αποτέλεσε και ο Arthur Harris, ο οποίος ήταν γνωστός και ως “βομβιστής Harris”. Ήταν ιδιαίτερα πεισματάρης, φανατικός και θεωρούσε τον βομβαρδισμό ολόκληρων πόλεων μία αναγκαία στρατηγική για να νικηθεί η Γερμανία, καθώς πίστευε πως η εξασθένιση σημαντικών Γερμανικών αστικών κέντρων, εκτός των άλλων θα μπορούσε να επιφέρει πλήγμα στην οικονομία της χώρας. Επιπρόσθετα, αξίζει να σημειωθεί πως τα βομβαρδιστικά αεροπλάνα τότε δε διέθεταν μηχανήματα ακριβείας για τη ρίψη των βομβών τους. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ύπαρξη του σκοταδιού καθιστούσε πιο “εύκολη” την επιλογή βομβαρδισμού ολόκληρων πόλεων σε αντίθεση με την επιλογή μεμονωμένων σημείων.
Η “επαύριον” της επίθεσης
Όταν η καταστροφή είχε τελειώσει και η πόλη είχε μετατραπεί σε ερείπια, όσοι κατόρθωσαν να επιζήσουν, έστρεψαν την οργή τους ενάντια στη Γερμανία και φυσικά στον Χίτλερ. Αυτό οφειλόταν στην πεποίθηση πως η Γερμανία με τη στάση της είχε μετατρέψει την πόλη σε στόχο των Συμμαχικών Δυνάμεων, ταυτόχρονα όμως την είχε αφήσει στο έλεός της. Ο διοικητής προπαγάνδας των Ναζί, Joseph Goebbels, όμως χρησιμοποίησε το γεγονός αυτό μεταποιώντας τα γεγονότα, προκειμένου να κερδίσει την διεθνή παγκόσμια γνώμη παρουσιάζοντας 200.000 νεκρούς. Σκοπό είχε να παρουσιαστεί η βομβαρδιστική επίθεση της Δρέσδης ως μία ειδεχθή εγκληματική ενέργεια των Συμμάχων αποσιωπώντας αντίστοιχες παλαιότερες γερμανικές ενέργειες.
Από την πλευρά τους οι Σύμμαχοι προσπαθούσαν να αποκρύψουν το γεγονός μετατοπίζοντας ο ένας την ευθύνη στον άλλον. Η ευθύνη τελικά, μεταφέρθηκε στον Harris, ο οποίος μέχρι και το τέλος του πολέμου, έμοιαζε αμετανόητος για τις κινήσεις του. Ο βομβαρδισμός της πόλης της Δρέσδης το 1945 εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αμφιλεγόμενες συμμαχικές ενέργειες. Όπως φανερώνουν και τα λόγια του Τσόρτσιλ μετά την επίθεση «Μου φαίνεται ότι ήρθε η στιγμή που πρέπει να επανεξεταστεί το ζήτημα του βομβαρδισμού γερμανικών πόλεων, απλώς και μόνο για την αύξηση του τρόμου, παρά τα όποια προσχήματα. Η καταστροφή της Δρέσδης αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα όσον αφορά τη διεξαγωγή των συμμαχικών βομβαρδισμών». Συνολικά, στην πόλη ρίχτηκαν περίπου 4.000 τόνοι βομβών. Το 2004 ο δήμος της Δρέσδης ανέθεσε σε μία επιτροπή ιστορικών τον υπολογισμό του αριθμό των νεκρών κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Έξι χρόνια αργότερα, το 2010, τα ευρήματα κατέληξαν σε 25.000 νεκρούς. Όσο και αν αναζητούνται τα αίτια αυτής της ενέργειας ή οι υπεύθυνοι γι΄ αυτή την κτηνωδία, ένα γεγονός είναι αναντίρρητο: πως η πόλη είχε μετατραπεί σε στάχτες.
Πηγές
Ζαμπουλάκης Ε. (2021). Ο Βομβαρδισμός της Δρέσδης: Μία <<κτηνωδία>> των Συμμάχων. OFFLINE POST. https://www.offlinepost.gr/2021/09/23/o-bombardismos-ths-dresdhs-mia-kthnvdia-tvn-symmaxvn/ (τελευταία πρόσβαση: 30/11/23).
Ο βομβαρδισμός της Δρέσδης και οι << βόμβες>> του AFD. (2020). Protagon. https://www.protagon.gr/epikairotita/o-vomvardismos-tis-dresdis-kai-oi-vomves-tou-afd-44341997936 (τελευταία πρόσβαση: 30/11/23).
Βομβαρδισμός της Δρέσδης. Βικιπαίδεια. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BF%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%94%CF%81%CE%AD%CF%83%CE%B4%CE%B7%CF%82 (τελευταία πρόσβαση: 30/11/23).
